(Gratis) buiten zwemmen kun je hier!

Door Johan Lambrechts

15 aug 2024

In tegenstelling tot in veel andere landen kun je in Vlaanderen niet zomaar overal een frisse duik nemen. Wij tippen de fijnste riviertjes, meren en andere plekken waar je wél (gratis) buiten mag zwemmen.

20 plekjes in België waar je (gratis) mag buiten zwemmen

Zwemmen in open water is in Vlaanderen zeer beperkt. Slechts op drie open plekken kun je recreatief zwemmen, dus op eigen houtje. Op zes andere plekken kan het enkel ‘sportief’, in clubverband dus.

1. Open plaatsen om recreatief of sportief te zwemmen

BRUGGE: Langerei ter hoogte van sluiskolk Coupure en Damse Vaart (ingang Predikherenrei). Deze zwemzone is de hele zomer open, en gratis toegankelijk. Je kunt er elke dag zwemmen van 13 tot 20 uur. Redders houden een oogje in het zeil. De recreatieve zone meet 40 meter, de sportieve 70 meter. Er is ook een ploeterbad voor de allerkleinsten. (brugge.be, zoek op ‘Coupure’)
MECHELEN: Keerdok bij de Dijle, een zwemzone voor recreatief en sportief zwemmen, open tijdens de zomer, tot 8 september. Maandag gesloten, dinsdag tot vrijdag van 14 tot 20 uur, zaterdag en zondag van 12 tot 18 uur. Hiervoor moet je vooraf een ticket reserveren, ter plaatse kan het enkel via een QR-code. Standaardtarief: 1 euro. (mechelen.be/openwater)
ASTENE/DEINZE: Vosselare-put, oude arm van de Leie. Open tijdens de zomermaanden, maar enkel toegestaan bij het uithangen van de groene vlag. Op werkdagen van 14 tot 19 uur. Zaterdag en zondag van 13 tot 19 uur. In mei, juni en september enkel op zaterdag en zondag. Ook in het winterseizoen kun je hier het water in. Een toegangsticket kost 3 euro. (vosselareput.be/zwemmen)

2. Open plaatsen om sportief te zwemmen

Sportief zwemmen, dus enkel in clubverband, kan daarnaast nog op zes plekken in Vlaanderen:

de Damse Vaart (Damme),
de Visserskaai bij het kanaal Bossuit-Kortrijk (Kortrijk),
de Zwaaikom in het kanaal Bossuit-Kortrijk (Zwevegem),
het insteekdok bij het zeekanaal Brussel-Schelde (Vilvoorde),
de oude kanaalarm van Gevaerts-Zuid (Beernem/Oostkamp),
en de dode arm met de jachthaven VVW-Nete in het Netekanaal (Lier).

Je moet dus lid zijn van een erkende zwemclub voor je hier het water in mag.

3. Gesloten zwemzones

Tot slot: er zijn er in Vlaanderen ook enkele kleinere natuurlijke, maar ‘gesloten’ zwemzones.

In de provincie Antwerpen is er de gekende Zwemvijver Boekenberg in Deurne. Die is open vanaf mei en gratis toegankelijk. De grote vijver is 73 meter lang. In deze ecologische zwemvijver zuiveren meer dan 22.000 planten het water, waardoor er geen chloor of chemicaliën nodig zijn. Er is ook een speelbad voor kinderen met een diepte van een halve meter. Relaxen na je zwembeurt kan op de grote ligweide. (antwerpen.be, zoek op ‘Boekenberg’)
In Doornzele in Oost-Vlaanderen vind je Buitenspel. Tuinaannemer Johan en zijn partner Veronique ontwierpen hier de zwemvijver van hun dromen, omringd door veel groen. Dit jaar is de vijver open tot vrijdag 1 september. Een ticket voor volwassenen kost 5 euro (of 4 euro als je met de fiets komt), kinderen kleiner dan 1 meter krijgen gratis toegang. (meetjesland.be/verfrissing-naar-buitenspel)
In West-Vlaanderen is er in Veurne het Vauban Bad, de vijver in het Vaubanpark. Er is maximaal plaats voor vijftig zwemmers. Er zijn altijd redders aanwezig. Gratis toegankelijk. (veurne.be/nl/vauban-bad)
Natuurbad De Wouterbron, in Limburg, is een ecologische zwemvijver in een bosrijk gebied in Maaseik. De waterkwaliteit is uitzonderlijk, omdat de vijver gevuld is met drinkbaar bronwater. Een ticket voor volwassenen kost 9 euro, een ticket voor kinderen jongeren dan twaalf jaar 6 euro. (wouterbron.be)

4. Grote recreatiedomeinen

Uiteraard kun je ook in verschillende bekende recreatiedomeinen terecht voor een frisse duik. Maar dat is toch iets anders dan ‘wildzwemmen’. Bij de bekendste horen de Blaarmeersen in Gent, het Zilvermeer in Mol en de Lilse Bergen.

Voor een quasi complete lijst van alle recreatiedomeinen in Vlaanderen kun je terecht op outdoorswimming.be (= buitenzwemplaatsen in natuurwater).

De voordelen van buiten zwemmen

Zwemmen in open water is een echte natuurbeleving, die zowel goed is voor lichaam als geest. Je dompelt je – letterlijk – onder in een wilde omgeving, een groot contrast met een gewoon zwembad waar je omringd wordt door tientallen andere mensen. Het gevoel van vrijheid en van avontuur is enorm.

Daarnaast heeft het ook nog andere voordelen die verbonden zijn met activiteiten in de natuur. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat zo’n activiteiten het risico verkleinen op diabetes, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, angsten en depressies.

Daarnaast vermindert zwemmen in de vrije natuur ook chronische stress. Dat heeft dan weer te maken met het feit dat je regelmatig zwemt in koud water. De fysiologische reactie op een strakke deadline bijvoorbeeld is veel minder heftig bij mensen die regelmatig in koud water zwemmen, omdat ze na een tijd gewend raken aan de stress die het water veroorzaakt.

Maar er zijn nog andere voordelen. Als koud water je huid raakt, activeert dat de kou-receptoren die elektrische signalen naar ons brein sturen. Dat activeert het zogenaamde ‘sympatisch zenuwstelsel’, waardoor endorfines en adrenalines vrijkomen. Daardoor ga je je goed voelen, en kom je zelfs in een soort roes. Met andere woorden: zwemmen in open water geeft je een kick.