“Voor mijn kinderen blijven al die oorlogen ver van hun bed. Daarom gaan we deze zomer samen naar Ieper”

Hoofdredactrice Karen is 49 en gelukkig getrouwd met Koen. Er is bij haar thuis altijd leven in de brouwerij, met haar drie kinderen Oliver, Noor en Anthony, én hond Goemmer.

Deze zomer staat Ieper op onze excursielijst. Niet om de sfeer, niet om de terrasjes. Al is het daar ongetwijfeld gezellig. Maar voor iets anders. Iets zwaarders. Iets dat ik moeilijk uitgelegd krijg aan de kinderen, maar waarvan ik tóch voel: dit moet ik doen. Alsof mijn grootvader het me influistert.

Er is vandaag zó veel oorlog in het nieuws – Oekraïne, Gaza… – maar voor Oliver, Noor en Anthony blijft dat allemaal ver van hun bed. Iets abstracts. De ene vindt er al iets van, de andere zwijgt liever. Maar diep onder de indruk zijn? Nee, dat merk ik zelden.

Voor mijn generatie was dat anders. Wij hadden grootouders met verhalen. Echte. Over honger, angst, moed, keuzes die ze moesten maken. En verliezen die ze hun hele leven meedroegen. Mijn bompa Gaston werd krijgsgevangene. Weken aan een stuk at hij alleen maar wittekool. Hij kreeg het als oude man nog altijd niet door zijn keel. Als krijgsgevangene had hij zijn motor geruild voor een pakje sigaren – “want wat heb je aan een brommer als je gevangen zit?” Hij sprak nooit kwaad over de vijand. “De meeste soldaten wilden geen oorlog. Het waren gewoon jongens zoals wij, met een ander uniform.”

Later ging hij in het verzet. Hij verloor er vrienden. Andere grootouders van mij vertelden over een verloving die stukliep “omdat hij voor den Duits was”, over een schoonbroer die getorpedeerd werd op zee, over een ouderlijk huis dat in puin lag na een bom, maar steen per steen weer werd opgebouwd – uit noodzaak, maar ook als stille therapie.

Geschiedenis voelen

Wij, kleinkinderen, kregen die verhalen aan tafel. En het bleef hangen. Ik liet m’n bord niet staan. Nee, je verspilde geen eten. Want wie honger had gekend, wist wat écht erg was. En nu kijk ik naar mijn kinderen. Slim, gevoelig, maar soms ook zo… snel afgeleid. Zo gewend aan comfort, schermen, opinies in sneltreinvaart. Ik zie ze soms kijken naar oorlog op het nieuws alsof het een discussie is. Of een videospel. Of iets ‘stoers’. En tegelijk zijn ze bang voor de kleinste dingen.

Daarom dus Ieper. Met m’n grootouders in het achterhoofd wil ik Tyne Cot Cemetery bezoeken. Nadien Passendale. Zo veel graven, zo veel jonge mensen. En dan richting Kemmel en de Irish Peace Tower – een plek die mij diep raakte. Niet alleen door de architectuur, maar vooral door de poëzie. Ierse dichters, in steen gebeiteld. Ik wil die oude bunker bezoeken, die ooit een commandocentrum was. En zeker op het lijstje staat de Last Post onder de Menenpoort in Ieper. Elke avond klinkt daar de trompet. Geen grote ceremonie, geen spektakel, maar gewoon… stilte. Respect. Kippenvel.

Geschiedenis leer je niet alleen op school. Je moet ze ook voelen. Wij voelden ze via onze grootouders. Ik hoop dat die trompet onder de stenen boog met al die namen voor onze kinderen een beetje hetzelfde doet. Want wie herdenkt, vergeet niet. En wie niet vergeet, leert misschien wel ooit écht bij. Ik hoop dat er iets bij hen blijft hangen.

Nog meer columns lezen?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!