Yasmine (23) neemt als mantelzorger zoveel mogelijk uit handen van haar mama met MS

Hallucinant, maar in ons land is één op de vijf scholieren mantelzorger. Al van jongs af aan ontfermen zij zich over een ouder, zoals de 23-jarige Yasmine.

Yasmine (23): “Ik heb mama nooit anders gekend dan met MS. Ze had de ziekte al toen ik werd geboren. Als je MS hebt, kun je last hebben van verlammingen, bijvoorbeeld aan je benen. Zulke opstoten kunnen bij mama extreem zijn, soms verliest ze daarbij het bewustzijn.

Zelf herinner ik het me niet meer, maar mama vertelde me dat ik haar eens na een aanval, als meisje van tien, van het toilet heb geholpen en naar de zetel heb begeleid. Dat ‘zorgen voor’ is er dus echt ingegroeid bij mij, het werd een soort van tweede natuur.”

Niet zeuren, maar zorgen

“Mama en ik vormen een mini-gezinnetje. Mijn ouders zijn gescheiden: papa is er wel voor mij, maar niet voor mama. En verder heb ik enkel nog mémé. De zorg voor mama kan ik dus met niemand delen, ik doe het alleen. Ik leerde leven met de onvoorspelbaarheid van haar aandoening. Elke MS-aanval is anders: soms voelt ze hem niet aankomen, soms wel. Dan beginnen haar benen hevig te trillen, of valt ze flauw…

Het gebeurt soms als ik naast haar in de auto zit, maar ook als ik niet meteen in de buurt ben. Ik ben altijd op mijn hoede. In het middelbaar maakte ik mijn toetsen met mama in gedachten, omdat ik haar ’s morgens soms in slechte toestand had moeten achterlaten. En ik was altijd voorbereid dat ik uit de klas zou worden gehaald omdat er iets met haar was.

Als kind en puber zorgde ik voor mama met veel overgave. Ik cijferde mezelf makkelijk weg en zeurde niet over typische tienerdingen. Dat ik bijvoorbeeld niet elk weekend kon gaan fuiven zoals mijn klasgenoten. Mijn eigen issues hield ik voor mezelf, ik wilde mama niet nog meer belasten. Maar op die manier begon er zich meer spanning bij me op te bouwen, en natuurlijk hield ik dat niet vol.

Toen bij mama bovenop de MS ook nog keelkanker werd vastgesteld, zakte de moed me in de schoenen. Ik was echt bang dat mama niet meer dezelfde zou zijn na de kankeroperatie, en vreesde dat ze fel achteruit zou gaan. De stress sloeg op mijn maag en ik kreeg meer en meer last van paniekaanvallen.”

Voor het eerst tijd voor mezelf

“Ik zat in mijn eerste jaar hoger onderwijs, toen ik bij de psycholoog belandde. Daar zag ik voor het eerst in dat ik meer op mijn bordje had dan leeftijdgenoten. Ik besefte ook dat het belangrijk was om mezelf niet uit het oog te verliezen, om ook mijn eigen keuzes te maken en mijn grenzen te stellen.

Tijdens mijn studies, bachelor sociaal werk, hoorde ik voor het eerst over mantelzorg. Het omschreef perfect wat ik al jaren deed. Als student mantelzorger zijn was niet te onderschatten. Ik deed nog altijd de boodschappen en de medische administratie, ging mee naar de dokter en combineerde dat met mijn studies. Tijdens de examenperiode kwam dat neer op overdag zorgen voor mama, ’s avonds en ’s nachts studeren en dan nog wat slapen.

Tijdens mijn jaren aan de hogeschool werd ik wel voor het eerst goed begeleid. Mijn docenten hielden rekening met mijn thuissituatie, en ik kon mijn examens anders inplannen. Ze stimuleerden me ook om af en toe voor mezelf te kiezen. Daar hamerde mijn papa trouwens ook op.

Op Erasmus gaan was zo’n beslissing: lastig, want ik vond het heel moeilijk om mama achter te laten. Het schuld- en verantwoordelijkheidsgevoel zijn er altijd. Maar ik heb het toch gedaan, dankzij het duwtje van papa. Ik schakelde familiehulp en andere zorgdiensten in. Tijdens die vijf maanden ben ik wel enkele keren naar België teruggekeerd, maar daar in Finland beleefde ik voor het eerst een zorgeloze tijd.

Het was een heerlijke ervaring, en het deed me inzien dat die me-time noodzakelijk is als je mantelzorger bent. Mama beseft sindsdien ook beter dat ze niet constant op mij kan leunen. Ik kan mijn verhalen en besognes nu zelf ook kwijt aan haar, en dat doet onze band alleen maar goed. Het maakt ons nog hechter.”

Altijd plannen bijsturen

“Zorgen voor anderen, is iets wat ondertussen overal aanwezig is in mijn leven, want ik werk met oudere mensen in een woonzorgcentrum. En naast mijn job, startte ik ‘Mis-t’ op, waarbij ik als ervaringsdeskundige en creatieve coach mensen begeleid in hun rouwproces en rol als mantelzorger. En doorheen al die dingen loopt nog steeds de zorg voor mama.

Haar heup hapert, en dus staat er een operatie op het programma. Voor MS-patiënten is dat nooit zonder risico, en dus ook voor ons weer een bekommernis. Ik woon ondertussen alleen, maar om te revalideren, zal mama weer even bij mij inwonen. En dat is evengoed mantelzorg: altijd weer je plannen en toekomstbeeld bijsturen. Maar er zijn ook zekerheden: ooit gaan mama en ik kangoeroewonen, zo ben ik altijd dichtbij en heb ik toch ook mijn eigen plek. Dat is interessant voor ons allebei.”

Met dank aan Gezinsbond, Samana en Steunpunt Mantelzorg

Lees ook deze artikels over mantelzorg:

• Mantelzorg: 5 vragen beantwoord door de expert
• Mantelzorger zijn voor je partner: zo ga je daarmee om volgens de expert
• 3 mantelzorgers vertellen: “Je kiest er niet voor om mantelzorger te zijn, het overkomt je”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!