Groeten uit Zweden: “Sorteren kun je leren”

In een ander land opnieuw beginnen met je hele gezin: we dromen er misschien allemaal weleens van, maar Sara dééd het gewoon. Hier lees je elke week haar column over het leven met kinderen zoals het is, in Zweden.

Wie is Sara? Bijna 40, getrouwd met Phil en mama van twee karaktervolle kids, Elias (11) en Stina (8). Vorige zomer ruilden ze hun stadswoning in Hasselt in voor het lagom leven in Småland, Zweden.

Goede gewoontes van kleins af aan

“Papier hier”, roept Hollebolle Gijs al heel z’n leven in de Efteling. En de kinderen? Die staan te drummen om hun afval in de vuilnisbak te mogen gooien. Goede gewoontes kweek je best van kleins af aan. Dat dit ook geldt voor sorteren en recycleren hebben ze in Zweden alvast begrepen. Maar goed ook, want er is hier veel natuur om schoon te houden.

‘Willen de mensen dit wel lezen?’, heb ik me meermaals afgevraagd. De bedoeling is namelijk een inkijk geven in het leven hier en als het even kan ook inspireren. Met het vingertje wijzen werkt niet, dus het onderwerp belandde al een aantal keer in de virtuele vuilnisbak, tot afgelopen week plots een vrachtwagen voor de deur stopte. De achterklep ging open en de twee oude afvalbakken die aan de oprit stonden werden opgehaald en vervangen door grote, nieuwe, blinkende exemplaren. Nooit gedacht dat ik net zo blij zou worden van afvalcontainers als van een pakketje met nieuwe schoenen.

Die blijdschap deed me beseffen dat de komst van de nieuwe containers alweer een kleine stap in de strijd tegen de klimaatverandering is en die blijdschap wil ik delen. Hoewel er hier in Zweden best veel aanhangers van Greta Thunberg rondlopen, hoeven we niet allemaal elke week op straat te komen. De wereld veranderen begint namelijk bij jezelf, in je eigen huis. De Zweden zijn trots op hun ‘recycling revolution’, zoals ze het zelf noemen, en terecht!

Belangrijk: maak het zo makkelijk mogelijk. Je wilt namelijk dat iedereen gaat recycleren, niet enkel de diehards die elke week op straat komen voor het klimaat. Ook je buurvrouw, je opa en die meneer van de bank. Een knappe zet dus van het plaatselijk afvalverwerkingsbedrijf, die nieuwe containers. Je zou ze moeten zien! Ze bevatten elk vier aparte vakken en een aparte box voor lampen en batterijen. In container nummer 1 heb je een vak voor groenten- en fruitafval, restafval, kranten en gekleurd glas. Plastic, papier, metaal en wit glas horen in container nummer 2. We hebben sinds kort dus ons eigen, kleine containerparkje voor de deur, dat altijd open is, waar je niet moet aanschuiven en dat ze geregeld komen leegmaken. Er is dus geen enkele reden meer om niet te sorteren.

Respect voor de natuur

Mij hoef je niet te overtuigen van het belang van sorteren, maar als ik eerlijk ben heb ik in België vaak gevloekt. Mochten die botervlootjes nu wel of niet in de blauwe zak? En wat met een melkbrik? Hier hebben ze een eenvoudig en waterdicht systeem: op elk product dat je in de winkel koopt, staat duidelijk vermeld hoe je het moet sorteren. Geen twijfel of discussies meer: héérlijk! Het moeilijkste is zonder twijfel een doosje Pringles: die verpakking moet je uit elkaar halen en in drie verschillende containers droppen.

Verder zijn ze hier al jaren voorstander van statiegeld, of ‘pant’ zoals ze het hier noemen, op PET-flessen en blikjes. Je kan deze in elke supermarkt inruilen voor een tegoedbonnetje of een schenking aan het Rode Kruis. In 2018 werden maar liefst 2 biljoen flesjes en blik gerecycleerd, het equivalent van 201 per persoon. Best indrukwekkend, niet?

En vooral: makkelijk! Nogmaals, ik denk dat daar de sleutel ligt tot succes. De mens is een lui beestje, dus je kan het hem best zo eenvoudig mogelijk maken. Naast makkelijk gaat het ook om respect en gewoonte. De Zweden groeien namelijk op in een prachtige omgeving. Je afval sorteren en recycleren is een van de manieren hier om je respect voor de natuur te tonen. Staat er geen vuilnisbak in de buurt, dan neem je je afval gewoon weer mee naar huis. Ja, hoor, het is een gedisciplineerd volkje.

Het respect voor de natuur en die discipline komen er natuurlijk niet vanzelf. Als ouder geef je goede gewoontes door aan je kinderen, maar ook op school doen ze hun duit in het spreekwoordelijke zakje. In de klas staan standaard aparte vuilnisbakjes voor plastic, papier, groenten- en fruitafval en restafval en iedereen sorteert zonder morren. Het klimaat is een thema dat in verschillende lessen aan bod komt en ze zetten hun kennis meteen om in de praktijk. De kinderen sorteren, houden zelf hun klas en de speelplaats schoon. Ze doen ook allemaal de schoenen uit voor ze de school binnengaan. Op je sokken of pantoffels in de klas zitten is niet alleen gezellig, je moet ook minder ingrijpend poetsen met schadelijke producten. Alle kleine beetjes helpen, ook die van jou.

Warme groet, Sara

NOG MEER COLUMNS VAN SARA:

• Groeten uit Zweden: “Eigenlijk hebben kinderen niet veel nodig om zich te amuseren”
• Groeten uit Zweden: “We wonen nu echt in ons eigen huisje in Zweden, en daar hoort al eens een vreugdedansje bij”
• Groeten uit Zweden: “Hier is de songfestivalgekte begonnen. Spannend!”