Als het niet klikt met de schoonfamilie: zij maakten het mee

Als je de liefde vindt, krijg je er de moeder, vader, broers en zussen van je partner gratis (en ongevraagd) bij. De schoonfamilie… voor sommigen een mooie bonus, voor anderen de tijdbom onder hun relatie.

Sabine heeft het gevoel dat ze geen kans krijgt

“ ‘Tweedehands’, kreeg ik als stempel van mijn schoonmoeder, nog vóór ze me had gezien. Nee, haar kind moest niemand hebben die al ‘gebruikt’ was. Ik had namelijk net een relatie van een jaar achter de rug. Dat zijn woorden die je nooit meer vergeet.

“Haar kind moest niemand hebben die al ‘gebruikt’ was”

Ik heb niet het gevoel dat ik ooit een eerlijke kans heb gekregen, waardoor ik ook niet de moeite heb gedaan om hen echt te leren kennen. Soms klikt het gewoon niet, en dan moet je je daarbij neerleggen.”

Judiths schoonmoeder gedroeg zich meer als een mama dan als een oma

Judith: “Ik moet toegeven dat ik mijn schoonmoeder altijd bewonderd heb. Als ik de verhalen van mijn man en zijn twee zussen mag geloven, heeft ze hen een magische kindertijd bezorgd. Zo sliepen ze in de zomer samen onder de sterrenhemel en zochten ze uren naar de Kleine Beer. In de winter kropen ze met z’n allen in het grote bed van mama, waar ze met haar prachtige handpopjes de mooiste verhalen vertelde.

‘Mams, haal die handpoppen maar van de zolder, want je kleinkind trappelt nu al van ongeduld’, zei mijn man zes jaar geleden aan de kersttafel, terwijl ik subtiel mijn hand op mijn buik legde. ‘Je wordt oma!’ Ze was zo gelukkig! ‘Dat kindje gaat niet weten wat het overkomt’, zei ze nog. Wel… dat was niet gelogen.

Zes jaar en twee kinderen later verdween de bewondering. De liefdevolle mama waar iedereen over sprak, werd een bezitterige oma die me deed twijfelen wie nu eigenlijk de mama is: zij of ik. Zo ging ze al verschillende keren op eigen initiatief met de jongens naar de kapper omdat hun haar ‘te warrig’ was en schreef ze de oudste achter onze rug in voor de zwemles. Om nog maar te zwijgen over die keer dat ze met hen ging shoppen voor het kerstfeest, want ‘de outfit die mama had gekocht was toch niet echt feestelijk’.

“Dat ze de kleinkinderen verwent, vind ik helemaal oké. Maar dat ze er zelf mee naar de kapper trekt, niet”

Ik heb lange tijd gezwegen, omdat ik weet dat ze het met de beste bedoelingen doet. Maar toen mijn jongste een tijdje geleden ‘Mama’ riep en ik haar ‘Ja, lieverd?’ hoorde antwoorden, was het genoeg geweest. ‘Als je zo verder doet, ben je straks zelfs geen oma meer!’ riep ik. Dat mijn woorden haar pijn deden, besefte ik. Ik had meteen spijt van mijn dreigement en wilde me – zodra ik gekalmeerd was – excuseren. Maar zij was me voor: ‘Sorry Judith, het was nooit mijn bedoeling om je te kwetsen.’

Die avond mocht ik zelf kennismaken met de liefdevolle mama die mijn man en zijn zussen altijd hebben gekend. Een mama, of beter gezegd een schoonmoeder die haar schoondochter echt begrijpt. En omgekeerd. Ik denk dat ik nooit goed beseft heb hoe alleen ze zich moet hebben gevoeld na de dood van mijn schoonvader, tien jaar geleden. De kleinkinderen compenseerden dat gemis, dus was het niet zo vreemd dat ze zich op het grootouderschap stortte.

Het vertrouwen in mijn schoonmoeder komt nu beetje bij beetje terug. Haar rol als oma hebben we samen opnieuw ingevuld: zij krijgt de lusten, en wij nemen er de lasten graag bij. Het is helemaal oké als ze bij haar niet op tijd in hun bed liggen en dat er ’s morgens pannenkoeken op tafel staan. (lacht) Maar over hun warrige haardos beslist de mama.”

Hanna heeft een andere communicatiestijl dan haar schoonouders

“Mijn schoonouders en ik zijn héél verschillend. Ik ben opgegroeid in een gezin waar iedereen het hart op de tong heeft. Wij spreken alles uit: klinkt het niet dan botst het maar, dat is altijd het motto geweest. Bij mijn man – en dus ook mijn schoonouders – is het net het tegenovergestelde. Zij geven nooit ongevraagd advies, en zelfs als je ze naar hun mening vraagt, blijven ze zo op de vlakte dat je nóg niet weet wat ze nu echt denken.

“Ik zou soms willen schreeuwen: ‘Zeg nu toch gewoon eens uw gedacht!’ “

Ik weet dat ze zich absoluut nergens mee willen bemoeien en het niet nodig vinden om altijd een oordeel klaar te hebben, en eigenlijk siert hen dat, maar ik vind die houding wel heel vermoeiend. ‘Zeg nu toch gewoon eens uw gedacht!’, zou ik soms willen schreeuwen. Ze doen het met de beste bedoelingen, maar het resultaat is wel dat ik mij voortdurend afvraag of wat ik doe wel goed genoeg is.”

Linne voelt zich na zeven jaar nog steeds niet welkom bij haar schoonouders

Linne: “Al zeven jaar lang gaan we elke zondagmiddag op de koffie bij mijn schoonouders en elke keer opnieuw word ik in hun huiskamer met mijn neus op de feiten gedrukt: Ivans mama en papa zullen me nooit echt als hun schoondochter zien. Dat privilege is weggelegd voor zijn ex-vrouw Valerie, de mama van hun twee kleinkinderen. Het bewijs? De gigantische foto die daar aan de muur hangt, een heus staatsieportret waarop mijn schoonouders staan te stralen tussen hun kinderen en kleinkinderen. Met aan de zijde van mijn vriend: Valerie.

Ivan heeft al meermaals bij zijn moeder aangedrongen om die foto weg te halen. Niet alleen voor mij, maar ook omdat hij niet continu aan z’n ex en zijn mislukte huwelijk herinnerd wilt worden. ‘Schat,’ zegt ze dan, ‘je kunt het verleden niet zomaar uitwissen.’ Da’s waar, maar als je mensen kwetst met zo’n foto, kun je die toch op z’n minst ergens anders hangen? Al zou dat, als ik eerlijk ben, niet veel helpen. Ze mist Valerie, en dat zal ik geweten hebben. Schenkt ze koffie in, dan giet ze in mijn kopje koppig een wolkje melk want ‘zo drink je ’m graag, hè’. Zo drinkt Valerie haar koffie graag, bedoelt ze dan, want ik heb ’m het liefst zwart. (zucht)

“Misschien zijn ze gewoon bang om nog eens een schoondochter te verliezen? Die gedachte doet minder pijn dan ‘ik ben niet goed genoeg voor hen’ “

Ze kan het ook niet laten om urenlang verhalen te vertellen over Ivans ex, met wie ze nog steeds heel close is. Dat ze de puppy van Valerie heeft gezien en dat het toch zo’n schatje is, dat Valerie een nieuwe keukenrobot heeft gekocht en een hele middag heeft staan bakken of dat ze weer eens op date is geweest…

Ik heb het geluk dat Ivan begrijpt dat ik me heel onzeker voel. Zijn ouders laten uitschijnen dat ze me niet goed genoeg vinden voor hem, laat staan voor zijn twee kinderen. Hij vindt het zelf ook lastig dat zijn moeder zijn ex-vrouw niet kan loslaten. Een tijdje geleden wilde hij zelfs niet meer bij hen langsgaan. Geloof het of niet, maar toen heb ík hem overtuigd om het nog een kans te geven.

Je hebt maar één stel ouders. Ergens kan ik mijn schoonouders ook wel begrijpen. In een scheiding heb je alleen maar verliezers. Ivan was de liefde kwijt, maar zijn ouders moesten daardoor ook afscheid nemen van hun schoondochter. Een vrouw die ze in hun hart hadden gesloten, die ook elke zondag op de koffie kwam en die opeens zomaar uit hun leven verdween. Misschien is hun angst om nog eens een schoondochter te verliezen gewoon te groot? Die gedachte doet in elk geval minder pijn dan de gedachte dat ik niet goed genoeg ben voor hen.”

Paulien vindt haar draai niet bij haar schoonfamilie

“Als ik mijn man met zijn broers en zussen zie, ben ik als enig kind toch een tikkeltje jaloers. Hij is opgegroeid in een groot en warm gezin. Zo bleef iedereen op vrijdagavond thuis om samen gezelschapsspelletjes te spelen – zelfs als het hele dorp naar de Chirofuif ging.

“Op elk feestje krijg ik een camera in mijn handen geduwd om de familiefoto te maken, waardoor ik er zelf maar zelden op sta”

Maar ondanks die warmte vind ik het moeilijk om mijn plek te vinden in dat hechte gezin. Op elk feestje krijg ik een camera in mijn handen geduwd om de familiefoto te maken, waardoor ik er zelf maar zelden op sta. En dan die binnenpretjes… Ik wil best geloven dat ze geen kwade bedoelingen hebben, en ik denk niet dat ze beseffen dat ik me nog altijd een buitenstaander voel, maar eerlijk gezegd weet ik niet wat ik nog meer kan doen om erbij te horen…”

Katriens schoonmoeder houdt de stand bij

“Dat mijn kinderen zo’n toegewijde grootouders hebben, is echt een zaligheid. Is er eentje ziek, dan hoeven we maar te bellen. Willen Joris en ik naar een concert, dan blijven ze toch gewoon logeren? Alleen had ik nooit gedacht dat mijn schoonmoeder de stand ging bijhouden. Op een dag belde ze me om te zeggen dat oma Ria de kinderen vaker had gezien dan zij. Het begin van een concurrentiestrijd die eigenlijk al langer gaande was, maar nu compleet uit de hand liep.

“De concurrentiestrijd met mijn ouders liep compleet uit de hand”

Kregen de kinderen van mijn mama tien euro toegestopt, dan kwam zij met briefjes van twintig zwaaien. Namen mijn ouders hen mee naar de Efteling, dan boekte zij meteen een heel weekend aan zee. Gelukkig laten mijn ouders het allemaal maar gebeuren en drijven ze het niet op de spits. Al heeft mama wél even met het idee gespeeld om voor de kerst een kitten voor de kids te kopen, want ‘dan kwam mijn schoonmoeder misschien wel met een paard naar het feest’.” (lacht)

De ex-schoonmoeder van Kristien stond te pas en te onpas in haar huis

Kristien: “In mijn vorige relatie heb ik jaren ruzie gemaakt met mijn man over zijn moeder, en meer bepaald over één gewoonte van haar: met de sleutel binnenkomen. Mijn schoonmoeder had, net als mijn mama, de sleutel van onze voordeur, voor in noodgevallen. Maar zij gebruikte die ook om binnen te komen als wij thuis waren.

De eerste keer schrok ik me rot: opeens stond ze naast me in de keuken. Voor haar was die gewoonte blijkbaar doodnormaal − ik denk echt dat ze er het kwaad niet van inzag −, maar ik ergerde er me kapot aan. Het is verschillende keren gebeurd dat wij nog in bed lagen, of in bad zaten, als zij opeens in de keuken stond. Zijzelf had daar geen enkele moeite mee, en zette doodgemoedereerd een kopje koffie voor zichzelf tot wij aangekleed waren.

“Als ik er nu op terugkijk, heb ik spijt van al mijn ergernis tegenover mijn schoonmoeder, want eigenlijk was ze heel lief”

Ik heb zo vaak aan mijn ex gevraagd om hier met zijn moeder over te praten, maar dat wilde of durfde hij niet. Zijn moeder heeft hem in haar eentje opgevoed, alles voor hem gedaan. Hij kon haar toch niet gaan ‘beledigen’ door grenzen te stellen over die sleutel? En zelf was ik te koppig om de kwestie aan te pakken, ik vond dat dat niet mijn taak was. Maar het vrat wel aan mij, op de duur stoorde ik me aan alles wat voor mij aanvoelde als ‘te dichtbij komen’. Als ze spaghettisaus bracht omdat hij die zo lekker vond, interpreteerde ik dat als ‘die van mij is niet lekker genoeg’.

Die sleutel, of beter ‘het niet aanpakken van die kwestie’, heeft de relatie tussen haar en mij geen goed gedaan. Elke weekendochtend was ik op van de stress, omdat ik wist dat zij kon langskomen. En als ze er dan was, kon ik het op den duur niet meer opbrengen om vriendelijk te zijn. Ik vroeg haar niet meer of ze iets wilde drinken of verstopte me in mijn bureau.

Mijn ex en ik zijn na tien jaar uit elkaar gegaan omdat ik kinderen wilde en hij niet, en de kwestie met de sleutel is dus nooit opgelost geraakt. Maar als ik er nu op terugkijk, heb ik spijt van al die ruzies tussen mij en mijn ex, spijt van al mijn ergernis tegenover mijn schoonmoeder, die eigenlijk heel lief was. We hadden dat toen anders moeten aanpakken. Hoe weet ik niet, maar één ding weet ik zeker: zwijgen was geen oplossing.”

Uit: Libelle 04/2022 – Tekst: Diny Thomas

VERDER LEZEN:

• Schoonmoeders over hun schoonkinderen: “Ik heb geleerd om te zwijgen, ook al heb ik af en toe al flink op mijn tong moeten bijten”
• Mijn verhaal: Anja rouwt om haar overleden ex-man
• SOS relatie: Katrins schoonvader werkt mee in de zaak en dat zorgt voor conflicten

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!