Paddenstoelen spotten en plukken: do’s en don’ts
Het Antigifcentrum krijgt regelmatig meldingen van mensen die zich niet goed voelen na het eten van paddenstoelen. Wie geen kenner is van paddenstoelen, blijft er daarom maar beter van af. Hoe herken je een giftige paddenstoel? En mag je er zomaar plukken in het bos?
Hoe herken je een giftige paddenstoel?
Roosmarijn Steeman, paddenstoelenexpert bij Natuurpunt: “Een giftige paddenstoel kun je met het blote oog niet onderscheiden van een eetbare. Sommige soorten kleuren bijvoorbeeld blauw als je ze aanraakt, zoals de kastanjeboleten. Dat ziet er natuurlijk niet zo smakelijk uit, maar toch kun je ze zonder problemen opeten. Ook op geur kun je niet afgaan. Zo zijn paddenstoelen die naar anijs ruiken, soms giftig, soms niet.”
Wat zijn de symptomen van een vergiftiging door paddenstoelen?
“In het beste geval ben je misselijk, heb je last van diarree, moet je overgeven en begin je overmatig te zweten. Maar na één dag voel je je stukken beter. In het slechtste geval begin je te hyperventileren, heb je moeite met ademen, vertraagt je hartslag en daalt je bloeddruk, waardoor je bewusteloos kunt vallen. In dat geval moet je zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. Als je een grotere hoeveelheid van een giftige paddenstoel eet, en je pas na enkele dagen merkt dat je iets fouts hebt gegeten, kan het al te laat zijn. De Groene Knolamaniet kan bijvoorbeeld de lever en de nieren zo erg aantasten dat ze niet meer functioneren.”
Wat als je kind een giftig exemplaar plukt?
“Als je kind een paddenstoel heeft aangeraakt, kun je het beste zijn handen wassen. Als het zijn vingertje in de mond steekt, moet je zeker niet panikeren. Een kleine hap van een giftige paddenstoel kan geen kwaad. Je moet al een grote hoeveelheid binnen krijgen om écht ziek te worden. Waar je wel op moet letten, is dat je kind geen andere ziektes oploopt, zoals vossenlintworm of andere onaangename wormpjes. Handen wassen is dus écht de boodschap.”
Wat moet je doen als je huisdier er een eet?
“Ook voor een dier kan een giftige paddenstoel fatale gevolgen hebben. Heeft je hond of kat eentje opgegeten? Bel dan zeker naar het antigifcentrum. Zij hebben netwerken van kenners die je ongetwijfeld verder kunnen helpen.”
Mag je zomaar paddenstoelen plukken in het bos?
“In principe mag je geen paddenstoelen plukken in bos- en natuurgebieden. Eigenlijk mag je ook geen braambessen plukken. Maar als het voor eigen gebruik is, wordt het door de vingers gezien. Het liefste willen we natuurlijk dat niemand ze plukt, want we hebben al zo weinig bos en natuur in ons land. En zo kan iedereen genieten van een paddenstoelrijk herfstbos.”
Paddenstoelen: tien om te zien
Wil je jezelf of je kids motiveren voor een stevige paddenstoelenwandeling, probeer dan onderweg deze tien soorten of families te vinden. Neem een spiegeltje mee: daarmee kun je de onderkant van de paddenstoel bekijken zonder ’m te plukken of beschadigen!
1. Russula’s
Russula’s komen voor in de meest uiteenlopende kleuren. De namen spreken boekdelen: regenboogrussula, zwartpurperen russula, geelwitte russula, smakelijke russula, braakrussula…
2. Boleten
Boleten hebben vaak een dikke steel en een grove hoed. Denk aan koeienboleet, eekhoorntjesbrood of fluweelboleet.
3. Parasolzwammen
Parasolzwammen hebben een parasolachtige hoed op een lange steel.
4. Tonderzwammen
Tonderzwammen zijn te vinden als bankjes op bomen en afgebroken takken. Ze kunnen veel kleuren en vormen aannemen. Denk aan een elfenbankje, berkenzwam of echte tonderzwam.
5. Stuifzwammen
Stuifzwammen zien eruit als bolletjes zonder steel. Ze barsten open als de sporen klaar zijn om verspreid te worden. Voorbeelden zijn reuzenbovist, gele aardappelbovist en parelstuifzwam.
6. Vliegzwammen
De vliegenzwam is ongetwijfeld één van de meest bekende paddenstoelen. De witte stippen op de donkerrode of oranje hoed zijn restanten van het omhulsel waarin de paddenstoel opgesloten zat voordat hij uit de grond omhoog kwam. De soort is giftig, maar niet extreem giftig.
7. Koraalzwammen
Met zijn kleine oranjerode geweiachtige vorm is het kleverig koraalzwammetje een wat exotische verschijning. Het is een bijzondere maar algemeen voorkomende paddenstoel.
8. Inktzwammen
In de Lage Landen komen ruim honderd soorten inktzwammen voor. De 5 tot 15 centimeter hoge hoed van de geschubde inktzwam is ei- tot klokvormig, wit met een lichtbruin centrum en bedekt met grote, omgekrulde schubben. De hoed scheurt later vanaf de rand in en vervloeit tot zwart.
9. Stinkzwammen
Wie kent niet de Phallus impudicus uit het Vrolijk Lentelied van Jan De Wilde? De grote stinkzwam komt uit een duivelsei tevoorschijn. Daaruit strekt zich in enkele uren de 10 tot 20 centimeter lange holle steel. De hoed van de paddenstoel is dan met een slijmerige sporenlaag bedekt. De penetrante aasgeur trekt vliegen en kevers aan die voor de verspreiding van de sporen zorgen.
10. Slijmzwammen
Slijmzwammen zoals heksenboter bewegen zich langzaam voort over een stam. Je vindt ze dus elke dag op een andere plaats.
Mis ook dit niet:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!