9 ingrediënten in shampoo om te vermijden

Door Jolien Thieleman

22 sep 2023

‘Als je haar maar goed zit’: graag, maar dan liefst met een shampoo die géén schadelijke stoffen bevat. Waar moet je precies op letten als je die lange (en vaak verwarrende) ingrediëntenlijst bekijkt? Welke bestanddelen vermijd je best, en welke zijn net heel goed voor je haar? We zochten het voor je uit!

De ideale shampoo

De perfecte shampoo bestaat uit ingrediënten die je hoofdhuid reinigen door talg, zweet, dode huidcellen, stylingproducten en vuil te verwijderen. Op een milde manier, én met toegevoegde ingrediënten die je lokken beschermen, voeden en doen glanzen.

Shampoofabrikanten gingen daarom op zoek naar manieren om al die beloftes waar te maken. Zo zijn er ondertussen honderden exemplaren op de markt, voor elk haartype en elke haarstructuur. Maar wat zit er nu precies in shampoo en waar moet je op letten bij de keuze van een product?

Ingrediënten om te vermijden

Bekijk allereerst de ingrediëntenlijst als je een nieuwe shampoo kiest. Hoe hoger een ingrediënt op de lijst, hoe meer ervan in de shampoo zit. Deze stofjes kun je alvast beter vermijden:

1. Laurylsulfaten

Laurylsulfaten, zoals sodium lauryl sulphate (afgekort als SLS) en ammonium lauryl sulfate (ALES), zijn in heel wat shampoos terug te vinden. Ze worden toegevoegd omdat ze goed reinigen en de shampoo flink doen schuimen, maar dikwijls zijn ze iets te agressief waardoor ze ook alle natuurlijke oliën van je hoofdhuid strippen. Het resultaat: je haar wordt droog en breekbaar en je hoofdhuid kan zelfs irritatie vertonen.

2. Sulfosuccinaten

Iets zachter, maar nog steeds te hard voor je haar en hoofdhuid, zijn sulfosuccinaten (disodium oleamine sulfosuccinate en sodium dioctyl sulfosuccinate). Deze stoffen worden net als laurylsulfaten vaak gebruikt in shampoos voor vet haar. Toch kun je ze beter vermijden als het niet echt noodzakelijk is, omwille van hun uitdrogende werking.

3. Schuimstoffen

Schuimmiddelen zoals sulfaten, maar ook cocamide dea en lauramide dea, zorgen ervoor dat je de shampoo makkelijk kunt verdelen en dat het product goed schuimt. Maar eigenlijk zijn ze overbodig en werken ze soms zelfs overmatig uitdrogend en irriterend voor je haar. Ze hebben bovendien geen reinigende functie en zijn er puur omdat een shampoo ‘hoort te schuimen’. Maar als een shampoo niet schuimt, werkt hij nog steeds prima. Vandaar dat er al heel wat niet schuimende-shampooso p de markt zijn gebracht.

4. Siliconen

Siliconen zijn een grote groep polymeren, te herkennen in de ingrediëntenlijst aan namen die eindigen op -cone, -conol of -siloxane. Ze leggen tijdelijk een glanzend laagje over de haren waardoor je kapsel er mooi uitziet en goed valt, maar dat is niet áltijd goed nieuws.

Siliconen kunnen zich namelijk opstapelen op je haar en hoofdhuid als ze niet genoeg gereinigd worden, waardoor je lokken zwaar, dof en moeilijk doorkambaar worden. Als gevolg grijp je nog meer naar shampoo, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Belangrijk om te weten is dat er twee soorten siliconen worden gebruikt:

Wateroplosbare siliconen kun je er met water uitwassen en zijn daarom niet zo schadelijk als hun tegenhanger. Cyclomethicone, lauryl methicone copolyol en hydroxypropyl polysiloxanen zijn enkele voorbeelden.
Niet-wateroplosbare siliconen kun je er alleen uitwassen met een shampoo die sulfaten bevat. En zoals je hierboven al kon lezen, kan dit je haar en hoofdhuid onnodig strippen en uitdrogen. Dimethicone, ’t zwaarst in z’n soort, vermijd je beter.

Mode & Beauty

De grote shampoogids: zo was je je haar altijd juist

5. Minerale oliën

Minerale oliën (zoals paraffinum liquidum en petroleum) vind je meestal terug in conditioners, maar ook in shampoo worden ze soms toegevoegd. Het ingrediënt legt een laagje op je lokken en zorgt ervoor dat je haar vocht vasthoudt. Maar net zoals bij siliconen kan het residu zich opstapelen waardoor je haren zwaar en dof worden. Om ze eruit te wassen, heb je een sterk reinigende shampoo nodig, wat je haar uitdroogt.

6. Bewaarmiddelen

Bewaarmiddelen zitten in elke shampoo, en dat is maar goed, want anders zou het goedje razendsnel in een broeihaard van schimmels en bacteriën veranderen. Helaas worden soms nog ouderwetse bewaarstoffen gebruikt die je beter kunt vermijden, zoals methylisothiazolinone, diazolidinyl urea, triethanolamine en quaternium 15.

7. Formaldehyde

Zoek ook ineens naar quaternium-15, diazolidinylureum, DMDM-hydantoïne, bronopol of imidazolidinylureum op de verpakking, als je formaldehyde wilt herkennen. De stof kan ernstige schade aanrichten als het op je (hoofd)huid terecht komt: denk maar aan allergische reacties, huidirritatie en astma.

8. Parfum

Hoewel parfum je shampoo lekker doet ruiken en niet altijd schadelijk is, kan het allergieën uitlokken en irriteren. Dat is vooral het geval bij mensen met een gevoelige hoofdhuid. Heb je er last van, dan kan het dus zeker geen kwaad om een parfumvrije shampoo te proberen. Parfum in shampoo herken je simpelweg aan het woord ‘fragrance‘, maar soms ook aan aparte geurstoffen zoals citronellol, geraniol, hexylcinnamal, limoneen, linalool of lysmeral.

9. Alcohol

Alcohol is een ingrediënt dat je vaak ziet in haarverzorgingsproducten. Vooral in sprayvorm, maar ook in shampoos. Het wordt onder meer gebruikt om de droogtijd van je haar in te korten, maar het droogt ook uit en kan je haar doen pluizen. Vermijd alcohol denat, SD alcohol, ethanol, isopropyl en porpanol alcohol.

Goede ingrediënten

Shampoo is er in de eerste plaats om je haar te reinigen en te voeden, dus gelukkig zijn er ook heel wat goede ingrediënten die je lokken verzorgen.

De tegenhanger van de agressieve laurylsulfaten zijn laurethsulfaten (sodium laureth sulphate, SLES). Die zijn een pak zachter en ontvetten ook minder sterk. Ze zijn dus beter geschikt voor je haar en worden vaak gebruikt in shampoos die je elke dag mag gebruiken, of in shampoos gericht op droog haar.
Nog meer milde wasstoffen zijn cocamidopropyl betaine, sodium lauroyl methyl isethionate, decyl glucoside, sodium cocoyl isethionate en cocamide MIPA. Ze reinigen (minder sterk) en schuimen minder. Het is afhankelijk van je haar of een shampoo met milde wasstoffen alleen genoeg is: bij droger of krullend haar zal dit vaker het geval zijn dan bij vetter haar.
In babyshampoos wordt vaak cocamidopropyl betaine en decyl glucoside gebruikt: stoffen met een zachte werking die ook ideaal zijn voor broos of fijn haar.
Belangrijke ingrediënten die altijd worden toegevoegd aan shampoos, zijn de zogenaamde ‘sequestering agents’ of ontharders. Zonder stoffen zoals polyphosphaten en EDTA zouden shampoos in combinatie met water een aanslag achterlaten wat voor problemen kan zorgen voor je haar en hoofdhuid.
Verdikkingsmiddelen zoals sodium chloride (keukenzout) worden toegevoegd om de shampoo makkelijker te verdelen over de hoofdhuid en het haar.
Niet alle soorten alcohol zijn slecht, want er zijn ook soorten die je haar glad en glanzend maken. Voorbeelden daarvan zijn cetearyl alcohol, stearyl alcohol, cetyl alcohol, lauryl alcohol en behenyl alcohol.
Verzorgende ingrediënten zoals glycerine, glycerol, ceramiden en panthenol hydrateren je haar en beschermt tegen beschadigingen.
Ook proteïnes worden vaak gebruikt in shampoos en conditioners om een mooi laagje om het haar te vormen en te beschermen. Voorbeelden zijn hydrolyzed wheat protein of hydrolyzed keratin. Keratine is een natuurlijke bouwstof van je haren en kan doffe, pluizige en droge lokken verhelpen.
Als je last hebt van roos, psoriasis of seborroïsch eczeem dan is de toevoeging van salicylzuur, urea, ketoconazol of piroctone olamine nuttig.
Tot slot worden er vaak allerlei plantaardige oliën aan shampoo toegevoegd: denk maar aan kokos-, macadamia-, jojoba-, abrikozenpit- (prunus armeniacal), sesam- (sesamum indicum) en zoete amandelolie (prunus amygdalus dulcis). Afhankelijk van de behoeften van je haar, kunnen ze zeker hun nut bewijzen.