Trillen en beven: de neuroloog vertelt je alles over tremor
Haast iedereen herinnert zich het beeld van een bevende Angela Merkel nog wel, niet? ‘Dat moet Parkinson zijn’, dachten de meeste kijkers, maar volgens neuroloog Chris van der Linden ging het om een tremor. Maar wat is dat dan, een tremor?
In 2019 was de hele wereld in de ban van de voormalige Duitse bondskanselier Angela Merkel. Niet om haar fantastische speech of stijlvolle outfit, maar wel omdat ze op twee officiële plechtigheden plots hevig begon te trillen. ‘Typisch Parkinson‘, dacht iedereen behalve… neuroloog Chris van der Linden, hoofd van het Centrum voor Neurologie en Orthomoleculaire Geneeskunde in Gent. Hij dacht meteen aan een zeldzame tremor.
Wat is een tremor?
“Een tremor is een bewegingsstoornis waarbij onder meer de handen, het hoofd of de onderbenen oscillerende bewegingen maken”, vertelt Chris van der Linden. “Oscillerend betekent ritmisch, in uiteenlopende frequenties – van vijf tot wel tien trillingen per seconde (of hertz).” Je hebt meerdere tremoren:
- de rusttremor, waar doorgaans Parkinsonpatiënten mee te maken krijgen. Typisch voor een rusttremor zijn trillende handen, met een frequentie van vijf hertz.
- de actietremor, waarvan de essentiële tremor de bekendste is waarbij de handen heviger gaan trillen als je beweegt. Het is een ‘familiale tremor’ – het beven zit in de genen, en komt meestal voor op latere leeftijd.
Er bestaan nog andere tremoren, maar die zijn eerder zeldzaam. Denk maar aan de ontwenningstremor na langdurig, chronisch alcoholgebruik. Of de orthostatische tremor, waarbij niet alleen de benen maar ook de armen beginnen te trillen (net zoals bij Angela Merkel gebeurde). “Gelukkig is een tremor op zich geen levensbedreigende aandoening‘, stelt Chris van der Linden gerust. “Je kunt er gemakkelijk honderd jaar oud mee worden, al kunnen die trillende handen en benen natuurlijk wel vervelend zijn. Zeker als je een kop koffie of een kom soep voor je hebt staan.”
Komt het vaak voor?
Vijf procent van de mensen die ouder zijn dan veertig zou een essentiële tremor hebben. Wat niet wil zeggen dat jonge mensen het niet kúnnen krijgen. “Alleen hebben zij daar doorgaans minder aandacht voor, of negeren ze het gewoon. In de meeste gevallen begint een tremor veel eerder dan we zelf realiseren.”
Ook de rusttremor is zeker niet zeldzaam. “Als je weet dat een op de honderd mensen ouder dan zestig jaar lijdt aan Parkinson en dat de rusttremor bij die patiënten heel vaak voorkomt, dan weet je genoeg.”
Wat is de oorzaak van een tremor?
“Een essentiële tremor zit in de genen. Als je vader of moeder het heeft, dan heb je zelf vijftig procent kans om het ook te hebben. Maar verder is er geen duidelijke oorzaak te vinden in de hersenen. Een rusttremor daarentegen herken je wel meteen op een hersenscan. Een tekort aan dopamine – wat je perfect kun zien op een SPECT-scan, kan wijzen op de ziekte van Parkinson.”
Wat kun je doen aan trillende handen en bevende voeten?
“Eerst proberen we de patiënt gerust te stellen. Tremoren zijn, zeker als het om een actietremor gaat, onschuldig. Soms is dat al genoeg om het trillen terug onder controle te krijgen, want stress en angst verergeren de tremor alleen maar. Net als roken en cafeïne, trouwens. Als de patiënt echt hinder ondervindt van de tremor, dan schrijven we medicatie voor. Tegenwoordig bestaat er trouwens ook een klein apparaatje dat het beven onderdrukt. Wil je een kop koffie drinken, dan moet je het gewoon even rond je pols doen. Als het dan nog niet leefbaar is, dan is diepe hersenstimulatie nog een mogelijkheid.”
Ook interessant om te lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!