Huisarts Anouk Buelens-Terryn beantwoordt jouw medische vragen
SOS Huisarts: “Werkt een speekseltest om cortisolwaarden te testen? En is cortisone soms nodig?”
Vera (38): “Ik heb een speekseltest laten uitvoeren om mijn cortisol te meten op verschillende tijdstippen. Nu bleek dat al mijn parameters lage waarden vertonen. Moet ik cortisone bijnemen om dit niveau naar boven te krikken? Ik ben daar nog niet mee begonnen, omdat ik het nogal drastisch vind.”
Wanneer is een cortisoltest nuttig?
Dokter Anouk Buelens-Terryn: “Om je van een duidelijk antwoord te voorzien, heb ik eigenlijk meer informatie nodig. Ik hoor steeds vaker dat er cortisolbepalingen worden uitgevoerd, maar eigenlijk zijn die enkel relevant als je duidelijke kenmerken hebt die kunnen wijzen op bijvoorbeeld de ziekte van Cushing, zoals een vollemaansgezicht of bisonnek (een vetophoping tussen de schouders, red.). Dat zijn typische signalen van een sterk verhoogde cortisol, die nadien met bijvoorbeeld een speekselstaal bevestigd kunnen worden.”
Hoe betrouwbaar is een speekseltest om cortisolwaarden te meten?
“Een speekseltest is enkel bedoeld om verhoogde cortisolwaarden op te sporen. Het is dus geen test die in de praktijk nuttig is om te kijken of je cortisol te laag zou zijn. Dat maakt dat de resultaten vaak tot verwarring leiden. De belangrijkste vraag hier is dus: had je specifieke klachten waardoor de test is afgenomen?
Zo denk ik bijvoorbeeld aan een opvallend toegenomen pigmentatie van de huid. Mensen met sterk verlaagde cortisolwaarden krijgen complimenten over hun gebruinde huid zonder dat ze de zon gezien hebben. Heb jij daar last van? Of heb je in het verleden vaak of langdurig hoge dosissen cortisone genomen zonder ze af te bouwen? Indien dit alles je niet bekend in de oren klinkt, zou ik durven te stellen dat je je mag afvragen waarom de speekseltest precies is afgenomen.”
Moet je cortisone nemen om cortisol aan te vullen?
Cortisone bijnemen om lage waarden te compenseren is nogal drastisch en dus niet aan te raden zolang er geen duidelijke medische reden of diagnose is. Bespreek dus steeds met je huisarts wat de opties zijn.
Uit: Libelle 15/24
