Zwijgen is zilver, spreken is goud: waarom je conflicten beter niet uit de weg gaat
Zwijg jij vaak voor de lieve vrede? Dan ben je niet alleen. Toch blijkt uit onderzoek dat het beter is om je gevoelens uit te spreken. Psycholoog en gedragstherapeut prof. dr. Erik Franck legt uit waarom je conflicten beter niet uit de weg gaat.
Waarom vermijden we conflicten?
Conflicten vermijden zit diep in onze natuur. “Duizenden jaren geleden betekende deel uitmaken van een groep een grotere garantie op veiligheid, op overleven,” legt Erik Franck uit. “Daarom streefden we naar harmonie, zelfs als dat betekende dat we onze eigen gevoelens onderdrukten.”
Vandaag zijn nog steeds veel mensen bang om afgewezen te worden of bang om relaties te verliezen. Hierdoor negeren ze hun eigen emoties en slikken ze irritaties in. “Dat kan op lange termijn leiden tot frustratie, burn-out of zelfs depressie,” waarschuwt Franck. Dat is de reden waarom je conflicten beter niet uit de weg gaat.
De gevolgen van conflictvermijding
Waarom je conflicten beter niet uit de weg gaat, anders:
- Ga je steeds meer meebewegen met anderen
- Verlies je uit het oog wat je echt nodig hebt
- Kunnen kleine ergernissen zich opstapelen tot grotere conflicten
- Loop je risico op mentale uitputting of relatieproblemen
Zoals lezeres Anouk vertelt: “Ik negeerde vroeger spanningen en liet dingen onuitgesproken, maar merkte dat ik ’s nachts wakker lag. Ik piekerde en maakte me druk.”
Choose your battles
Zit je in een moeilijk gesprek waarvan je weet dat je het niet kunt winnen, laat het dan los, maar durf wel open te zijn over het effect dat het op je heeft. ‘Ik zal het doen, maar voel me er niet prettig bij’, bijvoorbeeld. Ook kleine ergernissen, bijvoorbeeld je partner die nooit de was ophangt: let it go. Sommige dingen moet je dus gewoon loslaten, dat is duidelijk. Maar wanneer er interacties met anderen zijn die je herhaaldelijk teleurstellen, frustreren of ongelukkig maken, en je hebt het gevoel dat je je wel kunt uiten zonder de ander te willen veranderen, dan is het belangrijk om dat zeker te doen. Hoe moeilijk het ook lijkt.
Lezeres Annelies: “Ik besef dat ik vaak te lang wacht om me uit te spreken, waardoor het gaat sudderen en het gesprek vaak emotioneel wordt, soms met tranen tijdens of erna. Ik krop het te lang op en vervolgens vraagt het ontzettend veel energie van me om me uit te spreken.”
Hoe kun je op een respectvolle manier je gevoelens uiten?
Volgens Erik Franck is het belangrijk om niet impulsief te reageren, maar wel bewust en verbindend te communiceren. Deze vier stappen kunnen daarbij helpen:
- Reflecteer. Sta stil bij je eigen gevoelens en probeer ook de ander te begrijpen.
- Spreek vanuit de ik-vorm. Dat klinkt minder aanvallend en maakt het gesprek constructiever.
- Benoem het effect. Vertel wat het gedrag van de ander met jou doet, zonder te beschuldigen.
- Formuleer een verwachting. Vraag bijvoorbeeld of jullie samen naar een oplossing kunnen zoeken.
Voorbeeldzinnetjes om paraat te hebben:
- “Ik ga hier even over nadenken.”
- “Hoe bedoel je dat precies?”
- “Ik voel me hier niet prettig bij.”
Keep calm
Erik Franck: “Blijf kalm en sta eerst even stil bij wat het precies is dat je verhindert om voor jezelf op te komen. Bijvoorbeeld gedachten als: wanneer ik voor mezelf opkom, vindt de ander me niet meer leuk. Of: als ik nee zeg, dan zal ik hiervoor een prijs betalen. Durf die redenen in vraag te stellen. Ga dus niet met je ogen draaien of zitten zuchten, maar zeg ‘Wacht eens even. Begrijp ik het goed? Ik kan dit niet goed plaatsen…’ Samengevat: leer authentieker te reageren door te spreken vanuit je binnenkant en het effect dat het op je heeft, zonder de intentie te hebben om de ander te veranderen… Dat vraagt wat oefening en tijd. Maar op die manier komt jullie band wel meer in evenwicht en wordt hij mooier, hechter en beter.
Onze expert
Prof. dr. Erik Franck
Psycholoog en gedragstherapeut
Auteur van ‘Als je niets verandert, verandert er niets’
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!