Eerste hulp: hoe verzorg je brandwonden?

‘Eerst water en de rest komt later’, dat is dé gouden regel bij de verzorging van brandwonden. Stichting Brandwonden geeft een aantal tips om kleine brandwonden thuis te verzorgen.

Zo snel mogelijk afkoelen

Een brandwonde afkoelen is belangrijk om de ernst ervan te beperken en genezing te vergemakkelijken. Dat doe je best zo snel mogelijk en zo lang mogelijk: koel de brandwonde gedurende 20 minuten met een ruime hoeveelheid water (het koelste dat je gedurende 20 minuten kunt verdragen). Dat verlaagt de temperatuur van de verbrande huid en voorkomt dat de hitte de letsels blijft verergeren. Bovendien zal het water de pijn onmiddellijk verlichten.

Verschillende gradaties

Er zijn verschillende brandwonden van de eerste, tweede en derde graad:

• Brandwonden van de eerste graad zien rood van kleur en zijn meestal pijnlijk. Dit type brandwonden lijkt op zonnebrand, met een droge huid zonder blaren.
• Brandwonden van de tweede graad kunnen zowel oppervlakkig als diep zijn.
  • Oppervlakkige tweedegraadsbrandwonden zien rood tot roze van kleur en zijn erg pijnlijk. Er kunnen blaren ontstaan, al dan niet open.
  • Diepe tweedegraadsbrandwonden zien eerder matrood met bleke of witte gebieden. De pijn is mild en de bovenste laag van de huid is verdwenen.
• Brandwonden van de derde graad zien eruit als perkament, met een beige, bruine of zelfs zwarte kleur. Ze doen geen pijn.

Verzorging van kleine brandwonden

Thuis kun je oppervlakkige brandwonden van de eerste en tweede graad behandelen die kleiner zijn dan een muntstuk van 2 euro.

1. Brandwonden van de eerste graad verzorgen

• Was grondig je handen en breng meerdere keren per dag een hydraterende, parfumvrije zalf aan tot de roodheid verdwijnt. Dat duurt dikwijls een kleine week.
• Een verband is vaak niet nodig, maar als je de wonde met een kompres wilt bedekken, smeer de zalf dan op het kompres zelf.
• Zonnebrand? Neem regelmatig een frisse douche en drink voldoende gedurende de eerste twee dagen. Hou je lichaamstemperatuur in de gaten en bel een dokter als je twijfelt.
• Neem de eerste paar dagen eventueel een paracetamol om ‘stekende’ pijn te verzachten.

2. Brandwonden van de tweede graad verzorgen

• Was gronden je handen en giet een beetje desinfecterende vloeistof op je handen.
• Breng een flinke laag Flammazine-zalf aan op een steriel kompres. Plaats het kompres op de wonde en bevestig het met een licht elastisch verband.
• Vermijd pleisters, aangezien deze de huid kunnen irriteren.
• Het is belangrijk om het kompres dagelijks te vervangen om infectie te vermijden: spoel de wonde onder warm stromend water om het kompres los te weken en de zalf tegelijkertijd te verwijderen.
• Trek niet aan het kompres. Als het aan de wonde kleeft, week het dan verder los met water (onder de douche of kraan).
• Doorprik blaren alleen wanneer deze spanning en pijn veroorzaken. Gebruik hiervoor een steriele naald die je bij de apotheker vindt.
• Wanneer de blaren en de huid droog zijn, duurt het genezingsproces nog een aantal weken. Je kunt hierbij ernstige jeuk ervaren, maar het is belangrijk om niet te krabben.
• Breng na een genezen brandwonde altijd zonnebrandcrème (volledige bescherming) aan gedurende minstens een jaar.

Wanneer naar de dokter?

Is de wond ernstig of groter dan een muntstuk van 2 euro, verschijnt er pus, neemt de pijn toe, krijg je koorts of is de brandwonde het gevolg van een aanraking met elektriciteit of een chemische stof? Dan zoek je best meteen medische hulp. Bedek de brandwond en ga naar een spoeddienst of het dichtstbijzijnde brandwondencentrum. Bel in elk geval van twijfel de hulpdiensten (112).

Op de EHBO-pagina van Stichting Brandwonden vind je nog veel meer tips over hoe je brandwonden kunt verzorgen: van groot tot klein, van chemisch tot elektrisch. Je vindt er ook handige info zoals adressen van brandwondencentra over heel België.

Lees ook:

• Hoe zorg je ervoor dat een wonde snel (en mooi) geneest?
• Littekens: hoe verzorg en vervaag je ze?
• Als het kriebelt: alles wat je moet weten over jeuk

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!