Koen
Over het herinvoeren van de nieuwjaarsbrief
“Een nieuwjaarsbrief voor jezelf schrijven, dat is even op de pauzeknop duwen”
Koen Strobbe keerde na twintig jaar in het zuiden van Frankrijk met zijn vrouw Ilse en zoon Kwinten terug naar ons land.
Beste handschrift
Als kind schreef ik elk jaar een nieuwjaarsbrief. Met gekrulde zinnen, fijne rijmelarij en soms een foto waarop ik eruitzag alsof ik net was gedwongen om blij te kijken. Ik vond dat eigenlijk best leuk: je beste handschrift bovenhalen, even braaf naast de kerstboom gaan staan, en klaar was kees.
Maar ergens tussen de opkomst van smartphones, TikTok en het collectieve verlies aan geduld is de nieuwjaarsbrief voor plus-tienjarigen iets minder populair geworden. Vraag aan een doorsnee puber om op 1 januari nog een brief voor te lezen, en hij of zij kijkt je aan alsof je een middeleeuwse vloek hebt uitgesproken.
Vraag nu aan een puber om een nieuwjaarsbrief voor te lezen, en je wordt aangekeken alsof je een middeleeuwse vloek hebt uitgesproken
En toch, hoe ouder ik word, hoe meer ik denk dat we opnieuw promotie zouden moeten voeren voor die nieuwjaarsbrief. Niet voor de ouders of de meter die een envelop klaar heeft liggen, maar voor onszelf. Een soort jaarlijkse geestelijke grote kuis: even alles opsommen wat goed ging, wat misliep, waar we blij om waren, en waar we vooral in stilte op hopen voor het jaar dat eraan komt. Een persoonlijk onderhoudsbeurtje, zoals je dat bij een auto doet, maar dan voor je hoofd.
Zo’n brief zou ons ook kunnen ‘verplichten’ om eind december vanop afstand naar ons eigen jaar te kijken. Want iedereen gaat anders om met het eindejaar. Sommige mensen willen het liefst zo vlug mogelijk een streep trekken onder wat voorbij is. Ze kunnen het kalenderblad niet snel genoeg afscheuren, omdat het afgelopen jaar weinig goeds bracht. Ziekte, tegenslag, gedoe: ze willen het liefst doen alsof het voorbije jaar nooit bestaan heeft. Voor hen is januari een soort frisse douche, de hoop dat het anders en beter wordt.
Kalenderblad
Anderen worden melancholisch in deze periode. Zij kijken achterom en zien een jaar dat bijzonder was: een huwelijk, een kindje, een kleinkind, een nieuw begin. En hoe blij ze ook zijn, het voelt vreemd dat iets zo artificieels als een kalenderblad met 31 december erop, ervoor kan zorgen dat die geluksmomenten al meteen definitief tot het verleden behoren.
En dan zijn er nog de mensen die het groots zien. Een bevriend koppel dat in het buitenland woont, maakt elk jaar een digitale nieuwjaarsbrief vol foto’s en kleine anekdotes over hun leven. Ze sturen hem heel breed rond, en – hoewel ik me zelf minder geroepen voel om foto’s te delen met mensen die ik maar zozo ken – ik weet dat ze dit doen om contact met iedereen te houden. En te voelen dat ze nog altijd deel uitmaken van een brede vriendenkring, zelfs al wonen ze vandaag op drie tijdszones van iedereen.
Nog zo’n reden waarom ik een groot voorstander ben van de nieuwjaarsbrief: hij verplicht je om stil te staan. Om niet zomaar door te hollen naar het volgende, maar even te pauzeren in dat rare niemandsland tussen kerst en Driekoningen. Die week waarin je nooit weet welke dag het is en je agenda, behalve hier en daar een receptie, redelijk leeg is. De ideale plek om jezelf eens rustig toe te spreken. Wat heb ik gedaan dit jaar? Wat liet ik liggen? Waar ben ik trots op? En vooral: waar wil ik naartoe?
Schrijf de brief voor jezelf. Ga eens door het stof van het jaar, en kijk wat nog glanst en dringend afgewassen moet worden
Ik weet dat dit allemaal veel ernstiger klinkt dan de nieuwjaarsbrief van vroeger, waarin je met veel poeha beloofde een brave jongen of meisje te zijn. Maar misschien hadden die kinderen het bij het rechte eind. Misschien is dat precies wat we nodig hebben: een klein moment van plechtigheid, een zelfgemaakte pauzeknop voor onze gedachten.
Tot volgend jaar
Dus ja, ik pleit voor de herinvoering van de nieuwjaarsbrief. Niet om op te sturen, niet om op te hangen, niet om met trillende knieën voor te lezen. Gewoon voor jezelf. Om even door het stof van het jaar te gaan, te kijken wat nog glanst en wat dringend afgewassen moet worden.
En als je daar dan toch mee bezig bent, voeg er dan gerust ook een portie humor aan toe. Want als we eerlijk zijn: het leven is al serieus genoeg. Dus schrijf alles op, vouw het briefje dicht en steek het weg. En lees het volgend jaar opnieuw, het liefst met een relativerende glimlach. Misschien is dat wel het mooiste eindejaarsritueel dat we onszelf kunnen gunnen.
Nog meer columns lezen?
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
