VIDEO: De prestatiedruk op kinderen is te hoog
De huidige prestatiedruk op onze kinderen is de kiem voor de burn-outs van morgen. Dat was de conclusie van ‘Pano’, een reportage van Nic Balthazar die gisteren op Eén uitgezonden werd. Nietsdoen of jezelf eens lekker vervelen, dat is er vandaag niet meer bij voor onze kinderen. En die 7 op 10, dat kon toch wel beter. Onze jongste generatie ervaart bijgevolg steeds meer stress.
Al van kleins af aan worden onze kinderen geconfronteerd met veel ‘moetjes’ en bitter weinig ‘magjes’. Nog voor ze hun eerste stapjes zetten of woordjes produceren, creëren we verwachtingen voor onze kinderen. Zo zijn er in de kleuterschool steevast kleine Einsteins in de maak of stervoetballers in spe. Kinderen worden dan ook heel snel ingeschreven in knutsel-, dans-, of sportclubs. Met de beste bedoelingen. Want we willen onze kinderen alle kansen geven om zich te ontwikkelen. Maar leggen we daarmee niet te veel druk op die jonge schoudertjes?
Geen ruimte voor rust
Het leven van kinderen is er tegenwoordig eentje om u tegen te zeggen. Ze rennen van de school naar de muziekles, voetbaltraining, dansles, kunstacademie en de jeugdbeweging. En dat meerdere keren per week. Tussendoor moet er ook nog huiswerk afgehaspeld worden. Hun week puilt bijgevolg uit van de activiteiten, waardoor er geen ruimte is om tot rust te komen.
Strijd om punten
Bovendien ervaren maar liefst 3 op 4 kinderen dagelijks stress op school. Een erg slecht rapport dus voor ons onderwijssysteem. De reden is niet zo ver te zoeken:
Kinderen moeten beantwoorden aan de gemiddelde norm. Doe je dat niet, dan val je uit de boot. En dat zorgt voor een grote prestatiedruk bij kinderen, vaak omdat ze ook onderling vergelijken. De puntenrapporten en medianen doen er allesbehalve goed aan.
In de Wijnbergschool in Wevelgem pakken ze het anders aan. Directeur Hans Van De Moortel: “We baseren ons op het Finse systeem, waarbij de ontwikkeling van het kind centraal staat en ook de coachende rol van de leerkracht. Hier werken we niet met puntenrapporten, maar met groeidozen. De punten hebben plaatsgemaakt voor kleurtjes. We merken dat de leerlingen bijgevolg veel minder vergelijken met mekaar en ook meer ontspannen zijn. Er wordt daardoor ook meer gefocust op de inzet en de evolutie dan op het resultaat.”
Sport: plezier of presteren?
Ook in de sportieve activiteiten van kinderen is er een toenemende prestatiedruk. Wat dé ontspanning zou moeten zijn, krijgt dus ook een stressfactor. Vooral in het jeugdvoetbal is dit een opvallend fenomeen.
Sportjournalist én voetbalpapa Karl Vannieuwkerke: “Het proces moet belangrijker zijn dan het resultaat op zich. Jonge kinderen zouden daarom allemaal moeten kunnen voetballen in een gemoedelijke en plezierige sfeer onder hun kerktoren, in plaats van te verkassen naar de eliteclubs, waar ze elke training en wedstrijd moeten knokken om er het jaar nadien weer bij te zijn. Voor jonge kinderen betekent dat te veel stress op die leeftijd. Want wat als je er plots niet meer bij bent? Er zijn bovendien 230 000 jeugdvoetballers. Een kleine minderheid schopt het tot in de eerste- en tweedeklasseclubs. Daarom moeten we ouders (en ook trainers) leren om realistische verwachtingen te hebben naar het kind toe. En om plezier te laten primeren op prestatie.”
[sm-video-embed][/sm-video-embed]
Onrustwekkende cijfers
Dat de druk op onze kinderen stijgt, staat als een paal boven water. En de cijfers liegen er dan ook niet om. Uit onderzoek blijkt dat:
- 38% van de jongeren psychische problemen heeft
- 40% elke dag een vorm van stress ervaart
- 75% elke dag stress op school heeft
- 60% denkt dat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen van de omgeving
Kinderpsychiater Peter Adriaenssens: “Dit is uiterst alarmerend. We moeten beseffen dat we zo echt niet verder kunnen. Kinderen worden al zo vroeg op tafel getild om te tonen wat ze allemaal kunnen. Onbewust leggen we hen op die manier zoveel druk op hun schouders. Ook social media spelen een belangrijke rol. Jongeren maken zich grote zorgen wanneer ze te weinig likes krijgen op hun bericht of foto. Zo erg zelfs dat dit hun eigenwaarde bepaalt. De angst om er niet bij te horen, is ontzettend groot op die leeftijd.”
Ook bij Awel, een organisatie die luistert naar jongeren, vertaalt dit zich in een verdubbeling van het aantal telefoontjes van jongeren en meer dan een miljoen noodkreten die ze binnenkrijgen via hun website.
Wat moet er dan wel gebeuren?
Volgens Peter Adriaenssens moeten we realistische verwachtingen hebben naar onze kinderen toe. Meer uitgaan van het ‘goed is goed genoeg’-principe. Ook bij Zitdazo juichen ze dit toe: “Minder moeten, minder druk leggen op onze kinderen en vooral de druk die de prestatiemaatschappij ons oplegt niet projecteren op onze kinderen. We moeten realistische verwachtingen hebben naar onszelf én onze kinderen toe. Elk kind heeft een eigen tempo en is daarom niet meer of minder dan een ander kind.”