Moedervlek of melanoom: waar moet je op letten?

Iedereen heeft wel een paar vlekjes, maar wanneer wordt een moedervlek echt gevaarlijk? En waar moet je dan op letten?

Duizenden gemiste melanomen

Jaarlijks komen er in ons land ongeveer 42.000 nieuwe huidkankerpatiënten bij. En de kans is helaas reëel dat die stijging alleen maar blijft aanhouden. Want uit een onderzoek van Euromelanoma blijkt dat een derde van de huidonderzoeken wordt gemist als gevolg van de coronacrisis. Verdachte vlekjes worden zo niet tijdig opgemerkt, waardoor er in België naar schatting zo’n 739 kwaadaardige huidtumoren onder de radar blijven.

Dokter Harm van der Endt: “De coronacrisis heeft een schokkende impact op de vroegtijdige detectie van huidkanker. Heel wat mensen, en zeker oudere patiënten, stellen controles uit. Daardoor blijven tal van huidkankers onopgemerkt en stijgt het risico op een slecht ziekteverloop. Vandaar onze levensbelangrijke oproep: check je huid en bezoek bij twijfel je huisarts of dermatoloog.”

Huidkankerpreventie

Professor del Marmol vult aan: “Huidkanker is een van de weinige kankers waarvan we de oorzaak kennen: er is een rechtstreeks verband tussen blootstelling aan uv-licht en huidkanker. Dat betekent dat we huidkanker grotendeels kunnen voorkomen. Maar daarvoor moeten we mensen sensibiliseren om hun gedrag te veranderen. Want hoewel bijna iedereen weet dat te veel zon schadelijk kan zijn voor zijn gezondheid, beschermen veel te weinig mensen zich in de praktijk. Met alle gevolgen van dien.”

Om zoveel mogelijk mensen bewust te maken van de risico’s op huidkanker, lanceert Euromelanoma een videocampagne met o.a. Goedele Liekens als ambassadrice. Zij is momenteel zelf in behandeling voor huidkanker.

Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.
Klik hier om dit alsnog toe te laten

Beschermen en controleren

Dermatoloog Thomas Maselis: “Ga naar buiten, geniet op een verstandige wijze van de zon… Maar bescherm je goed en controleer je huid regelmatig, dus elke vier weken. Zie je geen verdachte of vreemde vlekjes én zijn er geen andere risicofactoren – zoals huidkanker in de familie, een licht fototype en veel zonnebankgebruik – dan moet je je niet ongerust maken en is het ook niet nodig om elk jaar een dermatoloog te consulteren voor een volledige huidcontrole. Maak je je wel zorgen, dan win je uiteraard professioneel advies in.”

Het verschil tussen een moedervlek en een melanoom

Moedervlekken zijn licht tot donker gekleurde vlekjes of verhevenheden op de huid. Ze ontstaan door een opeenhoping van pigmentcellen in de huid. De kleur wordt bepaald door de concentratie van deze cellen (melanocyten genoemd) en de mate waarin ze pigment produceren.
Sommige moedervlekken kunnen uitgroeien tot een melanoom, een agressief soort huidkanker. Ze komen het minst vaak voor, maar ze zijn wel verantwoordelijk voor het grootste aantal sterfgevallen als gevolg van huidkanker. Omdat melanomen goed zichtbaar zijn, kunnen ze doorgaans tijdig worden ontdekt. Contact opnemen met je huisarts of dermatoloog als een vlekje verandert, is wel de boodschap!

Welke moedervlekken kunnen een melanoom worden?

In de huid gelegen moedervlekken die pas op latere leeftijd zijn ontstaan of vlakke, onregelmatige moedervlekken hebben een iets vergroot risico om uit te groeien tot een melanoom.

Grote, aangeboren moedervlekken (groter dan 8 millimeter) hebben echter een groot risico. Hoe groter de moedervlek, hoe meer kans op melanoomvorming.

Wanneer is een moedervlek verdacht?

Een moedervlek is verdacht als…

ze groter is dan zes millimeter
ze geleidelijk of plotseling van kleur verandert
ze verschillende kleuren heeft
de vorm wijzigt, bijvoorbeeld een onregelmatige rand krijgt (zoals op een landkaart) of asymmetrisch wordt
de rand of de omgeving van de moedervlek rood is
ze jeukt, steekt of pijn doet
ze bloedt of vocht afscheidt
er een zweertje of korstje op de moedervlek zit
ze ruw of schilferig aanvoelt
een parelmoerachtige glans heeft
het gaat om een nieuw ontstane moedervlek die er heel anders uitziet dan de andere vlekjes op de huid.

Hoe (vaak) moet je moedervlekken controleren?

Het is van groot belang om je huid regelmatig te checken op verdachte vlekjes. Neem minstens één keer per maand de tijd om je hele lichaam te controleren:

Gezicht: let zeker op je neus, lippen, mond en oren.
Hoofdhuid: scheid je haar met een kam in laagjes. Kijk zéker grondig als je weinig haar hebt.
Handen: zowel binnen- als buitenkant en tussen je vingers.
Nek en bovenlichaam: kijk ook onder en tussen je borsten.
Armen, ellebogen en oksels: hef je arm op en bekijk elk hoekje in de spiegel.
Rug: gebruik een handspiegeltje, begin bij de nek en schouders en ga zo naar beneden.
Billen en benen: zowel voor- als achterkant. Vergeet ook je voetzolen en tenen niet.

Actrice en auteur Pascale Platel toont hoe je een grondige en efficiënte zelfcheck uitvoert:

Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.
Klik hier om dit alsnog toe te laten

Wat als je een verdachte moedervlek ontdekt?

Raadpleeg altijd je huisarts of dermatoloog wanneer je een verdachte verandering opmerkt bij een moedervlekje, of wanneer je twijfelt. Dit doe je best zo snel mogelijk, zodat de vlek meteen behandeld kan worden als het om een melanoom gaat. De dermatoloog heeft een speciaal toestelletje om te beoordelen of het nodig is om de vlek te verwijderen: een dermatoscoop. Verdachte moedervlekken moeten weggesneden worden. Dat kan gewoon bij de huidarts.

Wie loopt risico?

Helaas loopt iedereen risico om een melanoom te krijgen, maar de kans is extra groot als je…

een lichte huid hebt of snel verbrandt in de zon
als kind ernstig verbrand geraakte door de zon
vaak in de zon ligt of werkt
vaak onder de zonnebank gaat
gedurende een korte periode aan intensieve zonnestralen blootgesteld werd
meer dan 50 moedervlekjes op je lichaam hebt
huidkanker in de familie hebt
een orgaantransplantatie onderging.

Beschermen = smeren!

De beste manier om je huid te beschermen, is regelmatig uit de zon blijven en rijkelijk zonnecrème smeren. Niet alleen op zonnige, maar ook op bewolkte dagen is dat belangrijk: de schadelijke uv-stralen van de zon kunnen nog steeds door wolken dringen en je huid bereiken. Smeer een royale hoeveelheid zonnecrème met een hoge SPF, en dat om de twee uur om optimaal beschermd te zijn. Je leest alles over zonnecrème in dit artikel.

Met dank aan dermatoloog Thomas Maselis

Deze artikels al gelezen?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!

Ook interessant

Gezond