Vast in je hoofd, maar wie helpt je: psycholoog, therapeut of coach?
Een scheiding of overlijden, conflicten op het werk of binnen je familieâĻ Wanneer een knagend gevoel aan je lijf blijft plakken, kun je professionele hulp zoeken. Vroeger was dat bij de huisarts en daarna eventueel bij een psycholoog of psychiater. Vandaag bestaan allerhande opties. Wanneer ben je best gebaat bij een psycholoog, therapeut of coach? We leggen je uit wat ze doen en in welke situaties ze jou kunnen helpen.
Psycholoog, therapeut of coach: een andere vooropleiding en insteek
Of een hulpverlener zoals een psycholoog, therapeut of coach jou kan helpen, hangt er zoals zo vaak voor een groot stuk van af of er een klik is.
Je ziel op tafel gooien, doe je namelijk bij iemand bij wie je op je gemak bent. Dan pas kun je werken aan je psychologische gezondheid en persoonlijke groei.
Maar er zijn wel een aantal verschillen in de vooropleiding van je hulpverlener die bepalend zijn.
Wat is een psycholoog?
Een psycholoog is een erkende beroepstitel. Enkel iemand die een vijfjarige universitaire opleiding in de psychologie heeft gevolgd, mag zich psycholoog noemen. Meestal tref je in een praktijk een zogenaamde klinisch psycholoog.
Hij of zij kreeg een heel diepgaande theoretische opleiding met en brede waaier aan vakgebieden zoals ontwikkelingspsychologie, verwerkingsmechanismen, psychologische stoornissen, afnemen van psychologische testen en zo verder. Daarnaast heeft een psycholoog een zekere praktijkervaring opgebouwd.
Wat is dan een psychotherapeut?
Heel vaak volgen psychologen die graag een eigen praktijk willen ook een opleiding psychotherapie. In die vierjarige opleiding spitsen ze zich praktisch en ervaringsgericht toe op het behandelen van psychische klachten. Ze leren er heel concrete methoden en technieken.
Binnen psychotherapie zijn nog verschillende stromingen. Zo heb je systeem- en contextuele therapie. Daarin gaat je therapeut samen met jou aan de slag met het rugzakje dat jij meedraagt sinds je kindertijd.
Want hoe jij je plekje vond in het gezin waarin je geboren bent, bepaalt voor een groot stuk hoe je nu omgaat met je ouders, broers, zussen, kinderen, geliefden en zelfs vrienden en collegaâs. Daar inzicht in krijgen is vaak de basis om emotionele klachten te behandelen.
Een andere vorm van psychotherapie is bijvoorbeeld gedragstherapie. Bij gedragstherapie wil je letterlijk een verandering in je gedrag of gewoontes aanpakken. Je therapeut onderzoekt met jou welke prikkels leiden tot bepaalde beslissingen die je dagelijks neemt. Om een (alcohol)verslaving om te buigen, wordt bijvoorbeeld vaak gebruik gemaakt van gedragstherapie.
Een psycholoog of psychotherapeut kan jou vaak het best helpen bij ernstige klachten zoals depressie, angsten, verslaving, burn-out of hevige stress.
Ook na een scheiding, een overlijden, pesten op het werk, ruzies in je omgeving of een traumatische gebeurtenis, kan een psycholoog of psychotherapeut jou helpen.
En andere therapeuten?
Zijn er dan nog therapeuten? Absoluut. Gek genoeg is de naam âtherapeutâ op zich niet beschermd. Iedereen kan zich therapeut noemen. Wil dat dan zeggen dat je best toch altijd een erkend psychotherapeut of psycholoog zoekt en dat âzelfverklaardeâ therapeuten je niet kunnen helpen? Dat niet.
Zo kan iemand met een diploma als psychiatrisch verpleegkundige, orthopedagoog of leerkracht ook een bijkomende opleiding volgen en therapie aanbieden specifiek rond enkele themaâs en doelgroepen.
Iedere hulpverlener heeft zijn bagage. De combinatie van de juiste levenservaring, inzicht in jouw problemen, opleiding en persoonlijke klik bepalen of een psycholoog of therapeut jou kan helpen.
Ook niet onbelangrijk: soms heeft iemand die nog niet zo lang geleden begon als therapeut maar wel al enkele jaren ervaring op de teller heeft in een zorgberoep sneller tijd voor jou dan een psycholoog.
Als wat je over die therapeut hoort via mond-aan-mondreclame goed voelt, waarom zou je het dan niet proberen?
Op zoek naar persoonlijke groei: coaching!
Sinds een vijftiental jaar zijn er in Vlaanderen een heel groot aantal coaches aan de slag: loopbaancoaches, hsp-coaches, natuurcoaches, coaches specifiek voor vrouwen of mannen of voor leidinggevenden. Zij werken anders dan psychologen en therapeuten.
Een therapeut vertrekt heel vaak vanuit het verleden. Wat maakt dat je op deze manier in het leven staat en met problemen omgaat? Coaches kijken naar het hier en nu.
Vind je te weinig uitdaging in je job? Wil je vooruit in je carrière? Zoek je weer zingeving nu je kinderen het nest uitgevlogen zijn? Wil je sterker in je schoenen staan als leidinggevende? Merk je dat je vaak tÊ zelfkritisch bent? Vind je het moeilijk om alle ballen in de lucht te houden als partner, mama, collega en vriendin? Zoek je meer balans tussen werk en gezin? Wil je beter voor jezelf leren opkomen?
Coaches gebruiken een mix van methodes: een-op-eengesprekken, opdrachten, testen, groepsgesprekken, creatieve opdrachten.
De meeste coaches hebben een website waarop je meer vindt over hun expertise. Je vindt ook grote centra voor loopbaancoaching waar verschillende coaches werken.
Psycholoog, therapeut of coach: hoe zit het financieel?
Naast de persoonlijke klik en een eventuele wachtlijst, speelt natuurlijk ook de prijs van een consultatie een rol. Afhankelijk van jouw ziekenfonds, was er al langer een beperkte terugbetaling voor een bezoek aan de psycholoog.
Het bedrag verschilde en veel ziekenfondsen maken een onderscheid tussen kinderen, jongeren en volwassenen wat het maximumaantal consultaties met tussenkomst per jaar betreft.
Afgelopen jaar kregen 147.000 Belgen psychologische hulp al terugbetaald. Zij betaalden bij een geconventioneerd psycholoog slechts 11 euro per sessie.
Bij andere therapeuten varieert de prijs en is er geen terugbetaling. Datzelfde geldt ook voor coaches. Wanneer een coach erkend is als loopbaanbegeleider kun je om de zes jaar zeven uur loopbaanbegeleiding volgen. Dat kost je 40 euro voor de eerste vier uur en daarna 40 euro voor de volgende drie uur.
Nadien heb je vaak de optie om betalend verder te werken met je coach.
Wie past bij mij?
Veel coaches en therapeuten hebben een eigen website. Ook op vindeentherapeut.be, vind-een-psycholoog.be of ikzoekhulp.be kun een kijkje nemen. Kamp je met ernstige psychische klachten, dan kan je huisarts je doorverwijzen. Vaak kun je dan sneller terecht bij een hulpverlener.
Je beter in je vel voelen? Ontdek ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!