“Aan de grens hadden we moeten uitleggen dat we geen drugs maar choco, suiker en gemalen vlees vervoerden”

Emma, een vriendin van ons, vertrekt voor twee jaar naar China en geeft een afscheidsfeestje. Ze gaat ernaartoe voor haar werk, maar zegt erbij dat het ook is om zichzelf en manlief Leo eens in een ander decor te zetten.

De laatste jaren zijn ze wat uitgekeken op België, en kinderen hebben ze niet. Na haar goodbye-speech krijgt ze van ons een gigantische doos vol Belgische lekkernijen cadeau. Bastognekoeken, Luikse stroop, een pot mayonaise, een doos neusjes en nog meer. Ze lacht. Het zijn dingen die ze ongetwijfeld gaat missen, maar die ze nooit meekrijgt op het vliegtuig. Eigenlijk maken we haar afscheid nu nog erger, haha.

Ik herken het gevoel van vroeger. Zolang iets voor het grijpen ligt, lijkt het gewoontjes. Maar zodra je er niet meer aan kunt geraken, wordt het plots een verlangen.

Ilse en ik hebben het twintig jaar in Frankrijk ervaren. Niet eens op een ander continent dus, maar gewoon ver genoeg om te beseffen hoe hard je gehecht raakt aan dingen die je in de supermarkt gedachteloos in je kar gooit. We konden wennen aan de zon, aan de wijn, aan de Franse savoir vivre. Maar de simpelste dingen misten we enorm.

Bruine kinnekessuiker van Tienen, bijvoorbeeld. In Frankrijk zocht ik, als ik wist dat we ’s avonds pannenkoeken gingen eten, soms de rekken af alsof er toch een wonder zou kunnen gebeuren. Of bepaalde chocomerken die alleen hier in de rekken staan. Maar het ergste – en dit gaan een aantal mensen herkennen, want ik hoor hetzelfde verhaal van veel vrienden die in het buitenland wonen – misten we… het Belgische gehakt.

De rijkdom van het alledaagse

Je kunt in Frankrijk vlees in alle mogelijke en superlekkere vormen vinden, maar zodra het gemalen wordt, is er iets mis. Te grof, te fijn, te droog of net te veel vet, te weinig smaak. Alsof de slager denkt: we hakken wat en zien dan wel.

Bij ons zit er traditie in gehakt. Het is rund en varken in de juiste verhouding, gekruid alsof elke portie persoonlijk door een oma in de keuken wordt gemaakt. Vraag aan tien expats wat ze het meest missen, en negen van hen antwoorden zonder nadenken: gehakt. We zijn dan ook niet zelden met een koelbox teruggereden naar la douce France. Het voelde elke keer alsof we aan het smokkelen waren. Mochten we bij de grens zijn tegengehouden, dan hadden we moeten uitleggen dat we geen drugs vervoerden, maar choco, suiker en gemalen vlees. België in een notendop.

Emma sluit weemoedig de doos en zegt dapper dat ze veel dingen die typisch Belgisch zijn ook níét gaat missen. Regen, files, politiek: geen moment gaat ze ernaar verlangen. Maar een bruine pistolet met préparé, daar gaat ze ‘s nachts ongetwijfeld wakker van worden. Ze lacht er nog mee, maar ik zie al voor me hoe ze na een paar maanden in China smacht naar een simpel worstenbroodje, terwijl ze aan haar zoveelste kommetje noedels zit. Het zijn die kleine dingen die het hardst bijten.

Ilse vindt het goed om zo’n lekkernijen een tijdje te moeten missen. Dan voel je pas hoeveel rijkdom er in het alledaagse zit. Ze heeft gelijk. Een andere vriendin zegt filosofisch dat je aan dit soort dingen merkt dat je identiteit vaak niet in grote gebaren zit, maar in kleine rituelen. Een potje plattekaas met een lepel bruine suiker. Een boterham met choco die te dik gesmeerd is. Fricandelletjes in tomatensaus op een kille herfstavond.

Ik denk terug aan hoe we in Frankrijk soms bijna kinderlijk gelukkig waren als een van onze gasten lekkers uit België meehad. In de doos zat dan vaak een mengeling van de raarste dingen: een pak peperkoek, een pot pickles, witte pralines met koffieroom erin. Het voelde als een zorgpakket dat niet alleen eten bracht, maar ook een stukje warmte van thuis.

Ik heb heimwee zelden groot en dramatisch beleefd. Heimwee zat gewoon in een boterham met choco die plots zo volledig onbereikbaar was. En als Emma dat straks in China ontdekt, dan weet ze tenminste dat ze niet de enige is die heimwee krijgt van iets waar je thuis nauwelijks bij stilstaat. Misschien is dat zelfs de beste troost: dat heimwee vooral klein is. Klein genoeg om in een doos te passen.

Meer van onze columnisten lezen?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuw