SOS familie: “Ik hoopte dat Julia naar een verzorgingstehuis moest en ik alleen kon wonen”

Na Julia’s alzheimerdiagnose verhuisden zij en haar man Maurice naar een serviceflat. Voor Maurice blijkt dat onhoudbaar en hij wil dat ze verhuist, tot ontsteltenis van hun familie.

Wat zegt Maurice?

Maurice (90): “Het leven met mijn vrouw is nooit makkelijk geweest. Zij heeft altijd bepaald hoe het er thuis aan toe ging, maar door mijn job was ik gelukkig veel in het buitenland. Na ons pensioen werd het pas echt moeilijk. Ik kreeg geen inspraak in wat er op tafel kwam, ze had altijd commentaar op mijn kleding en ik mocht geen dutje doet als ik dat wilde. Dus engageerde ik me in enkele vzw’s om vaker weg te kunnen zijn van thuis.

Ik merkte wel dat ze achteruitging. Ze vergat veel, ze deed er een eeuwigheid over om te koken en dan waren de maaltijden nog niet te eten. Als ik daar iets over zei, werd ze woest. Na onderzoek werd er Alzheimer bij haar vastgesteld, maar ze wilde het niet aanvaarden. Ik mocht het zelfs niet aan onze zoon vertellen. Dat deed ze zelf pas een vol jaar na de diagnose!

Toen ik een operatie moest ondergaan waardoor ik meer hulp zou nodig hebben, verkochten we ons huis en trokken we naar een serviceflat. Eerlijk? Ik had gehoopt dat zij naar een verzorgingstehuis zou gaan en ik alleen kon wonen, maar dat durfde ik niet te zeggen. De verhuizing zorgde voor nog minder privacy en meer wrevel.

De situatie werd onhoudbaar. Ik vroeg aan mijn zoon en kleinkinderen of ze een beurtrol wilden uitwerken om Julia in het weekend op te vangen, zodat ik wat tijd voor mezelf had, maar ze hadden het te druk. Mijn schoondochter kwam Julia soms wel halen op woensdagmiddag, als haar kleinkinderen bij haar waren, maar daar had ik niet genoeg aan.

Mijn zoon stelde dan voor om Julia twee keer per week naar een dagverblijf te brengen. Voor mij een opluchting, maar Julia protesteert elke keer als ze moet vertrekken. Onze ruzies lopen zo hoog op dat we op advies van de huisarts hier zijn beland.”

Wat zegt Julia?

Julia (87): “Ik vind het vreselijk dat Maurice van mij af wil. Hij was vroeger nooit thuis en nu nog steeds niet. We hadden nochtans zo mooi samen oud kunnen worden. Wij kunnen niet praten, hij zegt geen woord tegen mij.

Ik denk zelfs dat hij vriendinnen heeft, hier in het home, dat hij mij bedriegt en mij daarom buiten wil. En nu moet ik ergens naartoe waar maar drie anderen zijn, die zelf geen woord meer zeggen. Ze doen daar ook stomme spelletjes. Waarom moet ík weg en niet hij? Ik ben zogezegd dement en daarom steken ze mij weg.”

Wat zegt zoon Guido?

Guido (63): “Mijn ouders hebben nooit een warm huwelijk gehad. Ze deden elk hun ding en als ze wel samen waren, deden ze niets anders dan kibbelen. Mijn vader was heel autoritair, koel en afstandelijk. Mijn moeder werkte en zorgde voor het huishouden. Ik ben snel getrouwd met mijn eerste en enige liefde, Inge. Ik ben eigenlijk echt gevlucht van thuis.

Inge en ik kregen vier kinderen, waardoor we ook al minder bij mijn ouders op bezoek gingen. Het was mijn vader die besliste om het huis te verkopen en een serviceflat te zoeken. Het was ook vooral hij die de flat volpropte met zijn spullen en mijn moeder dan de schuld gaf voor de rommel. Als we op bezoek gaan, is er vaak ruzie en doet mijn vader zijn beklag over mijn moeder. Zij heeft veel commentaar op zijn doen en laten, maar hij is ook niet vriendelijk.

Het is een vicieuze cirkel: ze halen allebei het slechtste in elkaar naar boven. Hij zegt tegen iedereen dat mijn moeder achteruitgaat en dat het leven met haar onhoudbaar is. Ik heb dagopvang gezocht, maar moet haar dan ’s morgens overtuigen om te gaan, dikwijls tevergeefs.”

Wat zegt schoondochter Inge?

Inge (60): “Ik vind de zorg voor mijn schoonouders heel zwaar. Niet zozeer de materiële taken, ik vind het vooral verschrikkelijk om te moeten aanzien hoe ze elkaar het leven zuur maken. Het gebrek aan liefde was en is schrijnend.

Ik zie mijn man ook lijden onder de situatie: zijn beide ouders leven nog, maar zijn vader wil zijn moeder zo weinig mogelijk zien. En Guido krijgt de zwarte piet toegeschoven: hij zou de zware beslissing moeten nemen om haar elders te plaatsen.

Ik heb ook te doen met mijn schoonmoeder: ze is nog net te goed om naar een opvang voor dementerenden te gaan, maar het samenleven met Maurice is ook niet houdbaar. Ik heb overwogen om haar in huis te nemen, maar dat is niet te combineren met onze jobs. Er is geen goede oplossing. Vreselijk om zo negentig jaar te moeten worden.”

Zo ging het verder

Familiaal bemiddelaar Monique Van Eyken: “Ik heb een apart gesprek met Maurice, met Julia en met Guido en Inge. Bij Maurice zit het heel hoog. Hij kan het leven met Julia niet meer aan en zegt dat ze op alles commentaar heeft. Als ik hem vraag waarop dan, blijkt het vooral te gaan over dingen die hij haar oplegt. Hij wordt boos als ik doorvraag. Ik benoem dat ik bij hem een grote wens voel om alleen te wonen en te kunnen doen en laten wat hij wil. Hij bevestigt dat, maar vindt dat erg moeilijk om uit te spreken. Hij is een intelligente man die het moeilijk heeft met een partner die geen gesprekspartner meer is en niet naar zijn goede raad luistert.

Het gesprek met Julia is vrij kort. Ze herhaalt veel en zegt dat Maurice haar kwijt wil en een vriendin heeft. Volgens haar spant haar zoon samen met Maurice. Ze huilt, voelt zich niet geliefd. Ze zegt dat ze niet graag naar de dagopvang gaat omdat ze daar te goed voor is. “Ze zeggen dat ik dementie heb, maar wie vergeet nu niks als je honderd wordt?”

Guido en Inge vertellen over hun relatie met hun (schoon)ouders. Dit hadden ze nooit voorspeld: het regelen van een feitelijke scheiding voor twee hoogbejaarde mensen op een ogenblik dat de moeder nog te goed beseft dat ze opzij wordt gezet. Anderzijds zien ze ook dat nog samenleven voor de vader onhoudbaar is.

In een volgend gesprek zijn de arts, de psycholoog, de sociaal assistent van de serviceflats en het centrum voor dementerenden en Maurice, Guido en Inge aanwezig. De arts vertelt dat Julia achteruitgaat, maar dat dat heel traag verloopt. Hij bevestigt wel dat Maurice het samenleven niet meer aankan.

De afgevaardigde van de serviceflat geeft aan dat Maurice en Julia veel ruzie maken en dat Julia vijandig reageert op de hulp die zij aanbieden, zoals opruimen en poetsen. Zij menen ook dat een serviceflat voor haar alleen geen optie is wegens haar beperkingen. De begeleidster van de dagopvang, daarentegen, praat enthousiast over Julia: ze is een warme vrouw, die graag meedoet aan de activiteiten. Ze is verbaasd dat Julia elke keer overtuigd moet worden om te komen.

Nadat iedereen aan het woord is geweest, wordt er een oplossing gesuggereerd: Julia zou twee weken in kortverblijf kunnen gaan in het woonzorgcentrum. Nadien wordt tijdens een evaluatiegesprek beslist om de opname te verlengen. Julia ervaart het verblijf als positief. Inge en Guido blijven wel met een dubbel gevoel zitten: Julia zegt dat ze graag in het woonzorgcentrum is, maar begrijpt nog steeds niet waarom ze Maurice zo weinig ziet en ze niet meer samenwonen. Ze is er vast van overtuigd dat hij een vriendin heeft.

Inge gaat vooral op bezoek bij Julia, waardoor Maurice zich nu eenzaam voelt. Hij zou meer bezoek van zijn zoon en kleinkinderen willen. De ergernis van Guido en Inge ten opzichte van Maurice blijft: als hij had gewacht tot Julia echt te slecht was om bij hem in de serviceflat te blijven, was zijn noodkreet aannemelijker geweest.”

Uit: Libelle 43/2022 – Tekst: Monique Van Eyken

Verder lezen:

• SOS familie: “Toen Sanne me vertelde dat ze meer bij haar papa wilde gaan wonen, stortte mijn wereld in”
• SOS familie: “Ik voelde mij de geldschieter die haar luxeleventje financierde”
• SOS familie: “Ik zou nooit toestaan dat mama naar een home moet”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!