Onze redactrice verdrinkt in al haar whatsapp-groepen

Door Karen Baert

gisteren

WhatsApp, ooit een onschuldig communicatiekanaal in coronatijden, is bij redactrice Karen uitgegroeid tot een kluwen van chatgroepen vol kakofonisch gekwetter. Trop is te veel!

De goede oude tijd van digitale rust

“Acht-en-veer-tig zijn het er. Achtenveertig whatsappgroepen waarin ik, soms vrijwillig, maar even vaak tegen wil en dank, zonder het goed en wel te beseffen, ben meegesleurd. Ooit had ik nochtans een rustig bestaan. Eentje zonder veel plings, pings of andere notificaties. Sterker nog, ik keek zelfs verheugd op als mijn smartphone eens een geluidje produceerde, want dat betekende vrijwel altijd leuk nieuws.

Natuurlijk had ik toen al enkele groepjes in mijn WhatsApp staan, maar die waren voorbehouden aan uitzonderlijke en heuglijke gelegenheden: het huwelijksfeest van een bevriend koppel, een uitstap met de familie, een reisje met de vrienden… Heel onschuldig en geheel vrijwillig werden deze tijdelijke chatgroepjes in het leven geroepen om een afgebakend event in goede banen te leiden. Even werd er digitaal gepingpongd over de accommodatie of de uitdagende zoektocht naar een geschikte datum. En zodra de uitzonderlijke gelegenheid achter de rug was, werd de whatsappgroep netjes opgedoekt. Het is te zeggen: de whatsappgroep doofde vredig uit. Iedereen bleef gezellig verbonden via het groepje, maar op een incidentele foto na, werd er amper nog wat gepost. De digitale rust was wedergekeerd. Dat waren nog eens tijden…”

“Dat er voor een festiviteit een groepje wordt aangemaakt, kan ik nog begrijpen. Maar tegenwoordig duikt daar ook nog een ‘schaduwgroep’ bij op, om te discussiëren over de fundamentele vraag: wijn of bloemen?”

WhatsApp, het digitale virus

“Maar ergens liep het mis. Het lijstje chatgroepen werd namelijk alsmaar langer. En die tijdelijke groepjes bleken plots ook niet meer zo tijdelijk als voorheen – waardoor het kluwen aan chatgroepen steeds groter en onoverzichtelijker werd. Hoe is het zover kunnen komen? vroeg ik me meermaals per week af.

En toen wist ik het! Het is de schuld van corona, maandenlang de spelbreker in ieders sociaal leven. Om in contact te blijven met al wie ons lief is, schoten de chatgroepen als paddenstoelen uit de grond. De ongeschreven regels der WhatsApp werden – samen met het fysieke sociaal contact – overboord gegooid. Plots werd ik ongevraagd toegevoegd aan goedbedoelde chatgroepen allerhande: van ‘Plank-challenge’ (opgericht door een ensemble vriendinnen) tot ‘Pannenkoekenactie’ van de lokale atletiekclub (waar ik niet eens lid van ben). Vandaag blijven die opgedrongen whatsappgroepen zich – om in de coronasfeer te blijven – nog steeds als een virus in mijn telefoon verspreiden.

Het virus heeft zich comfortabel in mijn dagelijks leven genesteld, en het is een blijver… WhatsApp, ooit een reddingsboei tijdens de lockdown, is inmiddels een dichtbegroeide jungle vol kakofonisch gekwetter. En omdat ik er als conflictvermijder niet uit durf te stappen (zelfs na lange stilte), stapelen al die chats zich onverbiddelijk op.“

“Vóór ik kan antwoorden, zijn er alweer vijftien nieuwe berichten. Er is maar één cruciale constante: mijn man houdt zich wijselijk afzijdig”

Wijn of bloemen?

“Vroeger bewezen whatsappgroepen hun dienst voor uitzonderlijke events, maar nu lijken ze de standaard te zijn geworden voor werkelijk álles, zo merk ik. De naschoolse activiteiten van de kinderen? Twee whatsappgroepen. Mijn sportclub? Drie! De klas van mijn zoon? Hebben we er ook eentje, compleet met foto’s van halflege brooddozen en zieke kinderen (nee, ik hoef geen huiduitslag in close-up te zien). Wat vroeger in één overzichtelijk mailtje paste, wordt nu een lawine van berichtjes. Voor elke gelegenheid, gebeurtenis of ‘scheet in een fles’ popt er wel een nieuw groepje op. Het is blijkbaar onmogelijk geworden om ook maar één avond met vrienden door te brengen zonder uitgebreid organisatorisch overleg in één of andere whatsapp-groep.

“Was ik maar een dappere vrouw, die onbevreesd de knop ‘Groep verlaten’ indrukt zodra ze ongevraagd aan een nieuwe chat wordt toegevoegd”

Dat er voor een grote festiviteit eentje ontstaat, kan ik nog enigszins begrijpen – want zeg nu zelf, als een feest geen eigen whatsappgroep heeft, is het dan wel een écht feest? Maar klaarblijkelijk hoort daar dan ook nog een spin-off bij: de ‘geheime’ schaduwgroep om het cadeau voor de gastheer of -vrouw te coördineren. Daarin wordt er, meestal enkel door de vrouwelijke leden, digitaal gediscussieerd over de fundamentele vraag: wijn of bloemen? De berichten vliegen me in zo’n razend tempo om de oren dat ik onmogelijk kan bijhouden wie wat waar heeft gezegd. Ik probeer soms dapper mee te typen, maar nog vóór ik op ‘Verzenden’ druk, zie ik alweer vijftien nieuwe berichten opduiken. Er is maar één cruciale constante: mijn man houdt zich wijselijk afzijdig. Die laat mij het digitale slagveld alleen trotseren.”

Eindeloos scrollen op sociale media? Zo stop je ermee!

Berusten in mijn dubbelleven

“Soms droom ik dat ik een dappere vrouw ben, die onbevreesd de knop ‘Groep verlaten’ indrukt zodra ze ongevraagd aan een nieuwe chat wordt toegevoegd. Maar bij gebrek aan een digitale etiquette is het not done om een kersvers lidmaatschap zomaar af te wijzen. In werkelijkheid doe ik dus zoals iedereen: ik demp de meldingen, en aanvaard mijn lot. Ik zet de meeste chatgroepen ook al snel in ‘archiveren’, met het risico dat ik cruciale berichten mis. Een prijs die ik met plezier betaal, want de lawine aan berichten is simpelweg overweldigend en té veel.

En toch kan ik ook niet zonder… Het is haast een dubbelleven: enerzijds smacht ik naar de zalige stilte van mijn oude Nokia-telefoon, anderzijds zou ik verloren lopen zonder de vertrouwde groepschat. Want hoe vermoeiend die eindeloze stroom berichten soms ook is, ze zorgen ook voor rommelige verbondenheid, diepgaande gesprekken en onverwachte lachsalvo’s.

Sommige van die tijdelijke chatgroepjes ontpopten zich namelijk tot vaste waarden op mijn scherm. Zo groeide de groepschat van een heerlijk wandelweekend uit tot veel meer dan een praktisch overleg over beddengoed en wandelschoenen. Het werd een warm bad waarin we – lang na de laatste wandeling – nog steeds onze avonturen delen. Nog zo’n topper is de chatgroep ‘Coronapraat’: aanvankelijk ontstaan om ons door de lockdown te sleuren, nu het digitale epicentrum van mijn beste vriendinnen en mij. Hier worden relatieperikelen, werkstress en levensfases met dezelfde ernst besproken als de vraag of het nu écht tijd is voor een froufrou. En natuurlijk is er de onvermijdelijke familiechat (een WhatsApp-klassieker), die ondanks de obligatoire mislukte spraakberichten op tijd en stond een glimlach op mijn gezicht tovert.

Temidden van onze hectische dagelijkse bezigheden zorgt WhatsApp er ook voor dat onze band verrassend goed intact blijft. Hoe moeilijk het ook is om toe te geven: de whatsapp-groep is onmisbaar geworden in mijn leven. Maar die achtenveertig… daar moet toch dringend de snoeischaar in.”