Intermittent fasting: wat is het en is het goed voor je?

Een van de populairste diëten op dit moment is ongetwijfeld intermittent fasting. Oftewel: periodiek vasten. Maar wat is het nu juist? Hoe pak je het aan? En vooral: wat doet het voor je lichaam? We vroegen het aan dokter Servaas Bingé, huisarts en auteur van onder andere ’16:8, met intermittent fasting naar een gezond gewicht’ en ’16:8, het vastenkookboek’.

Intermittent fasting: wat is het?

Bij intermittent fasting of periodiek vasten gaat het niet om wát je eet, maar om wanneer je eet. Je past het tijdstip van je maaltijden dus aan en groepeert ze binnen een afgelijnde periode van de dag. Belangrijk daarbij is dat de periode waarin je eet korter is dan de tijdspanne waarin je vast.

Maar hoe kan niet eten nu gezond zijn? Het gaat lijnrecht in tegen de klassieke dieetleer die zegt dat je je metabolisme moet blijven aanwakkeren.

Geen dieet, wel veel gezondheidsvoordelen

Dokter Servaas Bingé begeleidde jarenlang topatleten en ontdekte in die periode intermittent fasting en de gezondheidsvoordelen ervan. Hij ontkracht hieronder een paar mythes.

“Intermittent fasting is geen dieet. Behalve dat tijdskader zijn er geen restricties, wat natuurlijk niet wil zeggen dat je à volonté ongezonde keuzes moet maken. Je zult trouwens na een tijd merken dat je vanzelf minder gaat eten.

Dat vasten niet goed voor je zou zijn, is bovendien een fabel die ondertussen al ingehaald is door de wetenschap. Dankzij periodiek vasten geef je je lichaam de kans om energie te halen uit je vetreserves in plaats van uit je suikervoorraad. En dat vertaalt zich in een aantal gezondheidsvoordelen:

• het bevordert de spieropbouw,
• het leidt tot gewichtsverlies,
• het versterkt je immuunsysteem en
• het vertraagt het verouderingsproces.
• Bovendien leert je lichaam het verschil tussen een echt hongergevoel en een craving, zodat je makkelijker aanvoelt dat die zak chips om 10 uur ’s avonds niet écht nodig is. Je gaat dus veel bewuster eten.”

Vasten is zo oud als de mens zelf

“Vasten is eigenlijk zo oud als de mens zelf“, gaat dokter Bingé verder. “Toen onze voorouders duizenden jaren geleden zelf op jacht moesten om voedsel te vinden, hadden ze vaak niets gegeten. Daardoor waren ze extra geconcentreerd en hadden ze veel energie. Het idee dat je zonder eten zou stilvallen, klopt dus niet. Ons lichaam heeft er baat bij dat je gedurende bepaalde periodes niet eet. Meer nog: het is daarop gebouwd.

Als je bovendien permanent eet, geef je je lichaam nooit rust. Door te vasten, ontlast je je lever, darmen en maag. Het heeft bovendien ook een positieve impact op je hormonale systeem.”

Zo pak je het aan

“Het meest gebruikte schema is dat je 16 uur vast en gedurende acht uur mag eten”, zegt dokter Bingé. “Je eet dan niets tussen bijvoorbeeld acht uur ‘s avonds en 12 uur de dag erna. Je ontbijt sla je dus over. Dit schema is het makkelijkst in te passen in je sociale leven, omdat je dan bijvoorbeeld wel nog op restaurant kunt gaan met vrienden. Zodra dat weer mag en kan, tenminste.

Mijn tip: Begin niet meteen met een periode van 16 uur. Laat je lichaam stilaan wennen met een gestage opbouw. Start bijvoorbeeld met 12 uur vasten per dag.”

Zoek uit wat voor jou werkt

Dokter Bingé: “Je moet ook niet alle dagen vasten. Veel mensen eten in het weekend bijvoorbeeld volgens het gewone patroon, door de week vasten ze. Dat kan perfect, en het zal ook je gezondheid ten goede komen.

Het komt erop neer dat je zelf best uitzoekt wat voor jou werkt, en wat binnen jouw levensstijl past. Dat kan ook een ontbijt om 9 uur zijn, om vervolgens voor 17 uur te dineren.”

Blijf gezonde keuzes maken

“Ook bij intermittent fasting blijft het natuurlijk belangrijk om gezonde keuzes te maken”, benadrukt dokter Bingé. “Als je een berg frieten, chips en snoep naar binnen werkt in de periode dat je niet vast, dan doe je het effect van het vasten natuurlijk teniet.

Een evenwichtige maaltijd met vooral plantaardige producten, zoveel mogelijk kleur en energierijke voedingsstoffen, is ideaal.”

Niet vergeten! Water drinken kun je natuurlijk de hele dag lang, want het is belangrijk om gehydrateerd te blijven. Ben je altijd dat water een beetje beu? Andere gezonde drankjes vind je hier.

Geef je lichaam de kans om te wennen

In het begin kan de aanpassing naar deze nieuwe levensstijl best lastig zijn. Dokter Bingé: “Je bent het gewend om een hele dag door te eten, dus je lichaam zal zich moeten aanpassen. De eerste dagen kun je daarom wat weerstand voelen, zoals hoofdpijn of vermoeidheid. Dat komt omdat je moet afkicken van die voortdurende suikerpieken.”

“Het voordeel is dat je lichaam zich al na enkele dagen aanpast”, belooft dokter Bingé. “Wie toch te veel weerstand vreest, kan eerst een mildere versie uittesten.”

Belangrijk

Het Vlaams Instituut Gezond Leven geeft nog mee dat patiënten met diabetes type 2 extra voorzichtig moeten zijn tijdens het vasten, omdat veel van hen bloedsuikerverlagende medicijnen innemen. Bij intermittent fasting moet de insulinedosering goed afgestemd zijn, anders bestaat het risico dat de bloedsuikerspiegel te laag komt te staan. Bespreek dit daarom eerst met je behandelende arts.

Aan de slag met intermittent fasting? Deze boeken helpen je op de goede weg:

• 16:8, met intermittent fasting naar een gezonder gewicht (Servaas Bingé, bij Borgerhoff-Lamberigts). Je vindt het hier.
• 16:8, vastenkookboek (Servaas Bingé, bij Borgerhoff-Lamberigts). Je vindt het hier.
• Intermittent fasting – doe je zo (Hannah Vreugdenhil, bij Spectrum). Je vindt het hier.
• Intermittent fasting (Nanneke Schreurs en José Van Riele, bij Kosmos Uitgevers). Je vindt het hier.

Nog meer gezondheidsnieuws:

• Vitamine D-tekort: welke invloed heeft het op je gezondheid en wat doe je eraan?
• Menopauze: kan voeding helpen tegen kwaaltjes? En wat eet je dan best (niet)?
• Weinig tijd om te sporten? Meer bewegen doe je dankzij deze tips

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!