Drie jaar na de aanslagen van 22/3: hoe Hannah’s leven plotseling veranderde
Exact drie jaar geleden, op 22 maart 2016, werd ons land getroffen door bloedige terreuraanslagen. 32 mensen kwamen om, meer dan 300 anderen raakten gewond. De angst voor terreur was nog nooit zo groot. Hannah vertelt openhartig over hoe de aanslagen haar leven voorgoed hebben veranderd.
Hannah (28): “22 maart 2016. Een dag die in mijn geheugen gegrift staat. De dag begon zoals elke andere dag. Ik was nog maar net aangekomen op het werk – in Zaventem – toen de grote baas al het personeel samenriep: “Om veiligheidsredenen sluiten we vandaag de deuren. In Zaventem en in het centrum van Brussel zijn aanslagen gepleegd.” Mijn hart bonsde in mijn keel. Een aanslag? In ons land? Dat kan toch niet? Overmand door verdriet, ongeloof en woede keerde ik terug naar huis. De hele dag lang heb ik het nieuws op de voet gevolgd. Die verschrikkelijke beelden, ik zie ze nog altijd voor me. Al die slachtoffers, al die mensen wanhopig op zoek naar hun geliefden die op dat moment in Zaventem of Brussel waren. Het leek wel een nachtmerrie die maar bleef duren.”
Nergens veilig
“De volgende dag keerde ik terug naar het werk. Pas toen drong het écht tot me door wat er de dag voordien gebeurd was. Tientallen onschuldige mensen waren gestorven, honderden anderen gewond. En waarom? Ik weet nog goed hoe ik voor het eerst overmand werd door angst, op weg naar het werk. In bijna elke man met een gekleurde huid, een dikke jas, een geheimzinnige blik, zag ik een terrorist. Begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker niet iemand die over anderen oordeelt op basis van huidskleur, geslacht, of eender wat. Maar mijn vertrouwen in de mensen was gewoon helemaal weg. Ik had het gevoel dat ik nergens nog veilig was, dat ik niemand kon vertrouwen.”
“Mijn vertrouwen in de mensen was gewoon helemaal weg. Ik had het gevoel dat ik nergens nog veilig was”
“Die angst is nooit meer weggegaan. Na die gruwelijke aanslagen ben ik nooit meer op een vliegtuig gestapt. Uit schrik dat terroristen het zouden kapen. Ik vermijd te drukke plaatsen. Een festival, dat is niet meer aan mij besteed. Die drukte, duizenden mensen op één plaats, dat is toch de perfecte plaats om een bloedbad aan te richten? Nieuwjaar vier ik niet, in tegenstelling tot mijn leeftijdsgenoten, op een feestje in een van de steden. Nee, ik trek naar de zee. Ver weg van alles en iedereen.”
Altijd en overal
“Het klinkt heel banaal, maar die angst is er gewoon. En daar kan ik niets aan veranderen. Mijn vrienden lachen weleens als ik liever naar een rustig café wil gaan, en niet naar een druk feestje. Ze begrijpen niet dat ik me veiliger voel op plekken waar geen zee van mensen is. Dat ik liever aan de nooduitgang sta tijdens een concert, dan midden in een grote massa. Dat ik op de bus dicht bij de deur wil zitten, en niet op een plaats waar ik niet meteen kan vluchten. Na de recente aanslagen in Utrecht en Nieuw-Zeeland – ook al waren die van een heel andere aard – besef ik eens te meer dat een aanslag overal en op elk moment kan gebeuren. En dat onschuldige mensen, zoals jij en ik, daar het slachtoffer van kunnen worden.”
Drie vragen aan de trauma-expert
Erik de Soir is crisispsycholoog en psychotrauma-therapeut. Hij verricht onderzoekswerk naar de effecten van acute en chronische traumatisering. Als brandweerpsycholoog verleent hij al vele jaren psychologische crisisopvang en begeleiding aan slachtoffers van verkeersongevallen, branden, collectieve noodsituaties en oorlogssituaties.
Hebben de gebeurtenissen van 22 maart ons leven veranderd?
“De aanslagen op Parijs en Brussel hebben ons allemaal plots doen ontwaken uit een lange veilige slaap. Ineens voelden we overal gevaar aan: op treinen en bussen, in stations, op bepaalde plekken in de stad, symbolische plaatsen, luchthavens, toeristische bestemmingen. Angst ontstaat altijd reactief op een gebeurtenis en heeft ook een functie: het doet ons stilstaan bij gevaar en dreiging. Onder invloed daarvan gaan we tijdelijk ons gedrag aanpassen, maar na een periode van relatieve veiligheid vallen we gewoon op vroeger gedrag terug.”
“De recente aanslagen in Utrecht en Nieuw-Zeeland hebben opnieuw iets in ons wakker gemaakt”
Hannah is, drie jaar na de aanslagen, nog steeds bang voor terreur.
“Het is onder invloed van de berichtgeving over terreur en dreiging dat mensen hun gedrag er gaan op afstemmen. Er is natuurlijk ook een trigger event nodig om de mensen opnieuw alert te maken, want niemand houdt het permanent alert zijn vol. In de nasleep van de aanslagen op Parijs en Brussel waren we allemaal meer alert. Mensen die ik kende, vertelden me hoe ze in de trein op een andere plek waren gaan zitten, omdat er recht tegenover hen iemand met een rugzak en een donkere gelaatskleur kwam zitten. En nu, drie jaar later, hebben de recente aanslagen in Utrecht en Nieuw-Zeeland opnieuw iets in ons wakker gemaakt.”
Kan een gebeurtenis, waarbij je zelf niet betrokken was, zo’n grote impact hebben op je leven?
“Absoluut. Als er slachtoffers vallen, is de psychologische afstand die we ondervinden naar die slachtoffers belangrijk. Indien de slachtoffers mensen zijn die leven, werken en wonen zoals ons en als ze gevallen zijn op een (soort) plek waar ook wij slachtoffer hadden kunnen worden, dan ontstaat er door een proces van emotionele en psychologische identificatie met de getroffenen een soort ‘plaatsvervangende traumatisering’ in onze hoofden. Plots kunnen wij ons ook een potentieel slachtoffer voelen. We hebben dat in België goed gevoeld na de aanslagen in Parijs. We voelden ook telkens de aanslagen in andere landen sterk aan als er Belgen onder de slachtoffers waren. De laatste tijd waren de Nederlanders er van overtuigd dat het hen ook ging overkomen terwijl we in België allemaal dachten dat het gedaan was.”
Beeld: iStock
LEES OOK:
- Mijn verhaal: Margaux raakte zwaar verbrand bij de aanslag in Maalbeek
- Filmpje: Bart Peeters zingt over terreuraanslagen
- Vrouw beroemde foto aanslagen Zaventem ontmoet Belgisch koningspaar
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!