35 jaar lang was Radio 2-presentatrice Christel Van Dyck (62) de warme stem op de achtergrond in heel wat Vlaamse woonkamers. Nu is ze klaar voor haar pensioen en neemt ze afscheid van de radio. “Het soort programma’s dat ik graag maak, bestaat niet meer. Gesprekken van twee uur horen nu thuis op podcast”.
Wie is Christel Van Dyck?
- Geboren op 14/2/1961 in Sint-Job-in-’t-Goor.
- Startte in 1985 als nieuwslezer en redactiemedewerker bij Studio Brussel.
- Stapte over naar Radio 2, waar ze o.a. te horen was bij ‘Vragen staat vrij’. Later presenteerde ze ‘Met Twee’, ‘Huisraad’, ‘De zevende hemel’ en ‘En nu serieus’.
- Ze presenteerde zeven jaar lang het succesvolle ‘De Rotonde’ op zondagochtend en sinds 2021 ‘Radio2 Zintuigen’.
- Christel was ook een veelgevraagde gast in programma’s als ‘De Drie Wijzen’ en ‘Jan Publiek’. Ze speelde gastrollen in ‘Witse’ en ‘Stille Waters’ en was te zien in ‘Vlaanderen Vakantieland’.
- Ze heeft drie zonen: Pieter en Jan uit haar eerste huwelijk en Stan uit haar tweede.
- Sinds enkele jaren woont ze opnieuw samen en is ze oma van Joe en plusoma van Juliette.
Het is haar nooit gelukt om acteur Jan Decleir te interviewen, maar verder heeft Christel Van Dyck zowat elke bekende Vlaming op de rooster gelegd in ‘De Rotonde’ op Radio 2. Op zondagmorgen polste ze naar de afslagen in het leven van haar bekende gasten, naar levenskeuzes, tegenslagen, geluksmomenten, de liefde en de dood.
Zelf heeft ze ook wat hobbels op haar pad gekend – twee echtscheidingen, borstkanker met nog een zoon van vijf onder haar vleugels. Je zou het haar niet aangeven, maar als klankbord van menig BV blijkt Van Dyck zelf meester in het wegstoppen van de grote emoties. “Ik rouw in retard”, zegt mijn zus. “Dingen die me erg raken, stop ik ergens ver weg. Als ik het niet benoem, dan is het er niet – dat idee. Ik ben een echte struisvogel op dat vlak. Maar als je dingen laat sudderen, dan worden ze alleen maar erger.”
Dingen die me erg raken, stop ik ergens weg. Als ik het niet benoem, dan is het er niet. Ik ben een echte struisvogel op dat vlak
Nochtans kwam je uit een gezin van grote emoties, Christel. Met allemaal vrouwen onder één dak babbelden jullie wat af.
“O ja. Ik was de oudste van drie zussen, wij luisterden altijd mee naar de volwassen gesprekken tussen mijn mama en de tantekes – haar zussen waren haar beste vriendinnen, wij waren allemaal heel close. Wij wisten veel, en wat we niet mochten horen vingen we op met onze voelsprieten. Van die typische gesprekken over ruzietjes thuis, wat klagen over de mannen, dat soort dingen.
We gingen ook altijd samen op vakantie met de tantekes. We hadden het niet heel breed thuis – mijn vader was onderwijzer – dus meestal gingen we naar zee of een dag naar Vrouwenpolder. Een volksverhuizing was dat hoor. Alles hadden we bij: ligstoelen, parasols, een zeil, een frigobox. De tantekes maakten de dag ervoor gebraden kippen, gekookte eieren, sla, tomaten, mayonaise…
Wij vertrokken ’s morgens vroeg en zaten er tot de zon onderging. Er gebeurde niet veel. Wij speelden in de duinen, zaten af en toe in de zee, ik las veel boeken. Ik heb een hele fijne, warme jeugd gehad, maar ik kon mij niet voorstellen dat mijn leven zich altijd onder de kerktoren zou afspelen.“
Van kerktoren naar VRT-toren
Je vloog uit om te gaan studeren, en nadien ben je vrij snel in de Brusselse VRT-toren terechtgekomen.
“Ik heb kunstgeschiedenis gestudeerd in Leuven. Mijn papa was bezorgd: ‘Wat ga je daar nu mee doen?’ Dat wist ik uiteraard zelf niet. (lacht) Ik koos die richting omdat ze mij interesseerde. Na vier jaar op kot wilde ik niet terug naar huis. Ik vond niet direct werk en heb dan nog een jaartje audiovisuele wetenschappen gestudeerd. Toen ik tijdens mijn stage de radiostudio binnenkwam, wist ik: ‘Dit wil ik doen voor de rest van mijn leven.’ “
Je werkte even voor Studio Brussel en verhuisde nadien naar Radio 2. Terwijl je carrière boomde, zat je thuis in de tropenjaren met twee kleine kinderen. Je huwelijk strandde, en daarover zei je later: ‘Misschien was ik in die tijd meer moeder en minder vrouw’.
(denkt na) “Ik denk dat ik in dat gesprek de fout te veel naar mezelf getrokken heb. Mijn ex-man werkte ook hard, had een eigen zaak en zat vaak in het buitenland. Er kwam heel veel op mij terecht. Mijn jongste heeft maanden aan een stuk gehuild, dag en nacht. Hij heeft niet geslapen tot hij anderhalf was. Ik was gewoon doodmoe, ik vond het heel moeilijk om al die ballen in de lucht te houden. Ik was of aan het werken of aan het moederen. Op een bepaald moment raak je als koppel elkaar kwijt. En soms komt dat weer in orde, soms niet. Maar als er op dat moment iemand anders in het spel komt, zoals bij mijn ex-man, dan heb je verloren.”
Ik vond het heel moeilijk om alle ballen in de lucht te houden. Ik was of aan het werken of aan het moederen.
Je zegt het zonder wrok in je stem.
“Goh, het blijft natuurlijk wel een litteken. Het is niet fijn als je hoort dat je man verliefd is op iemand anders en je hebt dat niet zien aankomen. Een huwelijk dat op de klippen loopt, is altijd jammer – zeker als je kinderen hebt.
Als ik naar vriendinnen kijk, is het wellicht leuker om met dezelfde man oud te worden en om de fase van de kleinkinderen te delen met de vader van je kinderen. Aan de andere kant… ik had mijn derde zoon niet gehad als ik nog bij mijn eerste man was gebleven. Een zoon die nog thuis woont, en op wie ik verliefd ben. (glimlacht) Dus nee, ik zou de klok niet willen terugdraaien.”
’s Nachts bij Stan kruipen
Stan was een nakomertje in je tweede huwelijk. Hij was nog maar vijf toen jij op je 45ste borstkanker kreeg. Ik hoor vrouwen vaak zeggen dat ze zich laten dragen door familie en vrienden in zo’n periode. Maar jij zei in een interview heel eerlijk: ik heb me teruggetrokken en ik wilde het alleen doen.
“Ik heb in die periode heel weinig gedeeld ja, ook niet met mijn partner. Wat fout is, uiteraard. Ik heb een tijdje geleden nog aan mijn papa gevraagd: ‘Hoe was dat voor jullie? Vonden jullie dat eigenlijk erg?’. ‘Natuurlijk!’ zei mijn vader. Het is alsof ik niks meer weet van die periode. Ik zat in mijn eigen tunnel, ik wilde niemand tot last zijn.
Ik herinner me alleen nog dat Stan het er heel moeilijk mee had. Hij trok zich erg terug, ontwikkelde een tic nerveux en wilde er met niemand over praten. Hij was ook bang voor mij, voor mijn kale hoofd. Ik moest er altijd voor zorgen dat ik iets op mijn hoofd had. ’s Nachts als hij sliep, ging ik bij hem in bed liggen om hem vast te pakken, want hij wilde me niet meer knuffelen.“
Ben je bang geweest dat je het niet zou halen?
“Niet echt. Ik had een vrij goede prognose zonder uitzaaiingen. Het is niet dat die diagnose als een mokerslag binnenkwam. Ik was vooral verdoofd, verdwaasd en heel, heel moe. Toen ik het nieuws van de dokter kreeg, dacht ik alleen maar: ik wil naar huis en in mijn bed kruipen. Dat heb ik altijd als ik slecht nieuws krijg, dan wil ik me afzonderen en gaan slapen. Dus het heeft even geduurd vooraleer het echt begon door te dringen.
Ik kende ook niemand met borstkanker. Mijn collega Phara (de Aguirre, die in 2006 borstkanker kreeg) belde me en we hebben enkele fijne babbels gehad. Ik heb ook veel boeken gelezen van vrouwen die het hadden meegemaakt. Ik heb daar ontzettend veel aan gehad – ik wist hoe zwaar de behandelingen zouden zijn, welke emoties erbij kwamen kijken. Daarom heb ik er nadien zelf zo openlijk over getuigd.
Het is pas heel recent, na het overlijden van Martine Tanghe, dat ik ten volle besef hoeveel geluk ik heb gehad dat ik nooit hervallen ben, en hoe kwetsbaar je blijft na de diagnose. Dat is zeker niet vanzelfsprekend.”
Na een jaar pikte je de draad van je carrière weer op. Beschouw je die kanker als een cesuur in je leven? Is er een voor en een na?
“Absoluut. De behandelingen zelf waren verschrikkelijk – de chemo, de radiotherapie, je haren die uitvallen… Maar je weet: dat gaat voorbij. Ik kon die chemosessies afvinken. Wat ik het allermoeilijkste vond, was dat ik plots in mijn menopauze kwam door de medicatie. Mijn lichaam kon dat eigenlijk niet aan, dat kwam veel te snel. Mijn levenskwaliteit ging enorm achteruit – niet alleen door de opvliegers, maar ook door de vermoeidheid en de spierpijnen. Ik geraakte ’s morgens mijn bed niet uit, ik wandelde rond als een pinguïn om mezelf op gang te trekken.
De laatste tijd heb ik veel artikels gelezen over hoe de menopauze weerslag heeft op je werk. Dat was bij mij ook zo. Mijn geheugen zat vol gaten en ik was veel minder stressbestendig. Bij mijn terugkeer mocht ik ‘En nu serieus’ presenteren, een zaterdagochtendshow met Luc Alloo. Een heel leuk, maar zwaar programma. Ik weet nog dat een technicus tegen mij zei dat ik er tegen tien uur ’s morgens uitzag als een uitgewrongen dweil. Ik heb me niet laten tegenhouden, maar het was wel ontzettend zwaar.”
Gebakken lucht
Je hebt het toch nog mooi volgehouden, Christel. Je bent er 62, dus in principe moet je nog niet met pensioen, toch?
“Ik heb er heel lang over getwijfeld, omdat ik mijn job zo graag doe. Maar ik wil niet de renner zijn die een koers te veel rijdt. Het soort programma’s dat ik graag maak zoals ‘De Rotonde’ bestaat niet meer. Gesprekken van twee uur, dat hoort nu thuis op podcast. Ik heb alles gedaan wat ik wilde doen, dus mijn rit is hier ten einde. Al betekent het niet dat ik wil stoppen met werken. Ik neem eerst een lange vakantie, en dan zien we wel. Maar af en toe nog een mooi project, dat lijkt me nog wel wat.”
Ik heb alles gedaan wat ik wilde doen op de radio. Mijn rit is hier ten einde
Heb je een mooiste herinnering aan al je jaren bij Radio 2?
“In de tijd van ‘De Zevende Hemel’ begon ik te twijfelen aan mijn job. Wat voor waarde had het om voor de duizendste keer een liedje aan te kondigen? Moest ik niks nuttigers gaan doen, zoals verpleegkundige, kleuterleidster of leraar? Ik zat maar wat gebakken lucht te verkopen, vond ik. En toen kreeg ik kanker. Ik heb duizenden reacties gekregen – de e-mail bestond al en mijn producer printte ze allemaal af.
‘Jij bent als een vriendin voor mij’, schreven mensen. Iemand die depressief was, voelde zich beter als ze mij hoorde. Ik was een metgezel in de voormiddag, iemand die al eens wat vertelde over zichzelf en de kinderen, en de mensen misten dat. Ik heb al die reacties bewaard in kaften. Het deed me beseffen dat radio maken iets betekende in het leven van mensen (denkt na).
Ik pieker wel eens, hoor. De uren tussen twee en vier zijn de ergste. Hoe donkerder, hoe erger mijn gedachten
Ik heb nooit lofbetuigingen voor mezelf nodig gehad, het ging niet om mijn ego. Maar ik vond het fijn om te horen dat mijn job nut had, snap je? Na ‘De Rotonde’ hoorde ik geregeld dat mensen troost vonden in de herkenbaarheid van de gesprekken. Ook bekende Vlamingen hebben zo hun strubbelingen, moeilijkheden, verdriet. Die reacties van luisteraars hebben me altijd heel veel deugd gedaan.”
Je hebt in corona je moeder moeten afgeven, je vader van 90 zit intussen in een woonzorgcentrum. Nu je met pensioen gaat, komt het einde ook meer in zicht. Ben je daarmee bezig? Of pas je de struisvogeltechniek toe?
“Ik steek mijn kop in het zand. (lacht) Dat lijkt mij nog heel, heel ver. Net zoals dat pensioen trouwens, dat is pas 1 oktober hé. Nu, ik kan wel eens piekeren hoor. De periodes na mijn scheidingen lag ik dikwijls wakker. De uren tussen twee en vier zijn de ergste. Hoe donkerder, hoe erger mijn gedachten. Vanaf vier uur start de nieuwe dag al en ebt de angst weg. Dat is gek hé, hoe ’s nachts alles erger is? En tegen dat de ochtend aanbreekt, hervind ik de moed. Waar heb ik me toch weer zorgen om gemaakt, denk ik dan.”
Uit: Libelle 33/2023. Foto’s: Debby Termonia
Meer lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!