Hoe vertellen over de bloemetjes en de bijtjes

De bloemetje en bijtjes: je weet dat de vraag ooit zal komen bovendrijven maar toch schrik je even op als de vraag er is. Als ouder wil je het bepreken, maar hoe begin je er aan? Praten met je kroost over seksualiteit zorgt vaak voor schaamte, zowel bij ouders als kinderen. Dat is heel normaal maar het mag voorlichting niet in de weg staan. We zetten daarom enkele handige tips op een rijtje.

Gebruik aanknopingspunten

Zomaar met je kinderen over seksualiteit en relaties beginnen, is meestal niet bijzonder vruchtbaar. Zien jullie samen een scene in een film, maakt iemand een dubbelzinnige grap in een serie, wordt er iets verteld over gebeurtenissen op school, gebruik ze als aanleiding. Bespreek met hen hoe zij en/of hun vrienden erover denken en geef zelf je visie, wijs op de gevolgen zonder belerend over te komen. Ook het laten rondslingeren van folders of boekjes kan een manier zijn om het gesprek op gang te brengen. Kondig het ook niet aan of ga er niet rustig voor zitten, bespreek het quasi-spontaan met hen.

Begin niet tijdens de puberteit

Praten over seks met je kinderen begint beter niet bij de puberteit. Vaak heb je zelf al met je kinderen over relaties en seksualiteit gepraat, zonder dat het aanvoelde als ‘voorlichting’. Tijdens de puberteit zijn ze bovendien zelf totaal verward over de veranderingen in hun eigen lichaam en hun gevoelsleven. Bovendien maken ze zich stilaan los van de ouders, ze willen alles zelf ontdekken en niet met jou daarover praten. Je bent niet langer de eerste aanspreekpersoon, dat zijn de leeftijdsgenoten. Maar jongeren vinden het wel belangrijk dat ze weten dat ze met vragen of problemen bij jou terechtkunnen.

Beantwoord vragen

De seksuele ontwikkeling van de mens begint niet op twaalf jaar maar vanaf de geboorte. Die doorloopt verschillende fasen en in elke fase hebben kinderen wel specifieke vragen. Bijvoorbeeld als broertje ontdekken dat je zusje er anders uitziet of de juf die plots zwanger is. Dat zijn handige momenten. Als je dan antwoorden geeft, bouw je aan vertrouwensrelatie waarin de kinderen weten dat ze met die vragen bij je terecht kunnen. Ook later, als de vragen persoonlijker worden. Je geeft meteen ook het signaal dat seksualiteit een normaal gespreksonderwerp is.

Zelf meegemaakt

Ook dingen die ze zelf hebben meegemaakt of gedaan en die ter sprake komen, zijn een uitnodiging. Tegenwoordig bestaan er ‘objectieve criteria‘ om het seksueel gedrag van je kind te beoordelen. Bij elke leeftijd hoort immers gedrag dat verband houdt met lichamelijkheid, dat typisch is. Met die criteria leer je wat ‘normaal’ is of wat minder of geheel niet door de beugel kan en hoe je daar best op reageert. Die vind je online.

Niet meteen oordelen

Probeer ook niet meteen te oordelen. Als elk antwoord een oordeel inhoudt, zal de zin om vragen te stellen snel overgaan. Geef je kinderen de ruimte om te experimenteren en gun ze hun privacy. Je wil toch nog steeds liefst op de hoogte blijven van het reilen en zeilen van je kinderen. Ook al hoor je daarbij soms dingen die je hart een tel doen overslaan of moet je met het schaamrood op de wangen vragen beantwoorden. In zo’n gevallen is het raadzaam om even tijd te nemen om erover na te denken, zodat je niet te ‘emotioneel’ antwoordt. Je wil vooral dat ze ook daarna nog dingen aan jou vertellen, niet dat ze dichtklappen en niets meer aan jou vertellen.

Wees geïnformeerd

Kinderen kunnen bijzonder kritisch zijn, zeker als ze wat ouder worden. Daarom is het goed om op voorhand je kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld over alles wat er verandert tijdens de puberteit. Daar bestaan tegenwoordig ook goede publicaties over. Zo kan je, ook onverwacht, onmiddellijk een antwoord geven. Weet je het echt niet, antwoord dan dat je er later op terugkomt.

Meer info over de seksuele ontwikkeling, de puberteit en seks en grenzen op Seksualiteit.be, de nieuwe site van Sensoa

Beeld: Getty images