Mammografie: wat moet je weten over dit onderzoek?
Oktober Borstkankermaand loopt op zijn einde, maar dat wil niet zeggen dat we minder aandacht moeten hebben voor borstkanker. Een mammografie is bijvoorbeeld een belangrijk bevolkingsonderzoek, want je kunt er afwijkingen in je borsten vroegtijdig mee opsporen. Dit moet je erover weten.
Mammografie: 10 vragen en antwoorden
1. Wat is een mammografie?
Een mammografie is een gespecialiseerd onderzoek waarbij een röntgenfoto wordt gemaakt van je borsten. Het onderzoek laat toe om borstkanker of andere onregelmatigheden in je borsten te ontdekken.
2. Waarom is het zo belangrijk?
Met een mammografie kan borstkanker vroegtijdig worden opgespoord, nog voor je zelf een knobbeltje kunt voelen of symptomen ontstaan. Hoe vroeger borstkanker wordt ontdekt, hoe beter het kan worden behandeld. Dankzij het onderzoek worden veel borstkankers in een vroegtijdig stadium ontdekt, waardoor de overlevingskansen sterk verbeterd zijn.
3. Vanaf welke leeftijd?
Het Vlaamse bevolkingsonderzoek is opgezet volgens de Europese wetenschappelijke richtlijnen. Daarom krijgen vrouwen tussen 50 en 69 jaar oud tweejaarlijks een uitnodiging voor een gratis screeningsmammografie. Voor de 50 en na de 69 krijgen vrouwen de raad om met hun arts te overleggen over de voor- en nadelen van opsporing. Daarbij wordt rekening gehouden met individuele risico’s.
4. Hoe verloopt het onderzoek?
Tijdens het onderzoek (dat ongeveer 30 minuten duurt) neem je plaats aan een zuil met daarop een gedeelte met twee platen op borsthoogte. Je borsten worden één voor één tussen de platen gebracht en vervolgens samengedrukt om zoveel mogelijk borstweefsel te kunnen zien op het beeld.
Je wordt gevraagd om je adem even in te houden terwijl het toestel een lage dosis röntgenstralen doorheen de borst laat gaan. De stralen worden opgevangen door een detector en er verschijnt een afbeelding die informatie geeft over de binnenkant van je borst. Dit proces wordt herhaald voor de andere kant.
Een radioloog bekijkt de beelden en beoordeelt ze. In het geval van een screeningsmammografie worden de beelden steeds door twee radiologen afzonderlijk beoordeeld, om zeker niets over het hoofd te zien: de eerste in het ziekenhuis waar de mammografie plaatsvond en de tweede door een radioloog in een centrum voor kankeropsporing.
5. Is een mammografie pijnlijk?
Sommigen beschrijven het samendrukken van de borsten als een onaangenaam gevoel, soms ook pijnlijk, maar het duurt gelukkig slechts enkele seconden. Als het te veel pijn doet, geeft het dan zeker aan. De laborant zal er in dat geval rekening mee proberen houden. Soms kunnen de borsten na het onderzoek wat gevoelig zijn.
6. Kan ik me voorbereiden op een mammografie?
- Plan best geen screeningsmammografie in de week voor je menstruatie, indien je last zou hebben van gevoelige borsten. De beste week is de eerste week na je menstruatie: dan zijn je borsten het minst gevoelig.
- Laat geen mammografie uitvoeren als je (mogelijk) zwanger bent. Verwittig dan in ieder geval de radioloog.
- Gebruik liever geen deodorant op de dag van het onderzoek. Sommige deodorants bevatten aluminium: microscopische metaaldeeltjes die kunnen oplichten op een mammografie. Ze kunnen worden verward met microscopische verkalkingen in de okselregio.
7. Wat bij grote borsten?
Er kunnen altijd goede röntgenfoto’s gemaakt worden, hoe groot je borsten ook zijn. Omdat het samendrukken van een grote borst tussen beide platen van het toestel soms minder goed lukt, worden soms meerdere opnames gemaakt.
8. En wat na een borstvergroting?
Ook na een borstvergroting kun je een onderzoek laten uitvoeren, maar de betrouwbaarheid hangt af van de plaats en grootte van de borstimplantaten.
- Zitten de prothesen achter de borstspier, dan is een mammografie perfect mogelijk en blijft het borstklierweefsel goed zichtbaar.
- Zitten ze voor de borstspier, dan wordt het beeld van het mammogram gedeeltelijk overschaduwd door het implantaat, waardoor het borstklierweefsel minder goed zichtbaar is en een kleine tumor zou kunnen worden gemist. Bij onvoldoende zichtbaarheid wordt dan bijkomend een echografie gedaan.
9. Hoe betrouwbaar is een mammografie?
Momenteel is een mammografie het best mogelijke onderzoek om beginnende borstkankers snel op te sporen, maar helaas worden soms nog kankers gemist. Bovendien toont het mammogram soms abnormaliteiten die uiteindelijk toch geen borstkanker blijken te zijn. Dat weet je pas nadat je bijkomende onderzoeken hebt doorlopen.
Ook worden er soms tumoren ontdekt die nooit tot een ‘volwaardige’ borstkanker uitgroeien (zogenaamde ‘in situ’-letsels). Omdat men niet kan voorspellen welke kant ze uitgaan, worden ze wel als borstkanker behandeld.
10. Wanneer en hoe verkrijg je het resultaat?
Zo’n twee weken na het onderzoek ontvang je een brief met het resultaat. Je kunt die brief zelf ook opzoeken en lezen op het platform MijnGezondheid, waar je medische verslagen staan. Je kunt je aanmelden op deze website met je (Belgische) identiteitskaart of via de app itsme.
Als er een afwijking werd vastgesteld die kan wijzen op borstkanker, vermeldt de brief dat je wordt verzocht om bijkomend onderzoek in te plannen. Hiervoor kun je langsgaan bij je huisarts of gynaecoloog.
Bronnen: Pink Ribbon, allesoverkanker.be
Ook interessant:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!