Nu de school terug begonnen is, gaan ook veel kinderen opnieuw naar de buitenschoolse opvang. De ene vindt het leuk, de andere misschien wat minder. Feit is dat iedereen zijn uiterste best doet om een gevarieerd aanbod aan te bieden. “Het draait om een aanbod waar plezier centraal staat, maar waar kinderen zich ook kunnen ontwikkelen zonder dat het aanvoelt als school”, zegt Nathalie Debast van VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten).
Naar de buitenschoolse kinderopvang
Nathalie, weet jij hoeveel procent van de schoolgaande kinderen ook naar de buitenschoolse opvang gaat?
Nathalie: “Er zijn helaas geen recente cijfers beschikbaar, maar we gaan ervan uit dat zo’n 70% van de kleuters en 60% van de lagereschoolkinderen opvang nodig heeft. Dat betekent niet dat ze allemaal vijf dagen per week naar de buitenschoolse opvang gaan. Meestal gaat het om naschoolse opvang, terwijl één van de ouders vaak zelf tijd heeft om de kinderen ’s ochtends naar school te brengen.
Kinderen kunnen in principe tot het einde van de lagere school gebruikmaken van opvang, maar naarmate ze ouder worden, neemt die nood meestal af. Als ouder kun je het best zelf inschatten of je kind er klaar voor is om na school alleen thuis te blijven, en of het op een veilige en eenvoudige manier thuis kan geraken.”
De meeste kinderen vinden de opvang superleuk! Het is belangrijk dat jij dit ook als ouder zo ziet en uitstraalt naar je kind.
Sommige ouders voelen zich misschien schuldig als ze hun kinderen naar de opvang moeten sturen. Jij kunt ons vast zeggen waarom dat niet nodig is?
Nathalie: “Naar de opvang gaan is écht geen straf. De meeste kinderen vinden het zelfs superleuk! Het is belangrijk dat jij dit ook als ouder zo ziet en uitstraalt naar je kind. Beschouw de opvang gerust als een verlengstuk van het plezier op school: samen spelen, lachen en tijd doorbrengen met vriendjes en vriendinnetjes.
Komt je kind regelmatig naar de opvang, dan leert het al snel de gewoontes kennen en groeit er een sterke band met de begeleiders. Komt je zoon of dochter maar af en toe voor een paar uurtjes, dan is dat natuurlijk ook helemaal oké. Ook dan zorgen de begeleiders voor een gevarieerd en leuk aanbod. Het is dus zeker niet zo dat kinderen gewoon zitten te wachten tot ze naar huis kunnen.”
Zoveel meer dan opvang
Wat staat er allemaal op het programma, is het meer dan enkel ‘opvang’?
Nathalie: “We zorgen voor zoveel mogelijk inspiratie, zodat buitenschoolse opvang overal kwaliteitsvol is. Dat betekent natuurlijk veel spelen, maar ook leren op een speelse manier. Samen plezier maken, soms eens ruzie maken en het achteraf weer bijleggen. Taal krijgt ook extra aandacht, zeker voor kinderen die thuis geen Nederlands spreken.
Wanneer begeleiders een spel voorstellen, doen ze dat niet altijd met een leerdoel in het achterhoofd. Het mag gerust ook om écht spelen gaan.
Het draait om een aanbod waar plezier centraal staat, maar waar kinderen zich ook kunnen ontwikkelen zonder dat het aanvoelt als school. Geen juf of meester die opdrachten geeft, geen verplichting om stil te zitten en te luisteren. Zelfs wanneer begeleiders een spel voorstellen, doen ze dat niet altijd met een leerdoel in het achterhoofd. Het mag gerust ook om écht spelen gaan, zonder druk. Kinderen kiezen zelf of ze meedoen of niet. Sommigen doen graag iets actiefs, terwijl anderen liever rustig een boek lezen of al wat huiswerk maken. Échte huiswerkbegeleiding is er niet, maar vaak is er wel de rust én ruimte waar kinderen ongestoord kunnen werken.
Leren gebeurt ook in kleine, dagelijkse dingen. Is het tijd voor het vieruurtje? Dan schillen ze samen fruit bijvoorbeeld. Deze momenten vinden kinderen meestal geweldig.”
Zijn er ook samenwerkingen om het activiteitenaanbod uit te breiden?
Nathalie: “Veel opvanginitiatieven doen nu al hun best om een gevarieerd vrijetijdsaanbod te voorzien. Met het nieuwe decreet voor buitenschoolse kinderopvang komt dit nog meer in de kijker. Er wordt aan de gemeenten gevraagd om samen te werken met verenigingen of sportclubs en een aanbod te voorzien tijdens de opvanguren. Zo krijgen kinderen extra kansen om zich te ontplooien, terwijl ouders nog aan het werk zijn. Dat is het idee erachter.
Iedereen is het erover eens dat het een goed idee is om sport of hobby-mogelijkheiden zoveel mogelijk tijdens de opvangtijd aan te bieden.
Sommige kinderen hebben het geluk dat een grootouder hen na school ophaalt en naar de sportclub brengt. Voor kinderen die naar de naschoolse opvang gaan, is het vaak de vraag of er ’s avonds nog tijd en energie overblijft voor hobby’s. Iedereen is het erover eens dat het een goed idee is om die activiteiten zoveel mogelijk tijdens de opvangtijd aan te bieden. Nu is het aan de gemeenten om te bekijken hoe ze dat praktisch kunnen regelen.
In mijn eigen gemeente is dat relatief eenvoudig. De school, de opvang en de multifunctionele ruimte waar dans-, muziek- en woordlessen plaatsvonden, lagen allemaal op dezelfde site. De kinderen hoefden alleen de straat over te steken! Maar we mogen niet vergeten dat dit niet overal zo eenvoudig zal zijn.”
Fijne begeleiders met een warm hart
Wie werkt er allemaal in de buitenschoolse kinderopvang?
Nathalie: “De meeste begeleiders zijn gekwalificeerde professionals met een specifiek diploma. Zij worden vaak aangevuld met vrijwilligers, jobstudenten en stagiairs. Toch is er een personeelstekort, vooral omdat de uren niet altijd evident zijn. Je staat ’s morgens in voor de voorschoolse opvang, bent overdag vrij en moet daarna opnieuw klaarstaan wanneer de kinderen uit school komen. Voor mensen met een eigen gezin is dat niet altijd makkelijk te combineren, dat begrijpen we.
Het is een dankbare job: je helpt de kinderen om zich te ontwikkelen en hun gedrag en denken vorm te geven
Tegelijk is het een heel erg fijne job! Je haalt er enorm veel voldoening uit. Als begeleider bouw je vaak een hechte band op met de kinderen en je mag de impact die je hebt op hun leven niet onderschatten. Het is misschien wat sterk om te zeggen dat je mee opvoedt, maar je helpt hen wél om zich te ontwikkelen en hun gedrag en denken vorm te geven.
Sinds kort werken we op sommige plaatsen ook met pedagogische coaches. Hun taak bestaat erin de kwaliteit van de opvang nóg beter te maken. Ze kijken mee naar hoe begeleiders werken, geven tips en feedback en helpen zo iedereen groeien in zijn job.”
Ook in de vakanties kunnen kinderen terecht in de buitenschoolse opvang, wordt het aanbod dan aangepast?
Nathalie: “Ja, het is alleszins de bedoeling om het net zo leuk te maken als een speelplein, een sportkamp of een kamp van de mutualiteit bijvoorbeeld. De kinderen zijn doorgaans nog vrij jong dus het is een prima alternatief. Bovendien blijven ze gewoon in hun eigen vertrouwde omgeving, vaak ook met dezelfde begeleiders als tijdens het schooljaar. Dat is toch een stuk laagdrempeliger dan een kamp waar ze moeten blijven slapen en waar alles nieuw is.”
Met dank aan Nathalie Debast, directeur belangenbehartiging en communicatie en woordvoerder VVSG.
Meer tips voor ouders:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
