Perfect geluk bestaat niet: zo ga je om met tegenslagen

06 jul 2023

Gelukkig zijn? Onthoud dan eerst dat perfect geluk niet bestaat. Hoe fantastisch je leven ook is, er zijn altijd rotdagen en lastige momenten. De kunst is om met tegenslagen te leren omgaan. “Accepteer dat we allemaal al eens uit balans zijn en dat het niet nodig is om moeilijke gevoelens weg te duwen”, zegt Anne Verlinden, expert mentaal welbevinden bij Gezond Leven.

We zijn allemaal al eens uit balans, en dat is oké

Een gemiste promotie? Een examen dat toch niet zo vlot verliep als verwacht? Onenigheid met een geliefde? We kennen ze allemaal, die rotmomenten die je geluksgevoel in een vingerknip helemaal doen kantelen.

Perfect geluk is dan ook een utopie. We kunnen niet vermijden dat er af en toe ellendige dingen op ons pad komen. Tegenslagen horen er helaas bij: ze staan voor de oranje bol die zelfs de geluksdriehoek uit balans brengt. Toch heeft het geen zin om te proberen om die lastige momenten te ontwijken. Meer zelfs, als je dat doet, mis je vaak ook het mooie dat het leven ons te bieden heeft. We zijn maar verdrietig om een verlies omdat we zo graag gezien hebben. We kunnen maar fier zijn op een prestatie omdat we de hobbelige weg ernaartoe hebben aangedurfd.

Wat doe je als je je slecht voelt?

Heb je het moeilijk met… het moeilijk hebben? Soms veroordelen mensen zichzelf omdat ze door een moeilijke periode gaan (“ik moet maar wat sterker zijn”), maar die gevoelens van schaamte of frustratie maken het alleen maar lastiger. Terwijl het net heel menselijk is om eens een dip te hebben, perfect geluk bestaat immers niet.

Het is een kunst om te leren accepteren dat niet elke dag een “ik huppel vrolijk naar mijn werk en kom fluitend terug thuis”- dag kan zijn. Sommige dagen zijn niet leuk en sommige dingen die ons overkomen zijn simpelweg rot. Het beste dat je dan kan doen, is extra begripvol zijn voor jezelf. Of zoals experte dr. Fleur Baert het zegt: “Moeilijke momenten kunnen we best zien zoals het weer: ze komen, maar ze gaan ook altijd wel weer. Soms is het een kwestie van een storm gewoon uit te zitten.” En om te leren dansen in de regen.

Je slecht voelen is nuttig

Moeilijke gevoelens zoals verdriet, angst, boosheid, frustratie of schaamte zijn we liever kwijt dan rijk. En dus zijn we soms zo druk bezig met het wegduwen of negeren van die emoties, dat we vergeten dat ze eigenlijk ook een nut hebben. Elke emotie vertelt je immers iets over jezelf. Misschien ben je boos omdat je die situatie op je werk eigenlijk heel onrechtvaardig vindt? Of misschien voel je je regelmatig gefrustreerd omdat je te veel hooi op je vork neemt en je taken niet rondkrijgt thuis? Je gevoel signaleert je dus iets dat belangrijk is voor jou. Wat wel helpt? Stilstaan bij het verhaal achter je gevoel.

Pak de oorzaak aan

Pas als je durft stilstaan bij wat je voelt en kunt kijken naar de oorzaak van dat gevoel, kun je een helpende strategie kiezen om ermee om te gaan. Misschien wil je je hart eens luchten over die onrechtvaardige situatie? Of kan je eens samen met je partner kijken hoe jullie het werk anders kunnen verdelen? Als je de oorzaak niet aanpakt, is het alsof je enkel het topje van de ijsberg afsnijdt: al het ijs onder water is er nog steeds en zal iedere keer terug naar boven drijven.

Het woord emotie (Latijn: emotere) betekent letterlijk ‘energie in beweging’. Een emotie wil je iets duidelijk maken om je in beweging te krijgen. Naast stilstaan bij het verhaal achter je gevoel, kies je dus ook best een helpende strategie om ermee om te gaan. In sommige situaties zal dat eerder probleemgericht zijn (actie ondernemen, iets veranderen aan de situatie, …), terwijl we in andere situaties weinig vat hebben op de oorzaak en beter focussen op het omgaan met de emotie. De oefening Moeilijk gevoel? Tijd voor ac(cepta)tie! helpt je om het onderscheid te maken.

Sta stil bij wat jou helpt

Op het moment dat je in een vervelende situatie belandt en overspoeld wordt door allerlei emoties, is het vaak moeilijk om rationeel stil te staan bij het verhaal achter je gevoel en meteen de perfecte copingstrategie te kiezen. Meestal reageren we bijna zonder nadenken, alsof het automatisch gebeurt. Neem jouw copingstijl dus eens onder de loep op een rustig moment met de oefening Hoe ga jij om met moeilijkheden? en sta stil bij de voor- en nadelen daarvan.

Wat helpt niet?

Soms zijn onze gevoelens zo moeilijk of onaangenaam dat we ze proberen te vermijden met strategieën die eigenlijk niet helpen op lange termijn, of zelfs ongezond zijn. Denk maar aan je gevoelens wegeten met een zak chips, een probleem eindeloos uitstellen of iets afreageren op jezelf of anderen. Hoewel deze strategieën op korte termijn soms wel kunnen opluchten, zorgen ze op lange termijn vaak voor meer stress of angst, en beschadigen ze ons zelfvertrouwen.

Op de best mogelijke manier voor jezelf zorgen in donkere tijden? Dat doe je door het verhaal achter je gevoel te bekijken en stil te staan bij welke aanpak wél helpt. Voel je echter dat je vastzit in gewoontes die je moeilijk doorbroken krijgt? Dan kan erover praten met iemand een belangrijke eerste stap zijn.

Weet dat je niet alleen bent

In deze video getuigen verschillende mensen over wat hen soms uit balans brengt en wat hen helpt op moeilijke momenten. Je bent zeker niet alleen als je het eens moeilijk hebt en je hoeft je er niet voor te schamen. Soms geraken we wel zo in de knoop dat het ondraaglijk voelt, of dat het te moeilijk wordt om er zelf nog uit te geraken.

Merk je dat zo’n moeilijke periode maar niet overgaat? Dat de dingen te overweldigend voelen? Of herken je je in de copingstrategieën die (op lange termijn) schadelijk zijn? Probeer dan al je moed bijeen te rapen en praat met iemand. Hulp zoeken wanneer het nodig is, is het dapperste dat je kunt doen.