Je biologische leeftijd uitgetest: onze redactrices namen de proef op de som

Je kalenderleeftijd ligt voor de hand, want die zegt simpelweg hoelang je al leeft. Maar veel belangrijker is je biologische leeftijd: die bepaalt hoe oud je lichaam is én hoe gezond je dus eigenlijk bent. Benieuwd? Redactrices Herte en Sanne deden het al! 

Reportageredactrice Herte (54) liet via een ‘Energy Scan’ haar biologische leeftijd bepalen

Wat is een ‘Energy Scan’?

Dietmar Ledegen van Energy Lab: “Met een volledige lichaamsscan kijken we eerst naar je vet- en spiermassa en je botdichtheid, en naar de onderlinge verhouding ervan. Daarnaast bepalen we via een aantal proeven hoe het met je kracht, lenigheid, evenwicht en de uithouding van je hart en bloedvaten gesteld is. Die resultaten worden vergeleken met de gemiddelde waarden van iemand van jouw leeftijd en geslacht. Afhankelijk van hoe ver je daarvan afwijkt, kunnen we je biologische leeftijd bepalen.”

Hoe gaat het in z’n werk?

Test 1: je lichaamssamenstelling

Dit is een makkie, ik moet gewoon zes minuten stil blijven liggen terwijl een machine mijn hele lichaam scant en mijn bot-, vet- en ‘magere’ massa (al de rest) meet, en hoe die over mijn lichaam verdeeld zijn.

De test: de botdichtheid, die bepaalt of je osteoporose of osteopenie (de voorloper van osteoporose) hebt, zit boven het gemiddelde voor mijn leeftijd, maar mijn vetmassa is ruim 40% en dat is veel te hoog. Voor een vrouw tussen vijftig en zestig jaar zit die het best tussen 33 en 37%. Vooral het percentage aan buikvet speelt hier een rol: is die hoger dan 40%, dan verhoogt dat de risico’s op hoge bloeddruk, diabetes, hart- en vaatziektes en andere aandoeningen en dus doet het ook de biologische leeftijd stijgen.

Ik heb een gezonde BMI (lager dan 25), maar dat zegt niks over de hoeveelheid lichaamsvet, waar die zich bevindt en wat de verhouding is ten opzichte van de vetvrije massa, wat voor de gezondheidsrisico’s veel belangrijker is. Iemand met een hogere spiermassa kan dus een hogere BMI hebben, maar toch gezonder zijn. Mijn voorliefde voor gebak en snacks staat hier dus zwart op wit op papier.

Het verdict: door de te hoge aanwezigheid van vet, vooral in de buik, ligt mijn biologische leeftijd hier op maar liefst 58 jaar. Wat een wake-upcall!

Test 2: lenigheid, evenwicht en kracht

1. Lenigheid

Wie lenig is, zal niet per se langer leven, maar wel minder snel een blessure oplopen. Daardoor kun je blijven trainen of bewegen, en dus fitter en gezonder blijven.

De test: om de lenigheid van mijn hamstrings (de spiergroep tussen de achterkant van mijn knieën en billen) te testen, moet ik op de grond gaan zitten, mijn benen strekken en met mijn handen een voorwerp zo ver mogelijk voorbij mijn voeten schuiven. Mijn uurtje yoga per week levert op, dit lukt goed.

Dan moet ik languit op mijn buik gaan liggen met mijn voorhoofd op de grond, mijn armen voor me uitstrekken en een stok met beide handen zo ver mogelijk de lucht in heffen, om de lenigheid van mijn schouders te testen. Dat lukt nauwelijks, de stok geraakt maar een vijftien centimeter van de grond. Dietmar, die mij tijdens de testen begeleidt, vertelt me dat dat typisch is voor schermwerkers, maar toch: probeer het thuis zelf maar eens, ik hoop dat jullie het er beter vanaf brengen!

Het verdict: voor dit onderdeel zit ik op kalenderleeftijd: 54 jaar

2. Evenwicht

Als je een goed evenwicht hebt, zul je niet per se langer leven, maar je zult minder snel vallen. Een val kan – zeker op oude leeftijd – het begin zijn van veel ellende.

De test: Ik moet twintig seconden met mijn ogen dicht op twee benen staan met mijn handen in mijn heupen, dan op één been met mijn rechterbeen in een hoek van 90° naar achteren, en dan met mijn twee voeten vlak achter elkaar. De oefeningen worden herhaald op een dikke mat, wat nóg moeilijker is. Dietmar telt ondertussen het aantal keren dat ik mijn handen uit mijn heupen haal, ik steun zoek of mijn bovenlichaam fel naar links of rechts uitwijkt.

Deze oefeningen zijn véél moeilijker dan verwacht! Vooral op de mat faal ik jammerlijk. Een afknapper, want in yoga wordt hier wel op getraind. Ik troost me met de gedachte dat dit een momentopname is, maar toch: een werkpuntje.

Het verdict: mijn biologische leeftijd op basis van evenwicht is 56 jaar.

3 Kracht

Kracht is enorm belangrijk in het leven. Je hebt het nodig om recht te staan, langer mobiel blijven, dingen te kunnen dragen…

De handknijpkracht, waarvoor ik zo hard mogelijk in een metalen instrument moet knijpen, is oké voor mijn leeftijd – da’s van al die mayonaisepotten opendraaien, natuurlijk. Maar daarna moet ik zo vaak mogelijk pompen in één minuut tijd. Een ramp, ik scoor dramatisch laag: maar zeven van mijn pogingen worden goedgekeurd.

Het verdict: ook hier een biologische leeftijd van 56 jaar.

Test 3: uithoudingsvermogen/conditie

Tijdens de befaamde fietsproef wordt de gasuitwisseling gemeten en hoeveel zuurstof je spieren kunnen opnemen en gebruiken. Tegelijk wordt gemeten hoe snel je hartslag tijdens het fietsen omhoog gaat: hoe sneller, hoe minder sterk je hartspier en dus hoe minder goed je conditie is.

Ik krijg een zuurstofmasker op mijn gezicht en een hartslagmeter rond mijn borst en mag beginnen te trappen. Om de twee minuten wordt de weerstand op de pedalen groter en moet ik harder zwoegen om op tempo te blijven. Ik denk niet dat ik ooit de top van de Mont Ventoux zal halen: ik hou het tien minuten vol en dat levert mij een ‘matige’ score op.

Het verdict: voor dit onderdeel zit ik op kalenderleeftijd: 54 jaar.

“ik zie er jonger uit en mijn botdichtheid en zuurstofopname zijn oké, twee dingen waarbij genen een rol spelen. Met andere woorden: ik ben het zelf aan het verknoeien”

Het eindverdict

Alles bij elkaar opgeteld komt mijn biologische leeftijd uit op 55,3 jaar. Herte: “Ik rook niet, drink weinig, beweeg matig, maar snoep en snack veel en dat levert me een biologische leeftijd op die precies één jaar ouder is dan mijn kalenderleeftijd. Genetisch ben ik niet slecht bedeeld – ik zie er jonger uit en mijn botdichtheid en zuurstofopname zijn oké, twee dingen waarbij genen een rol spelen. Met andere woorden: ik ben het zelf aan het verknoeien. Wat meer bewegen en vooral beter eten is de boodschap!”

Zelf uittesten?

Herte deed deze test bij Energy Lab, dat zowel topsporters als Victor Campenaerts, als recreatieve atleten begeleidt. De test met evaluatie en tips duurt in totaal ongeveer twee uur en kost 190 euro.

Beautyredactrice Sanne (31) testte de online leeftijdsmeter van UGent uit

Wat is de leeftijdsmeter en hoe gaat het in z’n werk?

Aan de hand van een online vragenlijst die peilt naar je sociale achtergrond, levensstijl, geluks- en stressniveau krijg je een indicatie van je biologische leeftijd. Er wordt bijvoorbeeld gevraagd naar hoe goed je slaapt, of je tevreden bent met je sociale contacten en wat je zoal eet. Aan het eind krijg je ook enkele concrete tips mee om je leeftijd te verlagen.

Het verdict?

Biologische leeftijd: 27 jaar, vier jaar jonger dan de kalenderleeftijd, dus. Sanne: “Ik eet gevarieerd, met maar enkele dagen per week vlees, probeer regelmaat in mijn nachtrust te hebben en sport meerdere keren per week. Mijn enige zondes zijn de glaasjes wijn en bourgondische uitspattingen – meestal in het weekend. Ik had dus verwacht dat ik ongeveer op mijn kalenderleeftijd zou zitten. Dat ik vier jaar jonger ben, is een aangename verrassing! Het motiveert me alleen maar om deze – al bij al – gezonde levensstijl vol te houden.”

Zelf uittesten?

Je vindt de test op Gelukkige Belgen.

Ken je dit nieuwe onderzoek al?

Naast een bepaling van je biologische leeftijd via klinisch onderzoek bestaan er sinds kort ook biologische testen, via bloedafname. Professor Maier, hoogleraar Gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en National University of Singapore: “Daarbij kijken we naar de zogenaamde epigenetische klok: de veranderingen die zijn gebeurd in het suikerlaagje dat boven op ons DNA zit. Die veranderingen zijn rechtstreeks gelinkt aan je levensstijl én hoe oud je werkelijk bent – dat is dan weer voorspellend voor je levensverwachting en welke ziektes je krijgt. Dergelijke testen kunnen overigens ook via het speeksel. Er bestaan al bedrijven waarbij je als particulier een speekselstaal kunt laten analyseren.”

Waarom zou je een biologische test doen?

Bewegingscoach Aron Verhaeghe: “Je biologische leeftijd geeft een duidelijk beeld van je lichamelijke gezondheid én biedt de mogelijkheid om die gepersonaliseerd te gaan bijsturen. Dat werkt een stuk motiverender dan de algemene adviezen die we intussen wel kennen, zoals: ‘Zorg voor een gezond gewicht.’ Allemaal goed en wel, maar wat betekent dat dan voor míjn lichaam?

Daarnaast kun je preventief te werk gaan. Zo weten we dat lenigheid, kracht en evenwicht belangrijk zijn om chronische aandoeningen zoals lage rugpijn voor te blijven. De gezondheid van je hart en bloedvaten is dan weer belangrijk in het voorkomen van hart- en vaatziekten, bepaalde kankers en andere aandoeningen. Je biologische leeftijd zegt veel meer dan de gezondheidsparameters die tot nu toe gebruikt worden, zoals je BMI.”

Wat als je biologisch ouder bent dan je kalenderleeftijd?

Prof. Maier: “Als arts zeg ik resoluut: doe daar iets aan. Dat kán namelijk. Uit onderzoek naar mensen die biologisch ouder zijn dan hun kalenderleeftijd, blijkt dat zij na het volgen van een sport- en voedingsprogramma aantoonbaar jonger worden. Dat kan vrij snel: al na drie tot zes maanden zie je resultaat. Je kunt ook bij een diëtist of sportarts gaan aankloppen. Die kan dan voor jou een schema op maat samenstellen.”

Bron: Libelle 14/2022 – Tekst: Sanne De Lee en Herte De Cleyn

MEER OVER GEZOND OUDER WORDEN:

• Dit vertellen je voeten over je gezondheid
• Touwtjespringen: dit zijn de voordelen voor je gezondheid
• Goeie vraag: moet je een speciale zonnecrème gebruiken voor je gezicht?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!