Kinderen zijn al op jonge leeftijd behoorlijk modegevoelig. Kleding is namelijk een manier om jezelf te uiten, en de jeugd volgt het liefst alle trends die ze op social media zien. Maar ze weten doorgaans niet waar die kleding vandaan komt, of wie die maakt. Anaïs Claes, duurzaamheidsmanager bij JBC, wil hier verandering in brengen en kinderen op een andere manier naar kleren laten kijken.
Waar komt onze kleding vandaan?
Zijn kinderen met mode en kledij bezig?
Anaïs Claes: “Toch wel. Kleding is altijd aanwezig in ons leven, we dragen tenslotte elke dag iets. Naarmate kinderen ouder worden, ontdekken ze ook dat kleren meer zijn dan alleen iets praktisch: het is een manier om te laten zien wie je bent. Wat veel kinderen níét weten, is waar hun kleren eigenlijk vandaan komen. Dat was vroeger heel anders. Mijn oma kon bijvoorbeeld nog zelf kleding maken, terwijl ik zelfs geen knoop kan aannaaien. We zien dat ambachten zoals retoucheurs steeds meer verdwijnen. Juist daarom vind ik het belangrijk dat kinderen leren waar hun kleren gemaakt worden en welk verhaal erachter zit.”
Is dat geen ver-van-mijn-bedshow? Hoe bereik je kinderen met dat verhaal?
Anaïs: “Enkele jaren geleden hebben Jasmien Wynants en Judith Thomas het boek Groeien broeken aan bomen? uitgebracht. Daarin nemen ze kinderen – en volwassenen – mee op de reis die een T-shirt aflegt. Op basis hiervan werd een lespakket voor scholen ontwikkeld voor kinderen van negen tot twaalf jaar. We laten hen zien dat een deel van die reis ver van ons bed plaatsvindt, maar dat het uiteindelijk eindigt in onze winkelrekken en kasten. Er komen heel wat mensen aan te pas, en dat menselijke verhaal maakt het tastbaar: wie zijn die mensen, waar wonen ze en in welke omstandigheden werken ze?
Op school leren we kinderen al vroeg hoe belangrijk afval sorteren is, dus waarom leren we ze niet ook bewust met kleding om te gaan?
Om kinderen te bereiken, moet je het concreet maken. Water is bijvoorbeeld een goede ingang: weet jij hoeveel liter water er nodig is voor één T-shirt? Als kinderen dat horen, schrikken ze. Ze hoeven niet elk detail te begrijpen, zolang de kern maar duidelijk wordt: waar komen onze kleren vandaan, hoe worden ze gemaakt, en wat zouden ze ons waard moeten zijn? Het is tijd dat we kleren opnieuw leren te waarderen, in plaats van ze als wegwerpproduct te zien.
Zelfs jonge kinderen kennen de grote fast fashion-ketens en weten dat ze met een klein zakcentje al heel wat kunnen kopen. Op school leren we kinderen al vroeg hoe belangrijk afval sorteren is, dus waarom leren we ze niet ook bewust met kleding om te gaan? Dat je kleding niet zomaar weggooit als je het beu bent. Want weg, dat bestaat niet, het belandt altijd wel ergens.”
Als mijn favoriete T-shirt stukging, was ik daar oprecht verdrietig om. Die emotionele waarde zijn we kwijtgeraakt
Ook kinderen willen graag mee zijn met de trends, soms kunnen we het toch niet meer volgen?
Anaïs: “Dat klopt. Toen ik kind was, zag je nieuwe kledingtrends in een magazine dat één keer per maand uitkwam. Alles ging trager. We konden sparen voor een kledingstuk, en als je het dan eindelijk had, koesterde je het ook echt. Als mijn favoriete T-shirt stukging, was ik daar oprecht verdrietig om. Die emotionele waarde zijn we kwijtgeraakt. Het zou mooi zijn als kinderen en jongeren dat opnieuw leren voelen, zodat ze op een andere manier naar kleding gaan kijken.
Nu gaat het door sociale media zo snel dat niemand het nog kan bijhouden. Daardoor verliezen we ook een stukje van wat kleding eigenlijk kan betekenen: een manier om te laten zien wie je bent. Wat je draagt zegt iets over jou. Ik zou kinderen graag meegeven dat je dat zélf mag bepalen, en dat anderen daar niet over hoeven te beslissen. Nu volgen trends elkaar zo snel op dat je het gevoel krijgt dat je geleefd wordt, en dat je constant nieuwe dingen nodig hebt. Ik snap wel dat kinderen en jongeren dan eerder naar fast fashion kijken.”
De kostprijs is natuurlijk ook belangrijk…
Anaïs: “Het is een misvatting dat duurzame kleding per se duur is, zeker niet als je het bekijkt vanuit levensduur en kwaliteit. Hoe lang gaat een stuk mee, kun je het doorgeven of misschien zelfs nog doorverkopen? Kleding kan perfect in correcte omstandigheden gemaakt worden zonder dat het onbetaalbaar hoeft te zijn. Ja, het is misschien duurder dan sommige fast fashion-alternatieven, maar dan is de vraag: blijven die even lang mooi en gaan ze even lang mee?”
Is er meer interesse voor tweedehands kleding of zelf kledij maken door sterren als bijvoorbeeld Pommelien Thijs?
Anaïs: “Als rolmodellen waar kinderen naar opkijken ‘bewust leven’ promoten, helpt dat enorm. Ik kan er zelf natuurlijk ook over praten, maar ik heb niet de geloofwaardigheid van een Pommelien of een Camille. Het is dus fantastisch dat bekende gezichten dit thema mee uitdragen. Tegelijk mogen we de rol van de school niet onderschatten. Ik ben ervan overtuigd dat ons lespakket daar echt een waardevolle bijdrage kan leveren. Want sterren en influencers komen en gaan, maar op school, en ook thuis, kunnen we kinderen blijvend leren bewuster met kleding om te gaan.“
We moeten andere vormen van kledinggebruik omarmen: tweedehands, huren, lenen van een vriendin. Maar er is natuurlijk ook niets mis met nieuwe kleding
Wij moeten als ouders dus het goede voorbeeld geven?
Anaïs: “Het gaat er vooral om dat we andere vormen van kledinggebruik omarmen. Kijk eens kritisch naar je eigen kleerkast: hoeveel stukken draag je meer dan 30 keer? Vaak zit er veel tussen dat je alleen voor speciale gelegenheden gebruikt. Dan zijn er andere opties: huren, lenen van een vriendin… Vroeger keek men daar misschien anders naar, maar nu is de schaamte rond tweedehandskleding of dingen doorgeven veel kleiner. Je hoeft echt niet alles nieuw te kopen.
Dat gezegd zijnde: er is natuurlijk helemaal niets mis met nieuwe kleding. Het gaat vooral om het besef dat een mix perfect kan. Bij JBC proberen we dat ook duidelijk te maken, bijvoorbeeld door het tweedehandsverhaal lokaal in onze winkels te brengen. Dat maakt het makkelijker voor mensen, online verkopen vergt soms nog te veel moeite. Dat bleek een groot succes. Sinds maart 2023 kregen maar liefst 223.613 kledingstukken een tweede (of derde) leven via JBC Op-Nieuw. Wanneer zo’n stuk een nieuwe aankoop vervangt, vermijden we grondstoffen én CO₂. In totaal kon zo al 679 miljoen liter water en 4.919 ton CO₂ vermeden worden. Daarmee kan je 4.5 miljoen badkuipen vullen en 683 keer de wereld rondvliegen!
We mogen ook niet vergeten dat tweedehandskleding die je via sommige platforms koopt vaak helemaal uit het buitenland komt. Hoe duurzaam is dat eigenlijk nog? Ook daar moeten we over nadenken.”
Met dank aan Anaïs Claes, duurzaamheidsmanager bij JBC.
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
