Vroeger werkten jongeren voornamelijk in de zomer, tegenwoordig klussen ze vaak het hele jaar door bij. Voor het geld, of zijn er nog andere voordelen verbonden aan vakantiewerk? Gezinswetenschapper Philippe Noens laat er zijn licht op schijnen.

Wie is Philippe Noens?

• Docent opleiding Gezinswetenschappen
• Onderzoeker Kenniscentrum Gezinswetenschappen (Hogeschool Odisee)
• Auteur van het boek ‘Mogen we nog wel straffen?’
• Schrijft opiniestukken voor onder andere Knack, De Standaard, De Morgen en Humo.

Vakantiewerk om geld te verdienen

Is geld de belangrijkste motivatie voor jongeren, of zijn er nog meer voordelen?

Philippe Noens: “Geld is inderdaad een belangrijke motivatie, daar moeten we niet flauw over doen, maar het gaat niet enkel over een extra inkomen vergaren. Een bijkomend voordeel is dat je waardevolle levenservaring opdoet. Buiten je comfortzone, buiten de gekende wereld van gezin en (hoge)school moet je leren omgaan met verantwoordelijkheid en verwachtingen van andere mensen – vaak jouw meerderen. Je leert hoe het voelt om tegen de klok te werken en ervaart ‘aan den lijve’ hoe een bepaalde hiërarchie in een bedrijf werkt. Je ziet vaak dat door het vakantiewerk het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van jongeren groeit. Jonge mensen voelen dat ze kunnen meedraaien in het systeem, en van waarde zijn op de arbeidsmarkt.

Daarnaast vinden toekomstige werknemers het een plus als je als scholier of student al werkervaring hebt opgedaan. Je leert er een aantal belangrijke skills, omgaan met moeilijke klanten bijvoorbeeld, samenwerken met mensen van een andere generatie, of het belang van veiligheid.

En natuurlijk is dat geld om een nieuwe iPhone te kopen of die citytrip te kunnen betalen belangrijk, maar het leert je ook de waarde van het geld kennen en het zal hopelijk ook het spaargedrag stimuleren. Misschien zegt je zoon of dochter na die maand werken wel dat ze zoveel geld niet aan een dure telefoon wil uitgeven, nu hij of zij weet hoe hard ze ervoor gewerkt hebben.”

Vroeger deden jongeren voornamelijk vakantiewerk, nu werken ze vaak het hele jaar door. Waarom?

Philippe: “Wel door de regelgeving die veranderd is, mogen jongeren nu meer uren vakantie- of weekendwerk doen, ook tijdens het school- of academiejaar. En ze maken daar gretig gebruik van, niet in het minst omdat het leven voor onze jongeren een stuk duurder is geworden. De schaduwzijde is wél dat steeds minder studenten komen opdagen voor hoorcolleges. Door tijdsgebrek, maar ook omdat hun prioriteiten anders liggen. The power of money, daar kunnen wij als docenten niet tegen winnen.

Je hebt enerzijds het materiële, jongeren willen graag de nieuwste smartphone bijvoorbeeld, maar daarnaast heb je ook ‘FOMO’, fear of missing out. Zeker na corona zie je dat jongeren nóg meer dan ervoor willen inzetten op ervaringen. Festivalletjes meepikken, verre reizen maken, snoepen van het leven, dat kost allemaal geld.”

Persoonlijke ontwikkeling door te werken

Geeft vakantiewerk je inzicht in jezelf?

Philippe: “In de meeste jobs zul je jezelf beter leren kennen, wat je (niet) goed kan en met wie je het (minder) goed kunt vinden, en dat proces helpt natuurlijk ook bij jouw studiekeuze of latere beroepskeuze. Wat we ook zien is dat meer jongeren dan vroeger een soort sabbatical nemen van een half jaar of langer om uit te zoeken wat ze precies willen. In die periode zie je dat ze op de een of andere manier een inkomen verwerven, hier in België door wat te jobhoppen of misschien zelfs als seizoensplukker in Portugal. Het is dan wel zo dat, eenmaal ze geproefd hebben van werken, ze daardoor sneller de stap zetten naar de arbeidsmarkt dan verder te gaan studeren. Ze worden sneller ‘het echte leven’ ingetrokken.

Voor diegenen die wel verder gaan studeren – want die zijn er natuurlijk ook – kan zo’n job helpen om een bepaalde richting te kiezen. Stel dat je er altijd al van droomde om met kleine kindjes te werken. Kies je in de vakantie voor een job in die richting, bijvoorbeeld als speelpleinmonitor, dan zie je hoe het er in werkelijkheid aan toegaat. Dat heel wat van die kinderen met een rugzakje komen bijvoorbeeld, en dat je ‘s avonds moe bent en je het misschien steeds moeilijker hebt om je opnieuw op te laden voor de volgende dag. Dat is waarschijnlijk een indicatie dat je beter niet voor kleuterleider gaat studeren.

Omgekeerd kan ook natuurlijk. Dat je helemaal enthousiast bent en jouw verwachtingen op alle vlakken worden ingevuld. Dan heb je het voordeel dat precies deze studentenjob een netwerk met zich meebrengt en je misschien op die manier aan de job van je leven geraakt. Denk bijvoorbeeld aan een stage bij de radio.”

Is het een goed idee om je kind aan te zetten om vakantiewerk te gaan doen?

Philippe: “Het is zeker een goed idee om ze aan te sporen om vakantiewerk te doen, dat lijkt me een vorm van goed genoeg ouderschap. Dwingen werkt uiteraard niet. Als je ze elke dag uit hun bed moet jagen om op tijd te komen, houden ze het echt niet vol. Het belangrijkste is dat je hen motiveert om ervaringen op te doen die jij hen thuis niet kan geven. Je kunt wel praten over het harde fabrieksleven, maar ‘the proof of the pudding is in the eating’.

Is jouw zoon of dochter niet geïnteresseerd in geld verdienen, dan kan het ook een andere ervaring zijn, er zijn voldoende alternatieven. Denk aan buddywerking bijvoorbeeld, of een andere vorm van vrijwilligerswerk. Of misschien is jouw kind wel geïnteresseerd in artificiële intelligentie en wil hij of zij hierover in augustus een cursus volgen om wat 21ste-eeuwse vaardigheden bij te kweken? Ook die dingen brengen wat structuur in de – vaak te lange – zomervakantie.”

Meer tips voor ouders:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!