Els trok met haar vriendin met een beperking naar Zuid-Afrika

Door Diny Thomas

10 sep 2025

Een bijzondere reis die je leven verandert… De komende drie weken schotelen we je zo’n onvergetelijke trip voor. Deze week het verhaal van Els (50), die met vriendin Anja (46) meereisde naar Zuid-Afrika.

Vrijdag 27 oktober 2023. We zitten in een busje, dat ons naar de lodge in het dorpje Vaalwater brengt, op een klein uurtje van de grote stad Johannesburg. Het wordt de uitvalsbasis voor onze bijzondere reis: een zesdaagse safari. Wanneer we de drukte achter ons laten en de eerste bergtoppen voor ons zien opdoemen, komt het besef: we zijn in Zuid-Afrika! Onderweg passeren we langs meren en rivieren, langs dorpjes waar de mensen in kleine hutjes wonen. We zien enkele giraffen blaadjes plukken van de bomen, en een aap die zomaar, zonder links en rechts te kijken, de weg oversteekt. Anja en ik kijken elkaar verwonderd aan, nu al onder de indruk van al het moois dat we rondom ons zien. En… dit is nog maar het begin!

Een droom in vervulling

” ‘Els, heb je zin om met mij mee te gaan op safari in Zuid-Afrika?’ Dat moest Anja me geen twee keer vragen. Het was al lang haar droom – van mij trouwens ook — en haar broer liet ’m in vervulling gaan. Hij wilde met het hele gezin en wat vrienden op reis gaan. Anja was dolgelukkig, maar ze had één grote wens: dat ze een assistente mocht meenemen. “

Anja op safari? Haar arts had zo zijn twijfels. Een uitdaging was het inderdaad wel, maar het werd ook de reis van ons leven

Anja

“Toen Anja zesenveertig jaar geleden geboren werd, liep de bevalling fout. Ze duurde veel te lang, waarschijnlijk omdat Anja ergens onderweg klem zat. Toen ze er eindelijk was, huilde ze niet en zag ze blauw. Zuurstoftekort. Ze moest zelfs gereanimeerd worden. Maar ze kwam erdoor, tegen alle verwachtingen in. Na enkele dagen in het ziekenhuis dachten de dokters dat het wel goed ging komen met haar, dat ze hoogstens wat moeilijker ging kunnen stappen. Maar na enkele maanden werd duidelijk dat Anja hersenschade had opgelopen. Praten is voor haar moeilijker, en ze heeft weinig controle over haar spieren, zo kan ze bijvoorbeeld haar nek maar moeilijk rechtop houden.”

Een onverwachte vriendschap

“Dat was meteen ook de reden waarom haar arts er niet voor stond te springen om Anja op safari te laten gaan. Met al die hobbelige wegen… Maar Anja weet heel goed wat ze wil, en er was niemand die haar kon tegenhouden. Ze wilde dat haar gezin ten volle kon genieten van de reis, dus vroeg ze mij mee als haar assistente. Dat had ik in het verleden nogal gedaan. Zo gingen we vroeger jarenlang samen naar Lourdes met KiJoLo (een organisatie die kinderen en jongeren met en zonder beperking meenam naar het bedevaartsoord, red.). Ik hielp haar dan met eten, wassen, aankleden… Zo was ook onze vriendschap ontstaan: door dicht bij Anja te zijn, zag ik meer en meer wie ze écht was, zoveel meer dan het meisje met de fysieke beperking voor wie ik zorgde. Ik zag in de eerste plaats een grappige, lieve, intelligente, empathische jongedame.”

“Ik vertoefde graag in haar buurt, en steeds meer ging het niet meer enkel om de zorg die ze nodig had, maar om de fijne momenten die we samen beleven. Etentjes, shoppen in Brugge, wandelingen in de natuur… En ja, ook de minder fijne momenten delen we. Een tijdje geleden is Anja’s beste vriend overleden, dat heeft haar veel verdriet gedaan. Dan pak ik haar eens goed vast, om haar te laten voelen dat ze niet alleen is. En ik weet dat ze omgekeerd net hetzelfde voor mij zou doen.”

“Toen ze me dus vroeg of ik meewilde naar Zuid-Afrika, wist ik dat ik niet louter als assistente zou meegaan, maar vooral als haar vriendin. En zo zou het ook voor mij een onvergetelijke reis worden.”

Babyolifanten

We zijn misschien ‘maar’ zes dagen in Zuid-Afrika – de heen- en terugreis niet meegeteld — maar als ik zie wat we de komende dagen allemaal gaan doen, lijkt het wel alsof we weken op pad gaan. Maar we voelen elkaar perfect aan, en schrappen meteen de ochtendsafari. Om vier uur ’s nachts vertrekken? Wij tanken liever wat extra slaap en energie om overdag de Big Five te kunnen spotten.

“Meer dan de dagsafari’s en toch nog één nachtsafari hadden we niet nodig om bijna alles van onze bucketlist af te vinken. Het begon met een kudde olifanten, die plots achter de bomen opdook. Tussen de poten van de gigantische dieren zagen we zelfs enkele kleintjes rondhuppelen. De gids die met ons rondreed, had ze zelf niet eens gezien! Heel voorzichtig reed ze achteruit, tot we op slechts een paar meter van de kudde waren. In alle stilte – om de dieren niet op te schrikken — genoten we van het fantastische zicht.”

“We botsten ook op een troep leeuwen, die net hun buik rond hadden gegeten en een siësta hielden in de zon. Het werd wel even spannend toen er eentje z’n rug rechtte. Maar ik denk dat hij een zeer uitgebreid buffet had gekregen, want nadat hij de benen had gestrekt, ging hij weer languit liggen. (lacht) We kwamen ook enkele buffels en neushoorns tegen, waardoor we al vier van de vijf ‘big five’ hadden gespot. Alleen van het luipaard was er geen spoor. Wat we wel nog zagen, was een reusachtige krokodil, die maar wat graag zijn tanden liet zien. Eng, maar tegelijk zo indrukwekkend!”

Geuren en kleuren

“Niet alleen de dieren maakten een grote indruk op ons, ook de geuren van het land. Voor we toekwamen, had het al weken niet meer geregend. Toen we op een dag een regenbui over ons heen kregen, leek het alsof we in de sauna zaten, of zo rook het toch. De gids legde uit dat het hout zo droog en warm was dat de regendruppels meteen verdampten, vandaar die houterige geur.”

“Maar ook de ontmoeting met een stam uit de buurt zal ons altijd bijblijven. Ze trakteerden ons op een spektakel van dans en theater, waarin we mochten kennismaken met hun oeroude tradities. Na het spektakel mochten we ook nog proeven van de Afrikaanse keuken en aten we iets wat leek op beignets, maar dan gevuld met vlees. En een overheerlijke ratatouille.”

Hobbelende jeep

“Natuurlijk was het naast een bijzonder mooie, ook een intense en vermoeiende trip. Ik wist dat reizen met een beperking niet altijd evident is. Vliegen is al een eerste uitdaging, met al het papierwerk dat eraan voorafgaat. Zo moet de piloot altijd zijn goedkeuring geven. Vindt die het te riskant, dan is de kans er dat je niet mee mag.”

In de jeep hield ik haar nauwlettend in de gaten, om te zien of het niet te zwaar was. Maar ik zag Anja alleen maar genieten. En als zij geniet, dan ik ook

Anja

“We wisten ook dat de jeepsafari’s een grote uitdaging zouden zijn voor Anja, haar nek mocht vooral niet te zwaar belast worden. Wij kregen de meest ervaren gids, die de route door en door kende, en bij elke hobbel drie versnellingen terugschakelde. En natuurlijk was ik er nog. Ik ging mee om Anja te ondersteunen. Maar het reisgezelschap dacht daar anders over. ‘Els, we zijn állemaal op vakantie, ook jij. Ga jij maar rusten, wij blijven bij Anja’, kreeg ik meermaals te horen. Dat was uiteraard heel fijn, al heb ik op geen enkel moment het gevoel gehad dat ik níét op vakantie was. Maar Anja kwam uiteraard altijd op de eerste plek. In de jeep hield ik haar nauwlettend in de gaten, om te kijken of het niet te zwaar voor haar was. Maar ik heb haar alleen maar zien genieten. En als zij geniet, dan ik ook.”

Anja zegt nog vaak dat het de reis van haar leven was, dat niets dit nog kan overtreffen. En ik kan alleen maar hetzelfde zeggen. Niet alleen door de prachtige landschappen waarin we rondreden, de dieren die we tot dan enkel op televisie hadden gezien en de lieve mensen die we hebben ontmoet, maar misschien nog meer doordat ik de reis samen met Anja heb kunnen maken. Ze heeft me weer eens laten zien wat voor een sterke vrouw ze wel niet is. Er waren twijfels of ze de reis fysiek wel zou aankunnen, maar ze heeft iedereen het tegendeel bewezen. Ik vind het zo bewonderenswaardig dat ze haar beperking haar lot niet laat bepalen. En dat ze altijd zelf manieren zoekt om haar dromen waar te maken. Zo ontzettend sterk van haar, en iets om van te leren.”