Allergeen immunotherapie: dit moet je erover weten

Ben je allergisch voor boompollen, huisstofmijt of kattenhaar? Wanneer medicatie tegen allergieën niet genoeg helpt, kun je ook kiezen voor allergeen immunotherapie. Wat is het en hoe werkt het? Dokter Anne-Sophie Vinck van de dienst neus- keel-, oorziekten aan het AZ Sint-Jan in Brugge geeft uitleg. 

Wat is allergie?

Een allergie is een overgevoeligheidsreactie van ons immuunsysteem op lichaamsvreemde stoffen zoals huisstofmijt of pollen. Dat zijn allergenen. Die reactie kan bij mensen met dezelfde allergie anders zijn. De meest voorkomende allergieën zijn boom- en/of graspollenallergie, huisstofmijtallergie, dierenallergie, wespen- en/of bijenallergie, voedselallergie en geneesmiddelenallergie.

Symptomen

• jeuk
• eczeem
• gezwollen ogen
• tranende ogen
• rode ogen
• niezen en snotteren
• benauwdheid
• hoesten
• vermoeidheid

Anne-Sophie Vinck: “Als je een allergie niet behandelt, kan die zich uitbreiden naar meerdere organen, of kun je voor meerdere allergenen allergisch worden. We zien ook dat bij sommige mensen de klachten erger worden, waardoor de allergie meer impact heeft op de kwaliteit van hun leven.”

Behandelingsmogelijkheden

Allergie kan op verschillende manieren worden behandeld. Er zijn drie courante opties:

1. Allergenen vermijden. Anne-Sophie Vinck: “Het is niet altijd mogelijk om de stoffen waarvoor je allergisch bent te vermijden, denk maar aan boompollen of huisstofmijt. Dan gaan we over op medicatie.”
2. De klachten bestrijden met medicatie. Anne-Sophie Vinck: “Hier kiezen we vaak voor een combinatie van medicatie om de symptomen van de allergie te verminderen. Dat zijn dan anti-allergiepilletjes, neus- of longpuffers en zoutwater om de allergenen uit de neus te spoelen. Deze medicijnen onderdrukken de klachten, maar nemen de oorzaak van de allergie niet weg. Wanneer die medicatie is uitgewerkt, komen de klachten terug.
3. Allergeen immunotherapie. Anne-Sophie Vinck: “Als dat allemaal niet genoeg helpt, zetten we in op allergeen immunotherapie. Het is dus geen standaard behandeling, maar een verder doorgedreven anti-allergiebehandeling voor patiënten waar we de klachten niet onder controle krijgen met de eerste twee stappen. Nadat blijkt dat de patiënt een goede kandidaat is om deze behandeling te ondergaan, kan hij de kostprijs en voor- en nadelen goed afwegen voor hij ermee start.”

Wat is allergeen immunotherapie?

Allergeen immunotherapie wordt ook wel desensibilisatie of hyposensibilisatie genoemd. Terwijl anti-allergische medicijnen je enkel verlossen van de symptomen, pakt immunotherapie de oorzaak van je allergie aan. De therapie werkt tegen hooikoorts, huisstofmijt-, huisdieren- en insectengifallergie. Maar tegen andere allergieën, zoals voedselallergie, werkt deze behandeling dan weer niet.

“De behandeling duurt altijd minstens drie en maximum vijf jaar”

De voordelen? Als de therapie goed werkt, moeten patiënten minder of geen antiallergische medicatie nemen. De allergie zelf wordt minder ernstig en kan de verdere evolutie van allergieën remmen.

Anne-Sophie Vinck: “De behandeling duurt altijd minstens drie jaar en maximum vijf jaar. Jaar na jaar zullen de klachten verminderen. Hierdoor zal de patiënt op termijn ook minder afhankelijk zijn van de klassieke allergiemedicatie. Vanaf de leeftijd van vijf jaar kun je al starten met de therapie. Allergeen immunotherapie haalt een allergie niet voor altijd weg. Afhankelijk van de duur van de behandeling, de ernst van de allergie en de leeftijd van de patiënt, zien we dat de allergie na meerdere jaren stilaan kan terugkomen. Het kan de allergie dus niet wegtoveren.”

Hoe werkt het?

Via injecties of smelttabletten krijg je een bepaalde hoeveelheid van de stof waarvoor je allergisch bent (allergeen) toegediend. Voor mensen met hooikoorts zijn dat bijvoorbeeld allergenen van graspollen. Daardoor raakt je immuunsysteem gewend aan de stof waarvoor je allergisch bent. Dat zorgt ervoor dat je lichaam er uiteindelijk minder of niet meer op reageert. Daardoor verminderen de allergieklachten en bijgevolg ook de nood aan anti-allergiemedicatie.

Welke soorten behandelingen bestaan er?

De verschillende soorten behandelingen geven hetzelfde resultaat. Het is dus een keuze van de patiënt op basis van de kostprijs en het gebruiksgemak.

Subcutane immunotherapie

Het allergeen wordt toegediend via injecties in de bovenarm en bestaat uit twee fasen.

1. Instelfase: 1x per week gedurende een aantal weken tot drie maanden, met steeds een hogere dosis
2. Onderhoudsfase: 1x per maand gedurende drie tot vijf jaar lang

Anne-Sophie Vinck: “Bij deze vorm werken we volgens een opbouwschema. Zo krijgt de patiënt na drie maanden nog maar één spuit per maand. Die moet wel door een arts gegeven worden. Dat kan in het ziekenhuis of bij de huisarts.”

Sublinguale immunotherapie

Bij hooikoorts of huisdieren- en huisstofmijtallergie wordt het allergeen toegediend via een druppelkuur of tabletten.

1. Via druppels: eerste dagen een opbouwende dosis allergeen, daarna dagelijks vijf druppels
2. Via tabletten onder de tong: dagelijks 1 smelttablet gedurende drie jaar

Anne-Sophie Vinck: “De tabletjes en druppels zijn makkelijker omdat ze thuis kunnen worden gebruikt. Maar die moet je wel elke dag onder de tong leggen.”

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?

Bij injectie

• jeuk, zwelling of roodheid op de injectieplaats
• vermoeidheid
• eerste dagen na de injectie milde allergieklachten

Bij druppels of tabletten

• jeuk, irritatie in de mond, keel of oren
• tijdelijke tinteling of zwelling in de mond of lippen tijdens de eerste twee weken

Anne-Sophie Vinck: “Dit zijn geen ernstige bijwerkingen en ze verdwijnen meestal heel snel, doorgaans na 1 of 2 weken. Bij astmapatiënten is het belangrijk dat de astma onder controle is voor ze met de behandeling starten. Zo kunnen we voorkomen dat astmaklachten erger zouden worden. Hiervoor werken we nauw samen met de longartsen.”

Waarmee moet je rekening houden?

Hour er rekening mee dat:

• het niet kan worden uitgevoerd bij mensen bij wie de astma niet onder controle is.
• het wordt afgeraden de therapie op te starten tijdens een zwangerschap. Anne Sophie Vinck: “Mensen die in behandeling zijn, kunnen wel perfect veilig zwanger worden.”
• je je arts op de hoogte brengt wanneer je nieuwe medicatie inneemt tijdens de behandeling.
• je tijdens de dag van de injectie best niet actief sport, naar de sauna gaat, een warm bad neemt of overmatig alcohol drinkt.
• de behandeling één week uitgesteld moet worden na een verkoudheid, griep, andere ziekte of vaccinatie.

Hoeveel kost het?

De behandeling wordt voorlopig nog niet terugbetaald in België. De prijs hangt af van het soort medicatie en de toedieningsvorm die je kiest. Tabletjes of druppels voor huisstofmijtallergie worden sinds kort wel terugbetaald, maar enkel voor astmapatiënten die aan specifieke voorwaarden voldoen. Over het algemeen zijn de injecties het goedkoopst.

• Injecties: ongeveer 300 euro voor het eerste jaar en daarna nog 200 tot 250 euro jaarlijks voor het product
• Tabletten en druppels: prijs hangt af van tablet en welk allergeen er wordt behandeld. Anne-Sophie Vinck: “Gemiddeld moet je rekenen op 90 euro per maand per allergeen. Wanneer je bijvoorbeeld allergisch bent voor boom- en graspollen, kun je beide allergieën laten behandelen.”

Meer tips tegen allergie:

• Huisstofmijt: 10 tips om je allergie onder controle te houden
• Pollenkalender: dit handige overzicht helpt met je pollenallergie
• Last van je allergie? Met dit stappenplan maak je je huis schoon

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!