Mantelzorg: 5 vragen beantwoord door de expert
Mantelzorgers zijn ontzettend belangrijk in ons zorgsysteem. Maar wat is mantelzorg precies? En hoe gaat het in zijn werk? Wij vroegen het aan Naomi De Bruyne van Steunpunt Mantelzorg.
Mantelzorg: 5 vragen en antwoorden
1. Wat is mantelzorg?
Naomi De Bruyne, Steunpunt Mantelzorg: “Mantelzorg is de zorg en ondersteuning die je geeft aan iemand uit je omgeving met een zorgbehoefte. Je helpt bijvoorbeeld bij het wassen, het huishouden, de administratie of het regelen van doktersafspraken, maar het gaat evengoed over emotionele steun.
Mantelzorg doe je niet als beroep en is ook geen vrijwilligerswerk. Je start er altijd mee omdat je een vertrouwensband hebt met de persoon die hulp nodig heeft. Dat kan je partner, (groot)ouder, kind, familielid, vriend of buur zijn.”
2. Geldt het voor alle soorten zorgbehoevenden?
“Het kan gaan over iemand die een (chronische) ziekte, handicap, psychische kwetsbaarheid, verslavingsproblematiek of andere zorgbehoefte heeft, bijvoorbeeld door ouderdom.”
3. Kun je ook tijdelijke, kortdurende mantelzorg opnemen?
“We spreken pas over mantelzorg als je regelmatig voor iemand zorgt. Als je partner een stevige griep te pakken heeft en jij hem dingen uit handen neemt, ben je nog geen mantelzorger. Neem je voor een langere periode zorg en ondersteuning op, ben je dat wel. Al is elke vorm van zorgen voor elkaar natuurlijk waardevol.”
4. Er bestaat ook zoiets als een mantelzorgstatuut. Wat houdt het in en hoe vraag je dat aan?
“Je kunt bij je ziekenfonds een erkenningsattest of statuut als mantelzorger aanvragen. Er bestaan twee types attesten: een algemeen attest en een attest met sociaal voordeel. De algemene erkenning kun je aanvragen via een verklaring op eer die zowel jij als de zorgbehoevende ondertekenen. Zolang jij mantelzorger bent, blijf je je erkenning behouden.
De erkenning met sociaal voordeel vraag je ook aan met een verklaring op eer, maar daarnaast moet er een vaststelling van zorgbehoefte gebeuren, die dan wordt beoordeeld. Deze erkenning is slechts één jaar geldig. Iedereen kan het statuut aanvragen. Jonge mantelzorgers kunnen soms bij hun hogeschool of universiteit een bijzonder statuut krijgen om studie en mantelzorg beter te combineren.”
5. Heeft iedereen met een mantelzorgstatuut recht op een mantelzorgpremie en -verlof?
“Enkel mantelzorgers met een erkenningsattest met sociaal voordeel kunnen mantelzorgverlof aanvragen. Maar pas op: als je een erkenningsattest hebt, krijg je niet automatisch een premie. Informeer bij je gemeente of zij een mantelzorgpremie hebben. Elke gemeente kiest dat zelf en bepaalt ook de criteria en het bedrag.”
Meer aandacht voor mantelzorg
Mantelzorgers zijn onmisbaar, maar nog vaak onzichtbaar. Om hier verandering in te brengen, bundelen de zes erkende mantelzorgverenigingen, het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg, het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn (VIVEL) en WVL Manteltmee voor het eerst hun krachten: enerzijds om Vlaanderen warm maken om een mantelzorger te bedanken, anderzijds om de bestaande ondersteuningsmogelijkheden breder bekend te maken.
Johan Tourné, Voorzitter Vlaams Mantelzorgplatform: “Het is hoog tijd dat we meer aandacht vragen voor wat mantelzorgers doen. Maar alleen waardering geven is niet voldoende: we moeten hen beter herkennen en ondersteunen. Op de werkvloer, op school, in de zorg, en in de brede samenleving. Met een nieuw Vlaams Mantelzorgplan willen we precies dat realiseren, samen met de mantelzorgverenigingen, het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en meer dan dertig partners.”
Nieuw Vlaams mantelzorgplan
Het Vlaams mantelzorgplan zal een focus leggen op o.a. psychische ondersteuning voor mantelzorgers en zal werkgevers, scholen en zorgverleners aansporen om meer aandacht te hebben voor mantelzorg.
Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits: “Het Vlaams mantelzorgplan zet in op het herkennen en erkennen van de mantelzorgers. De uitrol van dit plan is volop bezig, het moet ervoor zorgen dat mantelzorgers de nodige erkenning en waardering krijgen. Want dat verdient elk van hen. Zij bieden belangeloos de beste zorgen aan een naaste, maken hiervoor tijd vrij. Dat is niet altijd evident. Daarom willen we hen via het Vlaams mantelzorgplan voldoende ondersteunen door in te zetten op een goede verbinding met professionele zorg en aandacht voor de combinatie zorgen en werken.”
Een pluim voor mantelzorgers
Voor de gelegenheid werd een website opgericht, met alle nuttige informatie voor mantelzorgers: www.dagvandemantelzorg.be. Op de website kunnen mensen naar aanleiding van Dag van de Mantelzorg een kaartje downloaden en mantelzorgers de pluim sturen die ze verdienen.
Lees ook deze artikels:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!