Bloedarmoede: hoe herken je het en wat kun je eraan doen?

Heb je regelmatig last van vermoeidheid, duizelingen, een algemeen gevoel van zwakte … ? Dat kan misschien wijzen op bloedarmoede. Maar wat is het juist, hoe krijg je het en wat kun je eraan doen?

Wat is bloedarmoede of anemie?

Bij bloedarmoede is er een tekort aan rode bloedcellen in het bloed, of bevatten de rode bloedcellen te weinig hemoglobine, een ijzerhoudend eiwit dat ervoor zorgt dat zuurstof uit de longen gebonden en vervoerd kan worden naar de weefsels in het lichaam.

De meeste bloedcellen, waaronder rode bloedcellen, worden regelmatig geproduceerd in het beenmerg, dat is een sponsachtig materiaal in de holten van de botten.

De oorzaken van bloedarmoede

Belangrijk om weten: bloedarmoede is geen ziekte op zich, maar vaak een symptoom van een onderliggend probleem (‘secundaire bloedarmoede’). Dat probleem moet altijd opgespoord worden door een arts.

Maar soms is er ook geen aandoening die aan de basis ligt: dat noemen we ‘primaire bloedarmoede’.

Primaire bloedarmoede

Hier is er dus geen sprake van onderliggend probleem. Het tekort aan rode bloedcellen wordt dan veroorzaakt door bijvoorbeeld:

• een tekort aan ijzer of vitamine B12 (die nodig zijn voor de aanmaak van nieuwe rode bloedcellen);
• een verhoogde afbraak van rode bloedcellen;
• bloedverlies.

IJzertekort

Heel wat mensen hebben bloedarmoede door ijzerterkort. Menstruerende vrouwen bijvoorbeeld. Een op de vijf vrouwen heeft ermee te kampen. Maar ook kinderen met een groeispurt en zwangere vrouwen kunnen een gebrek aan ijzer hebben doordat hun lichaam meer ijzer verbruikt.

Secundaire bloedarmoede

Hier is de bloedarmoede wel een symptoom van een aandoening. Het kan gaan om:

• een chronische ziekte, zoals een chronische infectie, een chronische ontstekingsziekte …
• ernstige brandwonden,
• kwaadaardige tumoren,
• aandoeningen die specifiek één orgaan treffen, zoals een chronische nier- of leverziekte, sommige aandoeningen van de klieren (schildklier, bijnier …).

Bloedarmoede: herkennen en behandelen

De symptomen variëren naargelang de oorzaak, maar doorgaans gaat het om:

• vermoeidheid
• algemeen gevoel van zwakte
• bleke of gelige huid
• duizeligheid
• hartkloppingen
• kortademigheid
• oorsuizen
• hoofdpijn

Het is belangrijk om altijd een arts te raadplegen als je langere tijd een of meerdere symptomen hebt. Die zal dankzij een uitgebreid bloedonderzoek de diagnose kunnen stellen en vervolgens op zoek gaan naar eventuele onderliggende problemen.

De behandeling hangt dan ook af van de aandoening die mogelijk verantwoordelijk is voor de bloedarmoede. Bespreek behandelingen altijd eerst met je arts.

Bloedarmoede door ijzertekort: dit kun je zelf doen

Om hemoglobine en rode bloedcellen te produceren heeft het lichaam ijzer, vitamine B-12, foliumzuur en andere voedingsstoffen nodig. Een evenwichtige voeding voorziet je lichaam van voldoende ijzer. Het is dus in principe niet nodig om voedingssupplementen te slikken. Vegetariërs en veganisten moeten wel extra aandacht besteden aan hun ijzeropname.

De belangrijkste bronnen van ijzer vind je in:

• vlees, vis en gevogelte,
• bepaalde groenten zoals groene groenten, broccoli, courgette, bloemkool, pompoen, tomaat en fruit (vooral citrusvruchten),
• peulvruchten en vollegraanproducten …

Belangrijk om weten: ijzer wordt het best door het lichaam opgenomen wanneer het gecombineerd wordt met voeding rijk aan vitamine C (bv. een sinaasappel), en wordt minder goed opgenomen in combinatie met koffie of thee.

IJzersupplementen: zin of onzin?

Normaal moet een evenwichtig voedingspatroon volstaan, maar krijg je je ijzertekort toch moeilijk aangevuld of is je ijzervoorraad bijzonder uitgeput, dan kan een arts ijzerpreparaten voorschrijven om het tekort aan te vullen. Dat is een kuur waarbij je de supplementen een drietal maanden moet innemen.

Je stoelgang wordt hierdoor zwart van kleur en je kunt makkelijker geconstipeerd geraken. Drink dan voldoende water, eet vezels eten en beweeg. Als ijzertherapie niet helpt, zal je arts je doorverwijzen naar een hematoloog (specialist in bloedziekten).

Bronnen: uza.be/gezondheidenwetenschap.be

Meer lezen over gezondheid?

• Menopauze: kan voeding helpen tegen kwaaltjes? En wat eet je dan best (niet)?
• Je immuunsysteem: wat is het en hoe werkt het?
• Mijn verhaal: Nathalie heeft de milieuziekte en is allergisch aan allerlei chemicaliën

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!