ChatGPT: 11 vragen beantwoord door de expert
Van het uitstippelen van een reisplanning tot het schrijven van gedichten en recepten – ChatGPT kan het allemaal. Maar hoe werkt deze technologie nu echt? Expert Michael Bauwens beantwoordt al onze vragen over deze slimme chatbot.
Onze expert:
Michael Bauwens is expert in generatieve artificiële intelligentie (GenAI) – de vorm van AI die gericht is op het creëren van nieuwe content, zoals tekst, afbeeldingen en muziek – en projectleider van GPT Academy aan Hogeschool UCLL. Hij geeft workshops en trainingen over het verantwoord gebruik van AI voor professionals.
1. Wat is ChatGPT eigenlijk, en hoe werkt het?
Michael Bauwens: “ChatGPT is een computerprogramma dat in staat is om zelf teksten te schrijven of afbeeldingen te genereren. De ontwikkelaars lieten het programma ongelofelijk veel teksten lezen, daardoor is het getraind om verbanden te leggen en zelf nieuwe teksten te creëren. Een voorbeeld: geef je ChatGPT de instructie om een verhaal te schrijven, dan zal het een standaard verhaal geven. Maar je kunt ook vragen om een heel specifiek sprookje te maken over een kleine olifant die naar het derde leerjaar gaat en leert fietsen. Het programma maakt iets uit allemaal verschillende teksten waarop het destijds getraind is.”
2. Er wordt vaak over prompts gesproken. Wat zijn dat?
Michael Bauwens: “Een prompt is een vraag die je aan ChatGPT stelt of een instructie die je geeft. Zo kun je vragen om een tekst te schrijven, maar je kunt ook zelf een tekst, presentatie of afbeeldingen opladen. Dan kun je vragen om daarvan een samenvatting te maken of schrijffouten uit de bestaande tekst te halen. Maar je kunt ook vragen om een antwoord te bedenken op een mail van je baas. Erg veel mogelijkheden, dus. Let wel op, gevoelige informatie zoals bedrijfsgeheimen deel je liever niet, het blijft het internet. Je weet dus nooit helemaal zeker waar die informatie terechtkomt.”
3. Waarvoor gebruik je ChatGPT het best?
Michael Bauwens: “Ik gebruik ChatGPT het liefst om verbanden te leggen en creatieve oplossingen te bedenken. Zo kun je bijvoorbeeld ideeën vragen voor een origineel feest, een bestaand recept omvormen naar een glutenvrije variant of een gedicht laten maken. Natuurlijk bestaan er al heel wat mooie gedichten, maar ChatGPT kan vooral interessant zijn om te helpen bij bijzondere en echt unieke gedichten. Vraag maar eens om er eentje te maken over een dame van 65 die op pensioen gaat, in een breiclub zit en iedere week uitkijkt naar haar Libelle magazine (zie kader, red.). Dat zul je niet in eender welk boek vinden, een versje over de liefde daarentegen wel.”
4. Welke vragen of opdrachten laat je beter achterwege?
Michael Bauwens: “Feitelijke of informatieve vragen stel ik zelf niet aan ChatGPT. Wil je bijvoorbeeld de uren van de lokale bibliotheek opzoeken, dan doe je dat best via een zoekmachine. Maar ook de basisbeginselen van kwantumfysica vraag je liever niet aan ChatGPT. Omdat het programma zoveel verschillende bronnen gebruikt, weet je niet waar de informatie precies vandaan komt en of die wel klopt. Voor dat soort zaken gebruik je beter een handboek of webpagina’s met een duidelijke bronvermelding.”
5. Zijn de antwoorden van ChatGPT dan niet altijd betrouwbaar?
Michael Bauwens: “Het is een programma dat zelf woorden genereert, je kunt dus nooit 100% zeker zijn. Een ‘woordvoorspeller’ heeft namelijk niet echt een begrip van juist of fout. De makers proberen wel de betrouwbaarheid te verhogen. Onder andere door gebruik te maken van zoekmachines. Vraag bijvoorbeeld aan ChatGPT welke voetbalploeg gisteren een match won, dan gaat het dat zoeken op het internet. Maar dat kun je zelf ook opzoeken via een zoekmachine. Hou er ook rekening mee dat ChatGPT geen menselijke gevoelens of meningen heeft, ook al komt het over als een heel vriendelijk persoon waarmee je gesprekjes kunt voeren.”
6. Je hoort ook vaak dat ChatGPT slecht is voor het milieu. Hoe zit dat?
Michael Bauwens: “Dat klopt. ChatGPT kost inderdaad letterlijk veel energie. Het heeft immers ontzettend veel rekenkracht nodig en verbruikt daarom meer dan pakweg Google. Enerzijds zijn er de gigantische computers die stroom nodig hebben, anderzijds moeten die ook gekoeld worden en dat gebeurt meestal met heel veel water. Wetenschappers zoeken naar oplossingen voor die grote CO2-uitstoot, maar die staan zeker nog niet op punt. Gebruik ChatGPT daarom slim. Een recept voor lekkere pannenkoeken vind je net zo snel in een kookboek (of op libelle-lekker.be, red.).”
7. Kan het ook gevaarlijk zijn?
Michael Bauwens: “ChatGPT zal de wereld niet veroveren, het blijft een computerprogramma. Maar ik maak mij wel zorgen over de verspreiding van fake news of valse nieuwsberichten. Met deze technologie wordt het veel eenvoudiger om foute informatie te verspreiden. Iemand met slechte bedoelingen kan bijvoorbeeld binnen enkele seconden een artikel opstellen waarin staat dat je zogezegd door een kleine som te storten veel geld kunt verdienen, net om mensen geld af te troggelen. Maar laten we eerlijk zijn: mensen met slechte bedoelingen kunnen ook zonder ChatGPT hun slag slaan, het kost hen gewoon minder moeite mét ChatGPT.”
8. Moeten mensen schrik hebben voor hun job als het zo eenvoudig is om teksten te maken, mails te produceren of foto’s te genereren?
Michael Bauwens: “Ik ga niet liegen: voor veel jobs gaan er heel waarschijnlijk taken verdwijnen en vervangen worden door nieuwe, andere taken. Maar dat gebeurde bij de overschakeling op computers ook. Het komt erop aan om er zelf ook mee te leren werken en te bekijken hoe het jou kan helpen om je voor te bereiden op die verandering. Zo kan een fotograaf ChatGPT gebruiken om efficiënter foto’s te bewerken of kan een managementassistent mails vlotter opstellen. Waarschijnlijk zullen bepaalde jobs vervangen worden door artificiële intelligentie, maar er komen ook weer nieuwe jobs in de plaats.”
9. ChatGPT is gratis voor het grote publiek, maar zal het dat ook blijven?
Michael Bauwens: “Ik heb geen glazen bol, maar ik verwacht dat de gratis versie blijft bestaan. Al zijn er ook abonnementsformules die je nog meer mogelijkheden geven. ChatGPT is bovendien maar één voorbeeld van artificiële intelligentie, er zijn heel veel programma’s, sommige gratis, andere betalend. Belangrijk om te weten bij gratis programma’s is dat wanneer ze gratis zijn, jij waarschijnlijk zélf het product bent. Waarmee ik bedoel: zo kunnen de bedrijven vaak gebruik maken van jouw data om hun modellen verder te trainen. Of je dat een correcte prijs vindt voor het gratis gebruik van het programma, moet je zelf bepalen.”
10. Moeten we onze kleine kinderen er ook al kennis mee laten maken?
Michael Bauwens: “Kinderen komen vroeg of laat in contact met ChatGPT. Mijn advies? Gebruik het spelenderwijs. Zo kun je bijvoorbeeld samen eens een verhaaltje maken. Kies een thema en vraag zoon- of dochterlief welke figuren een rol moeten krijgen en waar het verhaaltje zich moet afspelen. Je krijgt een origineel verhaal en je kind kan steeds rollen of gebeurtenissen toevoegen, waar ChatGPT weer op kan verdergaan. Een heel leuke interactieve en laagdrempelige manier om er kennis mee te maken.”
11. Oudere kinderen gebruiken het dan weer om schooltaken te maken. Is dat geen probleem?
Michael Bauwens: “Dat hangt af van de taak en van hoe je kinderen het gebruiken. Leerkrachten weten in de meeste gevallen wel dat studenten programma’s als ChatGPT gebruiken, en passen hopelijk hun opdrachten eraan aan. Het is vooral belangrijk om jongeren kritisch te laten kijken naar de antwoorden die ChatGPT geeft. Een heel werkstuk laten maken of een antwoord klakkeloos overnemen, is nooit een goed idee. Vergeet anderzijds ook niet dat ChatGPT een meerwaarde kan zijn. Zo kunnen jongeren samenvattingen maken, teksten laten nalezen op spelfouten of extra invalshoeken bedenken bij een presentatie.”
ChatGPT: zo begin je eraan
1. Surf naar chatgpt.com
2. Maak optioneel een account aan voor meer mogelijkheden.
3. Typ een prompt (vraag of opdracht) in en geef verdere instructies indien nodig.
Hoe stel ik een goede prompt op?
- Geef duidelijke instructies. Zeg bijvoorbeeld niet ‘ik wil ideeën voor een communiefeest, maar wel ‘ik organiseer een communiefeest voor een jongen van zes die van voetbal houdt, en wil ideeën voor decoratie en brunchgerechten.’
- Wil je een tekst schrijven, geef ChatGPT dan een rol. Een mogelijke instructie: ‘doe alsof je een directeur bent en stel een mail op voor je werknemers.’
- Beschrijf voor wie je schrijft. Je kunt een mail opladen en vragen om die te beantwoorden, maar een mail naar je dochter zal er anders uitzien dan een mail naar je baas.
- Wees zo concreet mogelijk. Je kunt vragen om een afbeelding van een hond te maken, maar die kan verschillende vormen aannemen. Heb je een bepaald ras voor ogen, vraag dat dan ook zo aan ChatGPT.
- Stuur bij. Blijf ChatGPT instructies geven tot je het gewenste resultaat hebt. Oefening baart kunst.
Zo gebruiken onze lezeressen ChatGPT:
Sonja (50): “Met de vriendinnen een weekendje naar Parijs of met mijn man voor het eerst naar Amerika? ChatGPT gaf me een uitgebreid reisprogramma. Gaan de kinderen mee? Vergeet dat er dan niet bij te vermelden in je prompt, en vertel ook hoe oud ze zijn, dan krijg je tips op maat.”
Maxime (20): “Als student laad ik mijn cursussen op via ChatGPT. Die maakt een veel betere samenvatting dan als ik het zelf doe.”
Stefanie (32): “Onlangs organiseerden we een feestje voor een van mijn beste vriendinnen. Het thema was ‘lente’. We vroegen ChatGPT naar originele ideeën.”
Hilde (57): “Ik ben leerkracht en gebruik het om extra oefeningen te bedenken voor mijn lessen. Het geeft veel inspiratie. Ik laat leerlingen er ook soms zelf mee aan de slag gaan, en dan moeten ze verbeteren wat ChatGPT heeft gemaakt.”
Valerie (27): “Wij trouwen deze zomer, maar willen geen geld uitgeven aan een ceremoniemeester. ChatGPT heeft ons geholpen om de teksten op te stellen, mijn nonkel neemt de presentatie voor zijn rekening.”
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!