Vriendinnen en podcastpioniers Nele en Siona werkten mee aan onze gloednieuwe podcast ‘Het mysterie van de appelvrouw’
De voorbije vijf maanden telde onze redactie twee nieuwe collega’s: Siona Houthuys en Nele Eeckhout. Voor de tachtigste verjaardag van Libelle maakten zij – samen met redactrice Tine – een podcast, waarin een appel de hoofdrol speelt…
Tachtig jaar Libelle
Deze week wordt Libelle exact tachtig jaar, en dat wordt stevig gevierd. Met een extra dik nummer, én met een podcast. Ik had de eer die te mogen maken, maar er was nog een grotere eer: samenwerken met pioniers in podcastland Siona en Nele.
In 2017 lieten zij ‘Bob’ op de wereld los, intussen al meer dan twee miljoen keer gedownload en door de VPRO Podcastgids uitgeroepen tot ‘Beste Podcast Ooit’. In ‘Bob’ pro-beren Siona en Nele Bob op te sporen, de jeugdliefde van de bejaarde Elisa. Ook met mij gingen ze op zoek: niet naar Bob, wel naar de vrouw die tachtig jaar geleden op de allereerste cover van Libelle stond.
Benieuwd naar dé Libelle podcast?
Daarin gaan we op zoek naar de vrouw die op de cover stond van de allereerste Vlaamse Libelle, die op 16 november 1945 in de winkel lag. Een vrouw – elegant kapsel, gaaf gezicht, speelse blik – die in een appel bijt.
Vier afleveringen lang gaat redactrice Tine op zoek naar haar, en tegelijk duikt ze in de lange geschiedenis van Libelle. Dat levert boeiende babbels op met mensen die lang geleden op de redactie werkten, met de eerste vrouwelijke hoofdredactrice van Libelle én met Karen, onze huidige hoofdredactrice.
Wie zijn Nele en Siona?
• Nele Eeckhout is 37, woont samen en heeft een zoontje.
• Siona Houthuys is 36, woont samen en heeft ook een zoontje.
• Nele en Siona runnen – samen met Mirke Kist – audiocollectief Schik. Ze maakten o.a. de podcasts ‘Bob’, ‘El Tarangu’, ‘Geen kleine man’ en ‘De Erfenis’.
• Ze geven workshops, lezingen en coachings. Twee keer per jaar organiseren ze ook een Podcastschool.
Siona en Nele, wat dachten jullie toen Libelle vroeg om mee een podcast te maken?
Siona: “Mijn ego was gestreeld. Zo van: ‘Wow, Libelle, dat is niet mis.’”
Nele: “Tijdens ons kennismakingsgesprek was ik meteen aangestoken door jullie enthousiasme en de manier waarop jullie met elkaar omgingen. Die dynamiek herkende ik van bij ons: heel warm en menselijk.”
Siona: “Wij zijn selectief in de aanvragen die we krijgen. Iedereen wil nu een podcast maken, maar er moet iets in zitten wat ons warm maakt en prikkelt. Als iets zuiver commercieel is of als we twijfels hebben bij het verhaal, doen we het niet. Maar de zoektocht naar Libelle’s eerste covermodel intrigeerde ons onmiddellijk. Daar wilden wij aan meewerken.”
Wanneer ik mensen interviewde, moest ik vaak uitleggen wat een podcast precies is. Dan zei ik: ‘Een podcast, da’s zoals een reportage op de radio, die je kunt blijven beluisteren.’ Hoe leggen jullie het uit?
Siona: “Er bestaat niet zoiets als dé podcast. Podcast is een verzamelnaam, iets als radio of televisie, en daaronder vallen veel genres: twee mensen die ergens over praten, over voetbal of boeken bijvoorbeeld, een interview, comedy, iets educatiefs…
Ons genre is de verhalende podcast, waarin we mensen aan het woord laten over iets wat waargebeurd is. Zoals ‘Bob’, maar ook ‘El Tarangu’, over een doodgewaande Spaanse wielrenner die mosselen gaat eten met Lucien Van Impe. Maar evengoed hebben we ‘De Erfenis’ gemaakt, waarbij in elke aflevering iemand anders vertelt over een letterlijke of figuur-lijke nalatenschap.”
Nele: “Wij hebben in elk geval het genre gekozen dat het meest arbeidsintensief is. Wij zijn vaak een jaar bezig aan zes afleveringen.”
Podcastmaker worden, kan geen jeugddroom zijn geweest, want het bestond toen nog niet. Hoe is het dan gegaan?
Nele: “Siona en ik studeerden allebei woordkunst, daar hebben we elkaar leren kennen. Ik dacht: ik zal wel radiopresentatrice worden. Toch zag ik mezelf niet echt plaatjes aan elkaar praten, dus dat ik podcastmaker werd, is een mirakeloplossing voor mij.”
Siona: “Voor mij ook. Ik wilde actrice worden, maar voelde tijdens de opleiding dat mijn passie eerder lag bij documentaires maken. Zo bevrijdend om de blik eens op een ander te mogen richten, en niet zoals tijdens het acteren op mezelf.”
Als in een huwelijk
Ik heb jullie tijdens onze vergaderingen meerdere keren horen spreken over jullie ‘huwelijk’. Heel grappig, maar jullie menen dat, hé?
Siona: “Tijdens onze opleiding werden wij heel close. Het appartement waar ik woonde, was vlak bij de school en dat was een soort basiskamp waar er veel werd gekookt en geslapen.”
Nele: “Ik heb een keer anderhalve maand bij Siona gewoond. Ik had op een bepaald moment geen huis en ben met mijn bezittingen bij Siona gaan aankloppen om daar een matrasje te vragen.” (lacht)
Siona: “Na onze studies zijn wij gaan samenwerken, en ondertussen hebben we ons bedrijf Schik. Wij zijn zo met elkaar vergroeid dat het bijna lijkt op een huwelijk, ja.”
Wanneer wisten jullie: wij zijn niet alleen goede vriendinnen, maar ook een heel goed team?
Siona: “Dat was toen we ons eindwerk moesten maken, een radiodocumentaire. Ieder had een eigen onderwerp, maar we monteerden gezellig samen. En dan veranderden we soms letterlijk van stoel om elkaars werk te beluisteren. De feedback was zo waardevol dat we beseften: we kunnen iets voor elkaar betekenen. Nele is een expert in muziek. Zij kan heel goed ritme en muziek gebruiken om een verhaal op te bouwen.”
Nele: “En Siona heeft altijd massa’s ideeën. Zij ziet overal iets interessants in.”
Ik heb zelf ervaren hoe intensief het is om een podcast te maken, hoeveel fases er zijn waarin je het noorden kwijt bent. Ik kan me voorstellen dat het dan ook fijn is om op elkaar te kunnen leunen?
Nele: “Bij elk creatief proces ga je een paar keer door een diep dal, waar je denkt: dit wordt niks. Je hebt dan iemand nodig die je eruit trekt, die zegt dat zíj er nog wel in gelooft. En de euforie van de laatste fase de-len, die fase waarin de puzzel klopt, is ook fijn.”
Nooit meer zonder werk door Bob
Ik schrok ervan dat ‘Bob’, jullie eerste podcast, al in 2017 werd uitgebracht. Dat was toch een tijd waarin bijna niemand podcasts kende?
Siona: “In België had niemand er ooit van gehoord, maar wij hadden een docente die ons podcasts vanuit Amerika liet horen. Wij vonden dat zo inspirerend dat wij aan wedstrijden begonnen mee te doen. Zo zijn we in contact gekomen met de VPRO, en daar is ‘Bob’ uit gekomen.”
Nele: “In het begin moesten wij de hele tijd uitleggen: wat is een podcast, en waar kun je dat beluisteren? Er was ook nog niet duidelijk afgebakend wat een podcast inhield. In onze workshop ‘podcast maken’ stond toen: je kunt het geblaf van je hond opnemen en dat online gooien, en dat is een podcast.” (lacht)
Het zal een stuk beroepsmisvorming zijn, maar toen ik ‘Bob’ hoorde, vroeg ik me vooral af: hoe zijn ze toch op dat fantastische verhaal gekomen?
Siona: “Het antwoord is banaal, hoor. Ik werkte met onze toenmalige spraakdocent Carry aan een boek, toen Carry een sms kreeg van haar zus, waarin stond: ‘Zeg, wij hebben blijkbaar nog een broer.’ Hun moeder, Elisa, was plots beginnen te praten over dat kind dat ze had moeten afstaan, en over Bob, haar jeugdliefde.
De familie zelf nam dat niet zo serieus, maar wij zagen er iets in. Het was toen wel ondenkbaar dat we er nu, zoveel jaar later, nog altijd over zouden praten. Wij hadden dat succes nooit verwacht.”
Beseften jullie niet toen ‘Bob’ gemonteerd was: hier hebben we goud in handen?
Siona: “Ik wist dat het geweldig was om aan te werken, als verhaal, maar dat mensen ernaar zouden luisteren? Nee…”
Nele: “Toen die eerste drie afleveringen online kwamen, wisten wij niet wat ons overkwam. Zoveel reacties, zoveel mensen die geraakt waren door dat verhaal.”
‘Bob’ heeft dus heel wat deuren voor jullie geopend?
Siona: “Alle deuren, ja… Ik had 150 euro op mijn rekening toen we ‘Bob’ maakten. Maar al snel had De Standaard ons opgepikt, mochten we lezingen gaan geven.”
Nele: “Iemand zei me na ‘Bob’: ‘Jullie zullen nooit meer naar werk hoeven te zoeken.’ Ik kon mij daar niets concreets bij voorstellen, maar het is wel uitgekomen.”
Sorry, ik ben zwanger
Jullie hebben jullie eigen podcastbedrijfje. Vriendinnen die samen een bedrijf runnen, houdt dat risico’s in voor de vriendschap?
Siona: “Wij zijn daar samen in gegroeid, in het begin hadden we nog elk apart onze bezigheden. En toen we besloten van Schik onze hoofdbezigheid te maken, hebben we tijd genomen en ons afgevraagd: gaan wij dit écht samen doen?”
Nele: “En dan begint het over geld te gaan, over eerlijk verdelen, over praktische zaken als: hoeveel vakantie nemen we? Maar dat is ook leuk, want het was voor iedereen even hard zoeken. Onze manier van werken heeft al honderden vormen aangenomen. Het was veel proberen, en nog eens proberen. Want we hebben alles zelf moeten uitzoeken op onze maat, er waren geen voorbeelden.”
Wat is het geheim?
Nele: “Er zijn regels en afspraken, maar er is nog altijd een grote factor menselijkheid. Wij gunnen elkaar alles. En dat kan alleen maar door heel goed naar elkaar te luisteren. Wat wil de ander en waarom? Wil er iemand een periode minder werken? Laten we er dan over praten.”
Siona: “Ik besef meer en meer dat het niet evident is om goed samen te werken. Ik zie soms vrienden tegen hun zin naar hun werk gaan, worstelen met collega’s, de inhoud van hun werk of stress. En dan denk ik: wauw, wij hebben onze eigen realiteit bij mekaar getimmerd. Hoewel het voor mij evident voelde, is het bijzonder hoe goed wij zakelijkheid en vriendschap hebben gecombineerd.”
Hebben die twee nooit lijnrecht tegen elkaar gestaan?
Nele: “Het moeilijkste moment was voor mij toen ik pas ontdekt had dat ik zwanger was, vier jaar geleden. Ik wilde dat dolgraag zeggen aan mijn vriendinnen, maar nog niet aan mijn collega’s. Maar Mirke (hun andere collega, red.) en Siona waren dat allebei. Dat gaf kortsluiting in mijn hoofd.
Ik herinner mij dat wij een hele dag planningen aan het maken waren. Ik wist dat ik er sommige periodesniet zou zijn en durfde dat niet te zeggen, maar dat voelde heel verkeerd. Die avond zouden we samen koken bij Siona, en ik ben daar beginnen te huilen en heb eruit geflapt: ‘Sorry, sorry, sorry, ik ben zwanger.’ Toen hebben we ook weer beseft: altijd zeggen wat op je lever ligt.”
