Astma: wat is het en hoe kun je het behandelen?

Zonder puffer komen ze niet buiten, en na een ernstige astma-aanval liggen ze soms dagenlang in de lappenmand. Het is – naar schatting – voor een half miljoen Belgen de harde realiteit. Tijd om op Wereld Astma Dag even stil te staan bij de ziekte:

6 vragen over astma beantwoord:

1. Wat is astma?

Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Die zijn gevoeliger dan normaal en vernauwen sneller bij prikkels zoals allergenen, rook, vervuiling en temperatuurwisselingen. Het is bovenal de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen.

2. Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 8 tot 10% van de volwassenen en 5 tot 8% van de kinderen heeft astma. Het komt vooral voor bij jonge kinderen en bij personen ouder dan 40 jaar.

3. Welke alarmsignalen kun je herkennen?

Benauwdheid, kortademigheid, een piepende ademhaling, nachtelijke hoestbuien, ademnood en eventueel hoesten bij inspanning, overmatige slijmproductie, allergische neus-, oog- en huidklachten.

4. Wat gebeurt er bij een astma-aanval?

De lagere luchtpijptakken trekken vrij plotseling samen waardoor ernstige benauwdheid kan ontstaan. Bij chronische astma heb je ook nog eens last van aanhoudende kortademigheid.

5. Is het erfelijk?

De aanleg voor astma is erfelijk. Het komt in sommige families vaker voor dan in andere. Uitlokkers zoals luchtvervuiling en rook vergroten de kans op astma. Dit verklaart ook waardoor astma vaker voorkomt in steden dan op het platteland.

6. Hoe kun je astma behandelen?

Naast het vermijden van uitlokkende prikkels worden twee soorten luchtwegenverwijdende medicijnen voorgeschreven:

• kortwerkende ontstekingsremmers
• of corticosteroïden als noodmedicatie, vaak gecombineerd met langwerkende tegenhangers.

Luchtvervuiling: een grote boosdoener

Astma is deels erfelijk bepaald, maar wordt ook in de hand gewerkt door luchtvervuiling. En uit eerder onderzoek van CurieuzeNeuzen is gebleken dat België niet al te goed scoort wat de luchtkwaliteit betreft.

NO₂ en fijnstof

Stikstofdioxide (of NO₂) is een gas dat een belangrijke indicator is voor de luchtverontreiniging veroorzaakt door verkeer. Buitenlucht met een hoog NO₂-gehalte kan een verminderde longfunctie, astma en meer luchtwegenklachten veroorzaken.

Maar ook de hoeveelheid fijn stof dat in onze Vlaamse lucht hangt, is schadelijk. Fijn stof is een verzamelnaam voor kleine deeltjes die ontstaan door verbranding van fossiele brandstoffen. De stofdeeltjes tasten je bovenste luchtwegen, keel en neus aan en ook de onderste luchtwegen en het longweefsel. Fijn stof draagt zelfs bij tot het verergeren, en deels voor het ontstaan van astma!

Kinderen extra kwetsbaar

Fijn stof en NO₂  zijn zonder enige twijfel schadelijk voor jong én oud. Maar liefst een kwart van de kinderen met astma in ons land heeft astma gekregen door de luchtvervuiling! Dat schreef De Morgen. Bij kinderen zijn alle organen nog in volle ontwikkeling en als daar een verstoorder binnenkomt zoals de uitlaatgassen van auto’s, dan heeft dat een negatieve invloed op de ontwikkeling van het kind.

België staat op de negende plaats en behoort ook tot de slechtste leerlingen wat het ontstaan van kinderastma door stikstofvervuiling betreft.

Dit kun jij doen:

Een goede luchtkwaliteit moet zonder discussie op politiek en beleidsniveau aangepakt worden, maar ook jij kunt binnen- én buitenshuis je steentje bijdragen:

Buiten:

1. Probeer zo weinig mogelijk met de auto te rijden. Je draagt bij tot de luchtvervuiling én je krijgt in de wagen zelf meer vervuilde lucht binnen door uitlaatgassen van andere auto’s.
2. Tijd voor een andere wagen? Ga voor een elektrisch of hybride exemplaar!
3. Vermijd op de fiets in de spits ook zeer nauwe, drukke stadsstraatjes waar zich meer verontreiniging opstapelt.
4. Rustig te voet naar je werk gaan is in theorie iets beter dan met de fiets rijden, omdat je bij fysieke inspanningen meer vervuilde lucht inademt. Maar fysiek actief zijn, zelfs bij een minder goede luchtkwaliteit, is nog altijd gezonder dan elke dag achter het stuur zitten.

Binnen:

We brengen bijna 80% van onze tijd, of zo’n 20 uur per dag, door in gesloten ruimtes. Daarom is inzicht in de luchtverontreiniging binnenshuis essentieel om de nodige maatregelen te kunnen nemen.

• Gebruik niet elke dag geurkaarsen, wierook of andere huisgeuren. Die kunnen de luchtwegen irriteren.
• Vermijd straffe reinigingsmiddelen. Vaak kun je al heel veel schoonmaken met enkel warm water.
• Ververs elke week je beddengoed.
• Verlucht elke kamer dagelijks; 10 minuutjes is voldoende. Zorg daarnaast ook voor voldoende ventilatie.
• Ook een luchtreiniger kan wonderen doen. Ga voor een exemplaar met een speciale filter die naast geurtjes ook stof aanpakt.
• Vaak is onze binnenlucht te droog of net te vochtig. Een luchtbevochtiger regelt de vochtigheidsgraad. Zo krijg je minder kans op infecties op de luchtwegen én weer je ook schimmels en bacteriën uit je huis.

Bron: Libelle nummer 18, 2013, Vitaya, vrt syndicatie – Beeld: GettyImages

Las je deze artikels al?

• Zo verbeter je de luchtkwaliteit in huis
• In 5 stappen naar de juiste ademhaling
• Waarom verluchten en ventileren?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!