Koen Strobbe keerde na twintig jaar in het zuiden van Frankrijk met zijn vrouw Ilse en zoon Kwinten terug naar ons land.

Over luisteren zonder te willen oplossen

Ik sta in de tuin bladeren te harken. Een bezigheid waarvan ik elk jaar opnieuw vergeet hoe zinloos ze is. Je denkt dat het wel zal meevallen; een paar uur werk en het zit er alweer op voor de winter. Maar zodra je de laatste hoop bijeen hebt, waait de wind alles weer vrolijk over het gazon. Het is bijna een oefening in nederigheid, dat bladeren harken. Je kunt je inspannen zoveel je wilt, maar de natuur beslist toch gewoon zelf wanneer ze klaar is.

Van op het pad aan de andere kant van de omheining hoor ik voetstappen en een zachtjes mompelende vrouwenstem. Een dame met een klein hondje komt dichterbij. Ik heb haar nog niet eerder gezien, maar ze vertraagt, kijkt me aan en zegt: “Aha, u bent dus degene die hier is komen wonen.” Ze glimlacht erbij, alsof een lang bewaarde nieuwsgierigheid eindelijk een antwoord krijgt.

Ze vertelt dat ze tijdens de bouw vaak voorbijwandelde en zich altijd heeft afgevraagd wie hier zou neerstrijken. “Het zag eruit als een huis waar iemand woont die graag in de tuin werkt”, zegt ze guitig. En kijk, nu ziet ze me effectief bezig met mijn hark: een tuin-adept! Ik lach en denk dat ze me veel te veel krediet geeft.

We praten wat over de buurt, over de herfst, over hoe snel de avonden weer donker worden. En terwijl zij vertelt, begint er me iets te dagen. In de buurt hoor ik namelijk regelmatig het verhaal van een vrouw die in zowat elk comité zit, die weet wat er bij iedereen speelt en die, als iemand het even niet meer ziet zitten, altijd wel een luisterend oor biedt.

“Zij weet altijd raad”, zeggen de mensen dan, met zo’n toon van stille bewondering. Ik vertel het haar en vraag nieuwsgierig of ze het dan misschien over haar hebben? Ze kijkt verbaasd, dan een beetje verlegen en vraagt of ze dat écht allemaal over haar vertellen. Ik knik en bevestig dat ieder-een vindt dat zij altijd raad weet.

Er komt een lichte blos op haar wangen en ze haalt haar schouders op. Dan zegt ze, bijna fluisterend, dat ze meestal helemaal geen raad weet, maar dat ze gewoon luistert. Dat mensen vooral gehoord willen worden. Als ze lang genoeg praten, vinden ze uiteindelijk zelf wel wat ze nodig hebben.

Laten klagen

Ik sta daar met mijn hark in de hand en ben onder de indruk van haar wijsheid. Zoals zoveel mensen, doe ik meestal het tegenovergestelde: zodra iemand me een probleem voorlegt – een ruzie met de kinderen, zorgen om een ouder of twijfels over het werk – begint er in mijn hoofd een fabriekje te draaien.

Oplossingen, suggesties, plannen. Terwijl de ander aan het praten is, ben ik automatisch bezig met het herstellen van wat volgens mij fout loopt. Ik had het er een tijdje geleden met vrienden over, die me vertelden dat zij net hetzelfde doen. Nu ik de dame hoor vertellen, vraag ik me af of het misschien weer typisch iets is wat mannen doen.

We praten verder. Over het hondje dat bang is voor vallende bladeren, over hoe iedereen in de straat altijd tijd te kort heeft en tegelijk klaagt dat de dagen zo lang duren. En dan zegt ze iets wat ik nog lang zal onthouden: “Als je luistert zonder te willen helpen, help je meestal het meest.”

Ik kijk haar na als ze wegwandelt. Luisteren zonder te willen oplossen: het lijkt zo eenvoudig, maar ik weet dat het voor veel mensen, mezelf incluis, een moeilijke les is.

Misschien, als ik het dan specifiek over ons mannen heb, omdat we zijn opgegroeid met het idee dat je pas nuttig bent als je iets fikst. Een lekke band, een lekkende kraan, een gebroken vaas. Alles valt te herstellen, als je maar iets doet. Alleen blijkt dat bij mensen niet altijd te werken.

De wind steekt op en jaagt een nieuwe lading bladeren over het pad. Ik wil weer ijverig beginnen te harken, maar de hark blijft gewoon in mijn hand hangen, alsof ze ook niet goed weet of ze nu verder moet doen of beter de bladeren eventjes laat uitpraten.

Misschien is dit wel mijn eerste oefening in luisteren, grinnik ik in mezelf. Een verhaal gewoon eventjes in al z’n details op je af laten komen, zonder het meteen te willen analyseren en een oplossing te bedenken.

Meer van onze columnisten lezen?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!