Wanneer is het niet meer gezond?
Steeds meer jongens brengen hun vrije tijd in het fitnesscentrum door, in de hoop dat perfect gespierde of slanke lichaam te bereiken. Wanneer wordt dat problematisch? De expert licht toe.
Jongeren zoeken naar houvast, en fitness is heel duidelijk: als je veel veel traint, dan heb je het goed gedaan
Op TikTok circuleren meer dan 300 miljard fitnessvideo’s. Gericht op meisjes én op jongens, want ook zij krijgen de laatste jaren een ideaalbeeld voorgeschoteld waarnaar ze willen streven. Wij vroegen hoe problematisch dat is aan An Vandeputte, klinisch psycholoog, oprichtster van eetexpert.be en auteur van het boek ‘Mama, ben ik te dik?’
Die strenge schoonheidsidealen: koe komt het dat ook jongens er tegenwoordig ten prooi aan vallen?
“Onze jongeren groeien in een andere wereld op dan vorige generaties. Het is van alle tijden dat ze rolmodellen zoeken, maar vandaag wordt wat ze zien heel erg bepaald door algoritmes. Klik één keer op een filmpje van een gespierde of graatmagere kerel en je krijgt vooral dàt nog te zien.
Vroeger werden jongeren gecorrigeerd door andere jongeren, de ene hield van slordige rockers, de andere van een netjes geklede Hollywood-ster, en daardoor was er meer diversiteit in rolmodellen. Nu zorgen de algoritmes ervoor dat ze niet gecorrigeerd, maar gestimuleerd worden. En daar hebben jongens nu dus evenveel ‘last’ van als meisjes.”
Social media hebben er dus een groot aandeel in?
“Vroeger was de leefwereld van jongeren hun gezin, school, jeugdbeweging, sportclubs. Nu hebben ze ook een sociale media-wereld. Ze gaan stoten op foto’s van gephotoshopte lijven, op pro-ana-filmpjes (die anorexia promoten, nvdr), op algoritmes die doen uitschijnen dat elke jongen er als een bodybuilder moet uitzien, maar ze zijn daar niet op voorbereid.
Hoe vind ik mijn weg op social media? Hoeveel tijd besteed ik eraan? Wat moet ik doen als ik emotioneel word van de boodschappen of filmpjes? Wat als ik de drang voel om ook zo’n fitness-lijf te hebben? Emoties komen heel versterkt binnen bij pubers, en zij hebben de tools nog niet om met daarmee om te gaan. Daarom mogen wij hen niet aan hun lot overlaten, maar moeten we met hen over hun sociale mediacontacten praten, net zoals we doen over hun echte contacten.”
Het schoonheidsideaal bij meisjes is slank zijn, bij jongens gaat het vooral om spieren kweken. Vanwaar die obsessie met fitness?
“De puberteit is een onzekere periode. Op fysiek, sociaal en psychologisch vlak verandert er veel. Jongeren zoeken naar houvast, en fitness is heel duidelijk: als je veel veel traint, dan heb je het goed gedaan. Dan straal je uit dat je jezelf onder controle hebt. En pas op: die redenering kan steun en zelfvertrouwen geven, maar ze kan ook overdreven zijn.”
Hoe weet je als ouder eigenlijk wanneer je kind overdrijft?
“Ik vergelijk gezond opgroeien graag met een huis waarbij je regelmatig in ieder kamertje langskomt. In de keuken kook en eet je, maar eten mag niet de hele dag door je hoofd spoken. In de living is sociaal zijn belangrijk, maar de héle tijd op social media zitten, daar word je niet blij van. De slaapkamer dient om te rusten, maar te veel of te weinig slapen is niet gezond. In de badkamer kun je met je lichaam bezig zijn, maar ook weer niet te veel.
Voel jij als ouder dat sommige kamers overdreven veel of weinig worden bezocht, dan is dat iets om in de gaten te houden. Wat het fitnessen betreft: als bijna alle vrije tijd er naartoe gaat, sociale contacten en slaap eronder lijden, dan zouden er lampjes moeten gaan branden.”
Hoe ga je het gesprek aan met je tiener?
“Een tiener wil het vooral zelf doen, en is hypergevoelig voor bemoeienis. Logisch. Je tiener werkt aan zijn eigen zelfstandig worden, dat is zijn ‘to do’. Probeer dus eerst echte belangstelling te tonen voor hun leefwereld in plaats van onmiddellijk iets te willen veranderen. Waar zijn ze mee bezig? Met wie hebben ze contact? Wie zijn hun rolmodellen, en wie niet? Waar zijn ze bang van? Als je daar interesse en waardering voor toont, kan er bij je tiener een deurtje opengaan om een gesprek te beginnen.
Begin het gesprek altijd met wat wél goed gaat. Elke jongere, ook al sputtert het soms, doet veel dingen wel goed. Als ouder zijn we vaak geneigd te focussen – vanuit eigen onmacht of angst – op wat niét goed gaat.”
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!