Waarom ‘in mijn tijd…’ en andere uitspraken niet werken bij tieners
Heb jij deze uitspraak al eens naar het hoofd van je tiener geslingerd? Je bent niet de enige. We zeggen heel wat tegen elkaar, en die dingen doen vaak meer kwaad dan goed. In haar boek ‘Laat maar’ legt kinderpsychologe Klaar Hammenecker uit wat we écht tegen elkaar willen zeggen.
‘Laat maar’, die uitspraak heb je vast al gehoord uit de mond van je tiener. Je weet dat er iets aan de hand is, maar wat? Communicatie met je tiener is cruciaal, maar dat verloopt niet altijd van een leien dakje. Nochtans is praten de beste manier om de verbinding met je tiener in stand te houden of te herstellen én te begrijpen wat er echt speelt. Maar waarom is dat zo moeilijk? Waarom nemen we onze tieners te weinig au sérieux en begrijpen we hen niet?
Aan de hand van enkele heel herkenbare uitspraken die ouders en tieners elkaar naar het hoofd slingeren, wil kinderpsychologe Klaar Hammenecker in haar boek laten zien wat die woorden echt betekenen en waarom ze soms pijn doen. Geen concreet stappenplan dus, maar een blik op de emoties en gedachten van je tiener én jezelf. Want soms helpt het om onszelf een spiegel voor te houden en te kijken waarom we onze kinderen op die manier opvoeden, of waarom we net deze woorden gebruiken. Van onze ouders misschien?
Wat tieners en ouders tegen elkaar zeggen en waarover het echt gaat
‘Overdrijf eens niet.’
Die uitspraak klinkt je vast bekend in de oren. Wij ouders vinden namelijk dat onze tieners een stukje kunnen overdrijven. Ze douchen te weinig of net te veel, slapen te lang en zitten ook veel te veel op hun telefoon. Toch?
Heb je er al eens bij stilgestaan dat tieners op zoek zijn naar hun identiteit en dat in die zoektocht alles even buiten proportie is? Uit balans dus. Het is normaal dat je als ouder soms niet kunt volgen. Bedenk eens hoe dat voor je tiener moet voelen.
En die uitspraak ‘Overdrijf eens niet’, hoe komt die over? Je tiener probeert je iets duidelijk te maken, maar jij minimaliseert het.
‘Is daar wifi?’
Dit moet zowat de meest gestelde vraag zijn als tieners horen dat er een uitstap of vakantie op de planning staat. Zot word je ervan! Die obsessie van onze tieners is toch niet normaal.
Of toch wel? Want bij het ontwikkelen van een identiteit hoort ook een sociale identiteit. Dat gaat in de eerste plaats over vriendschappen – hun vrienden zijn heilig! -, maar ook sociale media hebben hun plaatsje hierin. Terwijl wij het nog hebben over een telefoon – om te telefoneren, toch? – is de smartphone voor je tiener letterlijk alles, de verbinding met de wereld. Een manier ook om verbonden te zijn met elkaar.
En ja, daarvoor heb je een stabiele connectie nodig, goede wifi dus.
‘In mijn tijd…’
Wij belden onze vrienden op de vaste lijn en luisterden muziek op cassettes of CD’s. Foto’s liet je afdrukken en die hing je met een punaise aan je muur, of de kwaliteit nu goed was of niet.
Je tiener weet intussen wel dat het er in onze tijd helemaal anders aan toeging. Maar is dat relevant? Of leidt die uitspraak enkel tot afstand tussen jullie? Misschien klink je wel zoals je vader of je moeder, meer dan je lief is?
Of je tevreden was met de aanpak van je ouders of niet, het is bekend terrein. Als we het even niet meer weten, grijpen we ernaar terug.
Wat als we eens proberen om ons in te leven in de tiener die we toen waren? Wat had jij toen nodig?
Want de tijden mogen er helemaal anders uitzien, maar eigenlijk hadden we dezelfde issues. In plaats van te wijzen op de verschillen, kun je ook eerlijk praten over hoe jij je toen voelde. Beide werelden hebben namelijk opvallend veel gelijkenissen.
‘Mijn vrienden mogen dat wél!’
Oneerlijk, dat is het volgens je tiener. Dat de vrienden dat wel mogen, en hij niet. Het lijkt wel alsof je helemaal onderaan beland bent in het lijstje van beste ouders.
Je kind ontdekt dat niet elke ouder hetzelfde denkt over bepaalde dingen en andere grenzen stelt. Misschien wil hij enkel duidelijkheid en verantwoording?
Moeilijk te begrijpen, want wij ouders komen vooral uit een tijd waarin moeders of vaders wil wet was. Die autoritaire opvoeding wordt nu meer en meer in vraag gesteld. In de plaats zetten we in op dialoog en geven we onze tieners beslissingsruimte.
Geef je hen vertrouwen, dan zullen ze groeien. Je geeft hen nameljk een ruimte waarbinnen ze hun eigen weg mogen gaan, waar ze op een veilige manier kunnen experimenteren. Kinderen opvoeden is ook loslaten, maar jij blijft het vangnet.
‘Laat maar. Jij begrijpt me toch niet.’
En daarmee is het gesprek afgerond. Maar zou het kunnen dat jij je tiener écht niet begrijpt?
Als je voelt dat je de connectie kwijt bent, is er maar één ding dat je kunt doen: inzetten op verbinding.
Ook al lijkt het in eerste instantie op een afwijzing van je tiener, moet je het ook eens anders bekijken: hij wil nog steeds dat jij hem begrijpt. En ook al heb je het gevoel dat je hem een beetje kwijt bent – waarom zit hij anders constant op zijn kamer? -, niet alles is verloren.
Want die ‘laat maar’ betekent niet letterlijk dat je het erbij moet laten. Je tiener wil net dat je betrokken bent, maar op de juiste manier. En dat is misschien even zoeken. Met een baby was het duidelijk: je nam hem in je armen en bood nabijheid. Maar nu is het zoeken naar het juiste evenwicht. Twijfel je, waarom vraag je het dan niet aan je tiener?
‘Doe normaal.’
Wat is normaal? Wat wij als ouders soms bestempelen als ‘niet normaal’ hoort vaak gewoon bij de ontwikkeling van onze tiener. Ook grenzen opzoeken en ze overschrijden, het hebben van mental breakdowns en experimenteren.
Gelukkig is er tegenwoordig meer aandacht voor het mentaal welzijn van onze jongeren. En kun je ook ergens terecht met gedrag dat buiten de welbekende tienerstreken valt. Weet echter dat weinig tieners zelf om hulp vragen. Je moet dus alert zijn. Is je tiener plots teruggetrokken, slaapt hij amper of is er sprake van onverklaarbaar gewichtsverlies- of toename? Ga dan op zoek naar hulp.
‘Later.’
Als er iets is waar tieners goed in zijn, dan is het leven in het nu. Wat maakt later dan uit?
Als ouder heb je misschien een plan voor je kind en is enkel het beste goed genoeg, nu én later. We zijn bang dat het gaat mislopen en willen hen beschermen. Maar vraag je eens af: zie je dat succesvol zijn van je kind ook als een soort rapport voor jezelf? Waarover gaat het écht?
€ 24,99 – Uitgeverij Lannoo
Het boek ‘Laat maar.’ van Klaar Hammenecker is opgebouwd rond bovenstaande typische uitspraken van tieners en ouders die kunnen leiden tot onbegrip, afstand of escalatie. Tenzij je begrijpt wat er achter deze uitspraken schuilgaat. En dat is exact wat ze in dit boek wil uitleggen.
Meer tips voor tienerouders:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!