Thuiswerken: zo zorg je voor een goede werk-privébalans
Om de verspreiding van het coronavirus in te dijken, werken we met z’n allen al een dik jaar van thuis uit. Dat heeft heel wat voordelen, maar ook valkuilen: denk maar aan een werk-privébalans die moeilijker in evenwicht te houden is.
Hoe houd je een mooie balans tussen je werk- en privéleven, en hoe voorkom je dat je je grenzen overschrijdt? We vroegen het aan Hilde De Man, preventieadviseur en verantwoordelijke psychosociaal welzijn bij IDEWE, externe dienst voor bescherming en preventie op het werk.
Een goede balans
Hilde De Man: “Het is erg belangrijk om in deze tijden, waarin thuiswerken de norm is, een onderscheid te blijven maken tussen werk en privé. De laatste tijd zien we dat steeds meer mensen kampen met vermoeid- en prikkelbaarheid: er zijn minder sociale contacten en impulsen van buitenaf, waardoor je focus continu op het werk ligt en er minder aandacht gaat naar ontspanning.
Voldoende ontspanning is nochtans heel belangrijk om te voorkomen dat je uitgeput geraakt en stress opbouwt in je lichaam. Door die stress geraak je immers sneller emotioneel en prikkelbaar. Een burn-out is dan soms niet ver weg.”
Hoe zorg je voor een goede werk-privébalans in coronatijden?
Hilde De Man: “Een goede werk-privébalans is vooral een soort hygiëne die je voor jezelf inbouwt, zodanig dat je voldoende onderscheid kunt blijven maken tussen de twee. Vermits ze dikwijls door elkaar lopen als je veel thuiswerkt, vraagt het extra bewustzijn om structuur én kwaliteitsvolle tijd voor jezelf te behouden.”
1. Maak afspraken met je werkgever
“Autonomie is een erg belangrijke factor die mee zorgt voor een goede werk-privébalans. Zorg er daarom voor dat je duidelijke afspraken met je werkgever maakt in verband met bereikbaarheid en werktijden. Als je die niet hebt, bestaat het gevaar dat je sneller over je grens gaat.”
2. Communiceer met je collega’s
“Communiceer ook duidelijk met je collega’s, zodat er begrip is voor ieders privésituatie. Iemand met kinderen heeft in thuiswerktijden misschien meer nood aan flexibele uren. Door met je collega’s te praten over hoe je je uren inzet, kun je miscommunicatie, vervelende situaties en zelfs schuldgevoelens vermijden.”
3. Maak afspraken met je kinderen
Ook met je kinderen is het belangrijk om afspraken te maken. “Maak je dagindeling visueel: geef aan wanneer mama of papa zich moet concentreren, en wanneer er tijd is om te spelen. Hang eventueel iets aan je deur om aan te tonen dat je aan het werk bent.”
4. Bouw rituelen in
Rituelen zijn van onschatbare waarde. “Door bepaalde kleine of grote momenten aan te houden, kun je de werkdag met een andere mindset beginnen en afsluiten. Trek bijvoorbeeld andere kleren aan tijdens je werkuren. Of maak een korte wandeling net voor of na het werk. Op die manier kun je mentaal een beter onderscheid blijven maken tussen werk en privé.”
“Bepaalde rituelen kunnen ervoor zorgen dat je de werkdag met een andere mindset begint en afsluit. Ook dat zorgt voor een goede werk-privébalans.”
5. Baken je werkplek af
“Probeer je werkplek goed af te bakenen tegenover de plaatsen waar je ontspanning vindt. Een aparte bureau is ideaal, maar als je in de woonkamer werkt, dan kan het ook helpen om je op het einde van de werkdag even te verplaatsen. Ruim bijvoorbeeld op, ga even naar buiten en kom terug in een ruimte die niet langer als je werkplek aanvoelt, maar als je woonplaats.”
6. Neem regelmatig pauze
“Als je naar het werk pendelt, neem je automatisch meer pauze. Je maakt bijvoorbeeld een praatje met collega’s aan het koffie-apparaat. Dat valt weg bij het thuiswerken, waardoor het erg belangrijk is om bewust pauzes in te plannen. Dat is niet alleen goed om je werkdag even te onderbreken, maar het komt je concentratie ook ten goede. Je wisselt ontspanning immers af met focusmomenten, gunstig voor je lichaam én geest.”
7. Ga bewust om met tijd en kwaliteit
“Omdat we minder informele babbels doen op het werk, komt er tijd vrij die we snel invullen door extra mails te beantwoorden of extra werk op te nemen. Maar als het kan, dan vul je deze tijd beter in met kwaliteitsvolle ontspanning of beweging. Ga bijvoorbeeld even naar buiten en zoek de natuur op om je geest even te laten rusten.”
8. Zorg goed voor jezelf
“Door een grotere vermoeidheid en een algemeen lager welbevinden, zijn we soms sneller prikkelbaar. Wees je daarom bewust van je eigen overreacties en luister naar de signalen van je lichaam. Die negeer je best niet, want ze vertellen je misschien wel dat je behoefte hebt aan rust of een andere houding.
Als je thuis werkt, heb je immers de neiging om het minder nauw te nemen met een goede zit- en werkhouding. De valkuil is nu om minder te bewegen en in dezelfde houding te blijven zitten zolang je mails en opdrachten aandacht vragen: dus denk ook aan stretchen en af en toe rechtstaan. Het voordeel aan thuiswerken is dat je misschien al eens overdag een korte wandeling kunt inlassen als je toch later op de dag nog bereikbaar bent.”
“Wees je bewust van je lichaam: bepaalde signalen vertellen misschien wel dat je behoefte hebt aan rust of een andere houding.”
9. Schakel je e-mails buiten de werkuren uit
“Continu bereikbaar zijn en niet kunnen deconnecteren, zorgt ervoor dat je lichaam en geest voortdurend alert blijven. Schakel daarom, in de mate van het mogelijke, e-mails en werkgerelateerde apps uit buiten de uren. Telewerk vraagt om daar nòg bewuster je grenzen in te stellen. Blijven doorlopen kan al snel te belastend zijn, al beseffen we dat niet altijd.”
10. Neem af en toe verlof
“We merken dat velen geen verlof opnemen omdat je momenteel toch niet weg kunt. Maar daardoor bouw je geen systematische ontspanning in. Verlof stel je beter niet uit, ook al is de verleiding om ‘vakantie op te sparen voor betere tijden’ groot.”
11. Schrijf je gedachten op
Pieker je veel over het werk, of kun je de knop maar moeilijk uitschakelen? Dan kan het volgens Hilde goed zijn om er pen en papier bij te halen. “Door ’s avonds je gedachten te noteren, parkeer je ze ergens anders. Dat kan helpen om je hoofd leeg te maken. Bovendien bekijk je ’s ochtends alles met een meer klare blik, en is het probleem soms minder groot dan je oorspronkelijk dacht.”
12. Zorg voor energie
“Ook al kan er in coronatijden veel minder, toch blijft het belangrijk om je tijd evenwichtig te verdelen over je verschillende levensdomeinen. Op die manier is het werk niet het enige dat centraal blijft staan in je leven. Zoek elke dag iets op dat je plezier geeft: hobby’s, sport, contact met vrienden, familie, spiritualiteit, ontspanning … Zo heb je het gevoel iets voor jezelf te doen en iets bereikt te hebben, wat je veel energie kan geven.”
Lees ook:
- Thuiswerken: met deze praktische tips pak je het goed aan
- De tol van thuiswerken: zó hoeft je lijf er niet onder te lijden
- Minder stress door beter te plannen? 11x tips!
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!