De mazelen: hoe gevaarlijk zijn ze echt?
Uit een onderzoek blijkt dat de mazelen aan een opmars bezig zijn in Europa. Maar hoe gevaarlijk zijn de mazelen nu echt? En stevenen we af op een epidemie? Vaccinoloog Pierre Van Damme vertelt je er alles over.
De opmars van mazelen
Vaccinoloog Pierre Van Damme: “In Europa is het al een tijdje bezig: de klim is drie jaar geleden begonnen en we vermoeden dat we de komende jaren nog meer gevallen zullen tellen. Heel wat Europeanen blijken niet ingeënt tegen de mazelen, en kunnen het virus dus oplopen of doorgeven.”
Twijfels over vaccineren
“In landen als Italië, Duitsland en Oekraïne weigeren vandaag steeds meer ouders om hun kinderen te laten vaccineren, bijvoorbeeld omdat ze denken hierdoor autisme te kunnen krijgen. Die hardnekkige mythe is heel schadelijk, want het zorgt ervoor dat de mazelen weer de kop kunnen opsteken. Zo’n virus houdt zich ook niet aan landsgrenzen, maar kan met vatbare slachtoffers meereizen naar andere Europese landen.
Hier in België heeft de opmars van de mazelen een andere oorzaak. Bij ons gaat het niet zozeer om jonge, schoolgaande kinderen die niet ingeënt zijn, maar jongvolwassenen die 20 tot 40 jaar geleden niet voldoende gevaccineerd werden. Vaak door nonchalance van de ouders toen, en minder aandacht voor het belang van een volledige vaccinatie door de overheid. Die leeftijdsgroep reist ook veel rond, en heeft dus meer kans om in contact te komen met andere onbeschermde Europeanen. Bovendien is dat een leeftijdsgroep die nu moeilijk te bereiken is, want ze hebben vaak geen tijd om in een wachtzaal te gaan zitten.”
Hoe gevaarlijk zijn mazelen echt?
“Mensen onderschatten soms de ernst van dit virus: ‘Ach, het is maar een kinderziekte’. Voor een deel van de gevallen klopt dat wel, maar bij 1 op 1000 patiënten leiden de mazelen tot een overlijden of een heel ernstige mentale handicap. Bij kinderen zal meer dan 10% een oorontsteking of een ernstige longontsteking oplopen. Bij volwassenen met de mazelen belandt 1 op 3 ook in het ziekenhuis, omdat ze er bijvoorbeeld een zware longontsteking door oplopen. De mazelen zijn dus echt niet zo onschuldig.”
Hoe voorkomen we dat er een echte epidemie uitbreekt?
“Mazelen zijn heel besmettelijk, maar je kunt het enkel doorgeven als je niet gevaccineerd bent en de ziekte niet eerder hebt doorgemaakt. Om het virus onder controle te houden, zou minstens 95% van de bevolking beschermd moeten zijn met twee inentingen. Vanaf dan spreken we van ‘groepsimmuniteit’: als de groep voldoende beschermd is, gaan ook die enkele personen zonder vaccinatie toch niet de mazelen krijgen. Zo’n sterke groepsimmuniteit is dus niet alleen belangrijk om een epidemie te voorkomen, maar beschermt ook de meest kwetsbaren in onze samenleving.
Voor jonge kinderen die een kankerbehandeling krijgen of een heel zwak afweersysteem hebben, is een vaccinatie niet aangewezen, maar kan de ziekte ernstige gevolgen hebben. Door 95% van de bevolking te vaccineren, hoeven we die kwetsbare kinderen niet in te enten, maar zijn ze toch beschermd tegen de mazelen door de groepsimmuniteit. Door je eigen, gezonde kind te laten inenten help je dus een ander kind dat het moeilijker heeft, het is een goede daad.”
Hoe zit het met onze groepsimmuniteit?
“Voor zuigelingen zitten we, met zo’n 96%, wel veilig, maar voor schoolgaande kinderen moeten we, met 94%, stilaan een tandje bijsteken. Maar de grootste risicogroep is dus de volwassen bevolking, daar halen we momenteel de 95% zeker niet. Het gaat om mensen tussen de 20 en 49 jaar die in het verleden niet of maar één keer zijn ingeënt tegen de mazelen. Die willen we nu dus bereiken: laat je alsnog inenten tegen de mazelen. Dat kan via je huisarts, bij wie je (mits een paar euro remgeld voor de consultatie) het vaccin gratis kan laten zetten. Elk contact met de arts zou deze groep moeten aangrijpen om een mazelenvaccinatie in te halen.”
Wat zijn de bijwerkingen van de vaccinatie?
“Het kan voor wat plaatselijke roodheid, jeuk en een pijnlijke armspier zorgen. Zo’n 10% van de mensen ervaart ook een lichte koorts, maar die kun je makkelijk onder controle houden met een koortswerend middel. Het gaat zeker niet om zware bijwerkingen, dus in het algemeen kun je daarna perfect gaan werken of verder studeren.”
Hoe kom je te weten of je destijds zo’n (dubbele) vaccinatie hebt gekregen?
“Dat vraag je best even aan je ouders. Of je kunt zelf op zoek gaan naar je vaccinatiekaart, daar staat die informatie ook op. Als je niet zeker bent, kun je beter het zekere voor het onzekere nemen, en je opnieuw laten vaccineren. Dat kan geen kwaad, zelfs als je eigenlijk al twee keer gevaccineerd bent. Ook goed om weten: als je de mazelen al ooit hebt gehad, geldt dit ook als ‘inenting’. Als je één keer deze ziekte hebt ‘doorstaan’, dan mag je de rest van je leven gerust zijn: je kunt ze geen tweede keer krijgen.”
Deze artikels vind je vast ook interessant:
- Vaccins: waar vind je informatie als je vragen hebt?
- Is een griepprik nuttig en kun je er ziek van worden?
- Welke vaccinaties heb je nodig voor dichtbijvakanties?
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!