Stoofpotje van varkensvlees met kweepeer — © Karl Bruninx

Koken

Welke pan gebruik je best voor een stoofpotje?

Door Sofie Doms

gisteren

Een goed stoofpotje begint bij… de juiste pan. Want hoe heerlijk je recept ook is, als je pot te klein is, de bodem te dun of het materiaal niet geschikt, dan gaat je stoofpotje sneller aanbranden dan sudderen. En dat zou zonde zijn van alle liefde die je erin stopt. Heb je écht een speciale stoofpan nodig? Welk materiaal werkt het best? En hoe groot moet zo’n pan eigenlijk zijn? In dit artikel zetten we alle opties voor je op een rij: van gietijzer tot RVS, van simpele kookpan tot slowcooker. Zo kies jij voortaan met een gerust hart de perfecte pan voor elk stoofpotje.

Heb je echt een speciale stoofpan nodig voor stoofpotjes, of kan het ook in een gewone pan?

Een goede stoofpan is best wel een investering. Niet iedereen heeft daar meteen de centjes voor beschikbaar. Gelukkig kun je ook in een gewone kookpan stoofpotjes klaarmaken. Maar, een goede pan maakt wél een groot verschil wat smaak en kookgemak betreft.

In een gewone kookpan met dunne bodem zal een stoofpotje sneller aanbakken of ongelijk garen. De onderkant kan al donker worden terwijl de bovenkant nog niet gaar is.
Een stoofpan (braadpan) heeft een dikke bodem en wanden die de warmte gelijkmatig verdelen én lang vasthouden. Daardoor kan je je stoofpotje op een lage stand laten pruttelen zonder dat het verbrandt.

Heb je (nog) geen stoofpan in huis?

Kies dan de zwaarste pan met deksel uit je kast.
Zet het vuur niet te hoog en roer je stoofpotje regelmatig om.

Wil je vaak stoofpotjes maken en hou je van comfortfood in de winter, dan loont het écht de moeite om in een degelijke stoofpan te investeren.

Welk materiaal is het beste voor een stoofpan?

Voor stoofpotjes wil je vooral een pan die lang warm blijft en waarin de warmte gelijkmatig wordt verspreid. Lees daarom eerst even welke materialen goed of minder geschikt zijn.

1 Gietijzer

Topkeuze voor stoofpotjes.
Wordt langzaam warm, maar houdt de warmte lang vast.
Ideaal om eerst vlees op hoog vuur aan te bakken en daarna traag te laten sudderen.
Vaak geschikt voor zowel fornuis als oven.

Nadelen:

Zwaar in gebruik.
Goed onderhouden om roest te voorkomen.
Je kunt niet zomaar alles klaarmaken in een gietijzeren pan.

TIP! Momenteel is er een gietijzeren stoofpan van Staub te koop in onze Libelle Shop!

2. Roestvrijstaal (RVS) met dikke bodem

Prima alternatief als je gietijzer te zwaar vindt.
Geschikt om vlees mooi aan te bakken.
Let op dat de pan een dikke, meerlagige bodem heeft, anders brandt je stoofpot sneller aan.

3. Aluminium of andere dunne pannen

Geleiden snel warmte, maar verliezen ze ook snel.
Minder stabiel op laag vuur: het risico op aanbranden of ongelijk garen is groter.
Alleen een goed idee als de pan een écht dikke, versterkte bodem heeft.

4. Antiaanbakpannen

Handig om bijvoorbeeld een omelet of een stukje vis te bakken, maar veel minder voor stoofpotjes.
Ze kunnen (door de antiaanbaklaag) meestal niet goed tegen hoge temperaturen, waardoor vlees minder mooi dichtschroeit.
Ook zijn veel antiaanbakpannen niet gemaakt om urenlang op te staan.

Kortom: gietijzer is de klassieker, RVS met dikke bodem een heel goed alternatief. Ander pannen laat je liever links liggen als het over stoofpotjes gaat.

Hoe groot moet mijn pan zijn?

De juiste maat hangt af van met hoeveel je aan tafel zit en of je graag grote porties maakt om in te vriezen. Maar algemeen kun je deze richtlijnen volgen.

Voor 2 tot 3 personen: een pan van 2 à 3 liter (20–22 cm) is meestal voldoende.
Voor 4 tot 6 personen: kies liever 3,5 tot 5 liter (24–26 cm).
Kook je vaak voor veel volk of maak je graag extra om in te vriezen: dan is een pan van 5 tot 6 liter handig.

Kies geen té kleine pan. Het vlees en de groenten mogen in één laag liggen of lichtjes op elkaar. Als de pan te vol is, wordt je stoofpot eerder gekookt in plaats van gestoofd en krijg je minder smaak en minder mooie korstjes. Vul de pan ook niet helemaal tot aan de rand, zodat je nog kunt omroeren zonder te morsen.

Waar moet ik verder nog op letten als ik een stoofpot koop?

Behalve het materiaal en de grootte van je stoofpan, zijn er nog een paar dingen waar je moet op letten.

Heeft de pan een dikke bodem én wanden?
Hoe dikker de bodem, hoe gelijkmatiger de warmteverdeling. Dat zorgt voor minder kans op aanbranden en mooier sudderen.
Heeft de pan een goed sluitend deksel?
Een deksel dat mooi aansluit houdt vocht en aroma’s binnen. Zo krijg je een sappig, smaakvol stoofpotje zonder dat je constant vocht moet bijgieten. Sommige deksels hebben puntvormige uitsteekseltjes aan de binnenkant: die zorgen ervoor dat vocht dat verdampt ook weer naar beneden ‘regent’. Er berstaan ook stoofpannen met deksels waar je ijsblokjes in kunt leggen, dat zorgt voor een gelijkaardig effect: er ontstaat condens onder het deksel waardoor je stoofpotje niet uitdroogt.
Is de pan geschikt voor jouw kookplaat?
Niet elke pan kan op inductie, bijvoorbeeld. Check het symbool op de bodem of de verpakking. Kook je op gas dan is dat minder belangrijk, maar een stevige bodem blijft een plus.
Ovenbestendig of niet?
Wil je stoofpotjes ook graag in de oven laten garen? Kies dan een pan die volledig ovenbestendig is, inclusief de handvatten en dekselknop (zorg er dus voor dat dit geen kunststof is).
Kun je de pan makkelijk hanteren?
Een zware gietijzeren pan is ideaal om te stoven, maar je moet ze ook nog gevuld van het vuur tot de tafel of de oven kunnen dragen. Kies dus voor een pan met grote, stevige handvatten waar je ook een ovenwant in krijgt (want die pan wordt warm!). Twee handvatten is handiger om te dragen dan één. Er bestaat ook een lichter alternatief voor gietijzer, namelijk gietaluminium. Dat blijft wel minder lang stabiel warm, waardoor je meer met de temperatuur van het fornuis zult moeten spelen.
Hoe moet je de stoofpot onderhouden?
Elke pan heeft ander onderhoud nodig. Niet geëmailleerd gietijzer moet je voor gebruik inbakken en kan snel roesten, met geëmailleerd gietijzer moet je wat voorzichtiger zijn bij het afwassen en opbergen zodat het emaillelaagje niet stuk gaat (want splintertjes zijn heel scherp en wil je niet in je eten krijgen). Ook voor temperatuurschokken moet je wat opletten. Veruit het makkelijkst in onderhoud is een pan van RVS.

Is het waar dat een slowcooker nog beter is voor stoofpotjes dan een stoofpan?

Eerst en vooral: wat is een slowcooker? Een slowcooker is een elektrisch toestel dat gedurende lange tijd op lage temperatuur je stoofpotje kan garen. Je doet ’s morgens alle ingrediënten erin, zet het toestel aan en tegen dat het ’s avonds tijd is om te eten, is je stoofpotje klaar. Sommige mensen vinden dit superhandig: je hebt er geen omkijken naar want de temperatuur is zo laag, dat het eten niet kan aanbranden. Het toestel verbruikt ook bijna geen energie en is daardoor superzuinig. Vlees wordt door de garing op lage temperatuur ook boterzacht.

Andere mensen voelen zich niet gerust bij de idee dat een elektrisch toestel urenlang opstaat en durven het huis niet uit wanneer de slowcooker aan staat. Je hoeft je daar niet te veel zorgen over te maken: zo’n toestel is speciaal daarvoor ontworpen (en tenslotte staan de koelkast en de diepvriezer ook aan terwijl je het huis verlaat). Ja, een defect toestel kan brand veroorzaken – maar dat is bij andere elektrische apparaten ook zo. Als je vermoed dat het toestel niet naar behoren werkt, gebruik het dan niet meer en laat het nakijken door een specialist. Andere nadelen zijn dat je het deksel best niet opent tijdens de gaartijd omdat er dan vocht uit de pan kan ontsnappen, dat niet alle slowcookers beschikken over een functie om het vlees eerst aan te schroeien, en dat het heel lang duurt.

Dus wil je gemak en vind je het handig dat je stoofpotje meerdere uren opstaat terwijl je weg bent? Dan is een slowcooker fantastisch. Vind je het juist leuk om zelf in de potten te roeren en bij te sturen tijdens het koken, en hou je van klassieke, diepe smaken? Dan is een goede stoofpan op het vuur of in de oven wellicht meer iets voor jou.