Hoofdredactrice Karen over de rol van Libelle in haar leven en dat van veel vrouwen

Voor onze verjaardagspodcast doken redactrice Tine en hoofdredactrice Karen samen in de archieven van tachtig jaar Libelle. Maar voor ze die op de wereld loslaten, wilde Tine weleens weten: acht decennia Libelle, hoe trots maakt dat de hoofdredactrice?

Normaal gezien stellen wij aan het begin van onze interviews altijd even kort voor wie onze gesprekspartner is. Maar Karen kennen jullie natuurlijk al. Zij heeft elke week haar plekje op bladzijde zes in dit blad, en zit sowieso in het hart van veel Libelle-lezeressen. Dat gevoel is wederzijds: Karen ademt, zingt, danst en leeft Libelle.

Hoe belangrijk is Libelle voor jou, Karen?

Karen: “Los van mijn gezin – zij staan op eenzame hoogte – is Libelle mijn grootste energiegever. Libelle maken is het liefste wat ik doe. Ideeën bedenken, de cover maken, de foto’s kiezen voor de kalender… ik leef daar van op. Ik werk al meer dan 25 jaar in de media, maar Libelle is speciaal omdat het zo goed aansluit bij mijn persoonlijkheid. Het zou sowieso mijn lijfblad zijn, ook als ik er niet voor zou werken. De waarden van Libelle, de gewone dingen buitengewoon maken, het servetje naast het bord, het koekje bij de koffie… dat zijn ook de dingen die ík belangrijk vind.”

Het is dus meer dan een job?

“Ja! Weet je hoe ik dat weet? Op momenten dat het leven klappen uitdeelt, is Libelle mijn houvast, zoals bij het overlijden van mijn vader. Dan heb ik niet het gevoel: ik moet weer aan het werk, wel: ik kan even opnieuw opladen. En die verknochtheid heeft niks met mijn functie te maken. Je mag mij evengoed op het secretariaat zetten, ik neem met plezier de telefoontjes van de lezeressen aan. Ik ben gewoon zot van Libelle.”

En van de redactie? Al die toffe vrouwen!

“Uiteraard. Ik heb mij altijd als een vis in het water gevoeld op de redactie. Corona was daarom voor mij een moeilijke periode. Ik functioneer het liefst en best in interactie met anderen. Alleen thuis zitten werken aan een product dat op z’n best is als het samen wordt gemaakt, dat vond ik lastig.”

Wij noemen onze redactie vaak een warm bad. Voel jij dat ook zo?

“Een van de eerste hoofdredacteuren voor wie ik werkte, Liliane Senepart, kon praten in prachtige oneliners. Eén ervan was: ‘De sfeer op een redactie is de sfeer die je in een blad krijgt.’ Als je een zorgende, positieve sfeer wilt hebben in je blad, dan is dat ook wat je moet creëren op je redactie. De mensen op de redactie zijn allemaal menslievend en empathisch. Dat zit in kleine dingen: het lekkers op de toog, de interesse in elkaars leven, in de successen en de verdrietjes.”

Betekent dat warme bad ook warm leiderschap?

“Het hele kernteam, de chefs dus, zijn warme leidinggevenden. Door thuiswerk en glijdende werkuren wordt er gezorgd voor een goede werk-privébalans, en mensen krijgen veel kansen. Als iemand voorstelt om een andere functie te proberen, zullen we het eerder aanmoedigen dan tegenhouden.”

Libelle, de bruggenbouwer

Je bent ook echt heel trots op Libelle, niet?

“Ik denk dat er wordt onderschat hoe belangrijk de rol van Libelle is in de maatschappij. Wij zijn geen merk dat de controverse oproept, geen tafelspringers of taboedoorbrekers. Wij zijn wél een merk dat mensen verbindt. Een bruggenbouwer. Over generaties heen, denk aan de grootmoeder die recepten deelt met haar kleindochter, maar ook binnen generaties.

Wij brengen duizenden vrouwen samen, in onze Lees- of Kookclub, op onze events als de Winterfair, maar ook in de onderwerpen van onze reportages en verhalen. Wij zoeken altijd naar het verbindende in plaats van het polariserende. Ik zeg vaak: ‘We zijn het dorp een beetje kwijt, het dorp waarin iedereen voor elkaar zorgde.’ Wel… Libelle is dat dorp.”

Maakt dat verbindende Libelle zo uniek?

“Dat verbindende zeker, maar ook de emotionele band die wij met onze lezeressen hebben. Wij horen vaak hoe Libelle voor hen een steun, troost en inspiratie is. Net als die warme buurvrouw uit het dorp. Bovendien denk ik dat wij een heel hoopvol medium zijn. Er is veel negativiteit in de wereld, en wij vormen een tegengewicht, want wij vertrekken altijd vanuit het begrip voor elkaar.”

En wat vind je van onze lezeressen?

“Ze zijn de beste! Wij willen een warm bad zijn voor hen, maar zij zijn dat evengoed voor ons. Als wij hen tegenkomen op onze events, laatst nog op het feest voor de tachtigjarige abonnees in Roeselare, geven zij ons bakken vol appreciatie. In het Engels bestaat het woord kin keepers, mensen die zorgen voor hun familie, omgeving, hun vrienden. Dat zijn onze lezeressen.”

Wij zeggen op de redactie vaak: ‘Wij herkennen onze lezeressen in het wild.’ Kun jij uitleggen hoe?

“Als we over de Meir in Antwerpen lopen, of op een pleintje in Hasselt een koffietje drinken, halen wij onze lezeressen er zo uit, want zij zijn diegenen die even knikken naar voorbijgangers, die naar iemand toelopen als die struikelt. Diegenen die je met een vriendin of dochter ziet shoppen en liefde-vol advies ziet geven over dat bloesje. Of die samen een wafel eten en vriendelijk zijn tegen de ober. Zij hebben een bepaalde uitstraling, ongeacht leeftijd, kledingstijl, huidskleur. Een uitstraling van vriendelijkheid.”

En spreken zij je veel aan?

“Soms zie ik mensen kijken en twijfelen, maar ik word weinig herkend. Ik denk dat dat komt omdat ik op de foto’s in het blad altijd opgemaakt en gestyled ben, en in het echt nooit. In het echt ben ik een beetje een rommeltje. (lacht) Maar via mail weten ze me wel te vinden.”

Waarover mailen ze jou dan?

“Vaak gaat dat over mijn edito van die week. Ik krijg veel reacties als ik bijvoorbeeld schrijf over mijn strijd tegen de kilo’s. Dan vragen mensen me wat ik aan het proberen ben, of ze geven me tips. Ook de edito waarin ik schreef over mijn angst voor de oorlog, raakte bij heel wat mensen een gevoelige snaar. Soms willen lezeressen ook gewoon een gesprekje voeren, of advies krijgen. Laatst was er een vrouw die een nieuwe vriend had en mij vroeg hoe ze dat zou aanpakken met haar kinderen.”

Beantwoord jij elk berichtje?

“Ja, maar niet altijd in de week zelf. Ik krijg een twintigtal mails per week, en soms is het zo druk dat het snel beantwoorden niet lukt.”

Tachtig jaar Libelle

Zullen we even terugblikken? Libelle bestaat over twee weken tachtig jaar. Welke mijlpalen zijn er in die lange geschiedenis?

“Ten eerste het begin natuurlijk. De eerste Libelle lag in Vlaanderen in de rekken op 16 november 1945. Dat is heel bijzonder, want het was echt vlak na de oorlog. Die eerste Libelles hadden ook maar zestien pagina’s, want er was niet genoeg papier. Ook belangrijk waren de samenvoegingen met andere bladen, eerst met Rosita begin jaren zeventig en dan in 1990 met het Rijk der Vrouw.

Nog een grote mijlpaal is de eerste vrouwelijke hoofdredacteur, Christina von Wackerbarth, in 1991. Tot dan werd het blad namelijk door mannen geleid. Christina heeft ervoor gezorgd dat er naast de huis-, tuin- en keukentips ook aandacht kwam voor maatschappelijke relevantie, voor onderwerpen als financiële onafhankelijkheid, anticonceptie, diversiteit… Zij heeft ook onze bekende ‘Mijn verhaal’-rubriek in het leven geroepen.

Goh, er zijn zó veel mijlpalen: de eerste website van Libelle, de eerste Libelle Winterfair, onze eerste collectie bij e5 omdat we toen lieten zien meer te zijn dan een blad, maar ook de start van Anne Davis. Ik kan blijven vertellen!”

Lezeressen kunnen die geschiedenis ook ontdekken in de podcast die wij samen gemaakt hebben rond tachtig jaar Libelle. Daarvoor zijn wij heel wat oude Libelles gaan doorbladeren in bibliotheken. Wat viel jou daar op?

“Dat je de lat van wat er in de maatschappij gebeurt naast die van Libelle kunt leggen. Na de oorlog gingen mensen opnieuw op zoek naar kleine gelukjes, en dat zie je duidelijk in die Libelles van de jaren veertig. Er was opnieuw aandacht voor kapsels, kledij, gezelligheid in huis. Daarna zie je die verschillende stadia van emancipatie en hoe de wereld van vrouwen groter wordt.

Het wordt nooit expliciet zo benoemd, er is nooit gezegd: ‘Nu moet je buitenshuis gaan werken.’ Maar je zag wel de recepten veranderen, bijvoorbeeld ‘klaar in twintig minuten’. Ook aan die recepten kun je zien dat de wereld diverser wordt. Als de Italiaanse gastarbeiders naar de mijnen komen, duiken de eerste pastarecepten op in Libelle, bijvoorbeeld.”

En wat is hetzelfde gebleven?

“Ik denk de intrinsieke nood van vrouwen om liefdevol te zorgen. De invulling evolueert, van zuivere focus op het gezin naar steeds meer zelfzorg, maar het komt altijd neer op de wereld een beetje mooier willen maken voor jezelf en de mensen rondom je.”

Welke plannen zijn er nog met Libelle?

“Wij hebben altijd plannen! Binnenkort is er opnieuw een Winterfair, en daar ben ik heel blij mee. Het is een klassieker, maar dit jaar vieren we er ook onze tachtig jaar, dus de lezeressen mogen zich aan een extra feestelijke editie verwachten. Verder denk ik dat het digitale alsmaar belangrijker gaat worden, en de vraag is: hoe geven wij onze lezeressen digitaal dezelfde beleving als in het blad?

Ik denk ook dat het met de artificiële intelligentie in het achterhoofd nog belangrijker wordt om onze redactie in de kijker te zetten. Onze lezeressen moeten weten dat ons blad niet door een machine gemaakt wordt, maar door mensen van vlees en bloed, net zoals zij. Of het nu gaat over een recept, een leuk adres of een wandelroute: een redactrice heeft het uitgetest.”

De jeugd leest steeds minder. Ben jij dáár bang voor?

“Ik zie dat ook bij mijn kinderen. Zij lezen minder en hebben een kortere aandachtsspanne. Maar er zijn twee dingen die mij toch hoopvol stemmen. Het is niet omdat je teksten korter worden, dat ze geen impact hebben. En ten tweede is het ook leuk om op een andere manier te kijken naar de hele Libelle-beleving. We maken nu ook podcasts en video’s. Het is dus een heel boeiende periode.“

Over podcasts gesproken… Die van ons, ‘Het mysterie van de appelvrouw’, laten we over twee weken op de wereld los. Waarom moeten mensen luisteren?

“Ten eerste omdat het uitgangspunt intrigerend is: we gaan op zoek naar het allereerste covermodel van Libelle, de vrouw die in november 1945 op onze voorpagina stond en in een appel beet. En ten tweede omdat je veel bijleert over de geschiedenis van Libelle, van de redactie en ook van vrouwen in het algemeen. En omdat je ook een paar keer goed gaat lachen!”