Fred: “Weet je dat ik vroeger eigenlijk geen koffie lustte? (lacht) Mijn vader had in de jaren 70 een bedrijf dat espressomachines verkocht aan de horeca, waar ik als jonge gast instapte als technieker. Pas later, toen ik mijn eigen koffie ging branden omdat ik zelf iets uit de grond wilde stampen, kwam de klik. Mijn droom was om een open, kleinschalige ambachtelijke branderij te hebben. En nu is koffiebranden én proeven het enige wat ik doe.
Ik herinner me nog mijn allereerste tweedehandse koffiebrander: een zwaar gietijzeren geval dat ik zelf in Luik ben gaan uitbreken. De trend was toen hoe ouder, hoe beter. Gietijzer houdt ook beter de temperatuur en de smaak vast. Kijk maar naar koks en hun gietijzeren pannen. Ik experimenteerde toen veel, want destijds was het ambacht van koffiebranden bijna een soort van geheim en was het not done om tips te ontfutselen bij collega’s.
Toen Lorien mee in het bedrijf stapte, wilde ze zich focussen op de particuliere sector, omdat we toen uitsluitend leverden aan professionelen. Net als ik destijds bij mijn vader, bouwde ze zo haar eigen stukje uit, waarbij ze ook de winkel doet. De koffie mee aan de man brengen, klanten soigneren, daar is ze enorm goed in. Ze is dan ook veel socialer dan ik, en kent klanten bij hun naam. Zet mij maar gewoon bij mijn branders, waar ik de bonen kan vóélen, dat is meer mijn ding.”
Lorien: “Je kunt perfect zien waar papa is geweest: je volgt gewoon het spoor van rondslingerende koffiekoppen”
Lorien: “Wel grappig is dat je altijd perfect kunt zien waar papa is geweest, je volgt gewoon het spoor van rondslingerende lege koppen… (knipoogt) Terwijl papa de koffie brandt, run ik met veel goesting de winkel en stel ik, naast onze vaste huismelanges, onze koffie van de maand samen. Het feit dat we ter plaatse roosteren, supervers en op kleine schaal, spreekt mensen enorm aan. Ik kan echt zo blij worden als mensen terugkomen omdat onze koffie smaakte! Zelf drink ik mijn koffie zwart, net als papa. Voor hem mag dat een stevige boon zijn, terwijl ik hou van een zachter aroma.”
Style Coffee fabriekswinkel & branderij, Dooren 109, Merchtem – home.stylecoffee.be
Bertin en zijn zoon Louis renoveren en ontwerpen lusters
Van antieke pronkstukken renoveren tot zelf creëren, in zijn atelier in Tienen leert Bertin Verstraete (43) zoon Louis (16) alles over het bijzondere metier van lustrier.
Bertin: “Ik heb altijd al geweten dat Louis heel handig was, maar toen hij enkele zomers geleden zijn teen brak en vaak bij mij in het atelier zat, creëerde hij uit het niets een luster van die kleurrijke Loom-bandjes, die toen helemaal in waren. (lacht)
Zelf leerde ik het metier destijds bij een heuse hofleverancier. Ik heb mijn collectie bijeengesprokkeld op rommelmarkten, ik begon van nul af aan. Een kroonluchter was vroeger het duurste stuk in huis, een pronkstuk voor de mooiste kamer. Voor restauraties komen Louis en ik dan ook op mooie plekken, van privékasteeltjes tot het Europees parlement. Samen een luster demonteren, hier in het atelier opknappen en dan ter plaatse stukje per stukje weer gaan assembleren vergt heel wat concentratie en dan is Louis’ hulp heel welkom. Bovendien vind ik het fijn om mijn kennis door te geven: van materiaalkennis en elektrische knowhow, tot hem en zijn broer meenemen naar musea op reis, net zoals mijn ouders dat met mij deden.”
Louis: “Soms denk ik weleens: als die luster ogen had, wat zou die dan allemaal al gezien hebben?”
Louis: “Papa was altijd wel bezig aan een of andere luster, soms zat hij ’s avonds voor televisie zelfs nog kristallen te binden. Zo begon het ook bij mij te kriebelen. Intussen help ik zo vaak ik kan, na school, op woensdag of in het weekend. Onlangs nog maakten we een speciale luster die bestond uit felrode brandblusapparaten, voor een restaurant in een vroegere autogarage. Toen we ’m vervoerden in de remorque, hadden we best veel bekijks! Het blijft iets magisch, een beetje kicken zelfs, als je dan de testkabel insteekt en de opgeknapte of zelfgemaakte lamp ook effectief brandt. Soms werken we ook aan lusters die enkele eeuwen oud zijn en dan denk ik weleens ‘moest die luster ogen hebben, wat zou die allemaal gezien hebben?’
Atelier Night Light, Leuvensestraat 121 Tienen – ateliernightlight.com
Jan en zijn dochter Elisabeth maken de mooiste kunstwerken met glas
In Ronse huizen twee glasliefhebbers pur sang. Jan Leenknegt (70) maakt er de mooiste sculpturen mee voor binnen en buiten, terwijl Elisabeth (43) glas verwerkt in haar juwelencollecties.
Jan: “Ik herinner me nog dat ik als klein ventje in het atelier van mijn vader zat – een getalenteerd portretschilder en glaskunstenaar – en dat ik álles mocht uitproberen. Maakte hij een kerkraam van glas-in-lood, deed ik dat in het klein na. Hij liet me prutsen met lood en zelfs snijden in het kostbare mondgeblazen glas.
Dat stuk verwondering en die vrijheid om te mogen creëren, is zo belangrijk in een mensenleven. In mijn eigen werk, maar ook toen ik nog aan de academie lesgaf aan de jeugd. Etsen, kleien, tekenen, fenomenaal was dat om die kinderen bezig te zien. Elisabeth deed als kind al mee zodra ze kon, en ook onze kleinzonen doen dat nu vol overgave bij ons op woensdag, en dat is geweldig.
Elisabeth is heel gedreven, dat bewonder ik wel in haar. We doen ook dingen samen: zo volgden we ooit een cursus glasblazen en maakten we samen een juwelencollectie. We kijken heel anders naar de dingen vanuit onze achtergrond, en net dat maakt het interessant. Op zo’n moment ben ik niet bezig met de vraag of dat juweel draagbaar is, nee. (lacht). Zelf teken ik nog elke dag, dat gebeurt gewoon. Die schetsen worden soms glassculpturen, soms niet. Mijn vrouw doet de finale selectie, zij is daar heel streng in! Soms zie ik mijn werk ergens staan, jaren later en dan verwondert het me echt dat het van mij is (lacht).”
Elisabeth: “Eigenlijk zijn papa en ik allebei verstrooid en introvert, tot we over glas mogen spreken, dan is er geen houden aan”
Elisabeth: “Papa en ik hebben dezelfde waarden: we willen schoonheid brengen, met aandacht voor originaliteit en liefde voor de materialen. Eigenlijk zijn we allebei heel verstrooid en introvert, behalve als we over ons werk mogen spreken, dan is er geen houden aan (lacht).
Na mijn studies archeologie volgden we samen een opleiding glasblazen. En terwijl ik papa’s oude smeedtechnieken gebruik in de goudsmederij, leert hij via mij over 3D-printen en waterjetten. Al snijdt hij nog steeds veel vlotter glas dan ik, daar kan ik nog van leren. Wanneer ik in papa’s atelier kom, brengt de geur van lijnolie en mastiek me weer naar vroeger. Het is en blijft magisch als ik daar zie hoe het licht door het glaswerk grillige vlekjes maakt op de grond.”
Elisa Lee, Fostierlaan 8/10, Ronse (ook winkels in Gent en Antwerpen) – elisa-lee.be
Jan Leenknegt Atelier, Savooistraat 133, 9600 Ronse en Galerie Leenknegt, Hoogpoort 33, Gent – janleenknegt.be
Uit: Libelle 47/2020 – Tekst: Nele Caubergs – Foto’s: Ann De Wulf
