Een Japanse tuin: harmonie en rust aan je eigen achterdeur
Wil je een vleugje Japanse sereniteit en harmonie in je eigen achtertuin ervaren? Ontdek hier enkele tips over de betoverende tuin en zijn tijdloze schoonheid, én hoe je zelf zo’n Japanse tuin kunt aanleggen.
Zelf een Japanse tuin aanleggen?
Een Japanse tuin is een oase van rust. De tuinen draaien helemaal rond het vinden van harmonie tussen natuur en mens. Ze zijn bedoeld om je even te laten ontsnappen aan de dagelijkse drukte.
Om een authentieke Japanse tuin aan te leggen met de juiste symboliek en alle principes die erbij horen, heb je jarenlange ervaring nodig. Over elke steen, elk accessoire en elke vorm is namelijk zorgvuldig nagedacht. En die inspiratie kun je natuurlijk volop overnemen.
Er bestaat niet zoiets als dé Japanse tuin want er zijn verschillende versies: van theetuinen tot wandel- en watertuinen over zentuinen. Elk met hun eigen betekenis maar met één gemeenschappelijk doel: sereniteit brengen. De meest extreme Japanse tuinstijl heet de karesansui waarbinnen alleen plaats is voor grind, stenen en zand.
De elementen van een Japanse tuin
1. Assymetrie
De basis van een Japanse tuin is altijd beïnvloed door natuur. De eerste versies van de Japanse tuin, zoals we die tegenwoordig kennen, lagen op het eiland Honshu, dat bekend is om zijn ruige vulkanische berglandschappen, watervallen en smalle valleien. De tuinen bootsen die majestueuze natuur na.
In een Japanse tuin zie je daarom natuurelementen in de meest pure vorm. Zo zul je bijna nooit rechtlijnige aanplanting en symmetrie vinden in een Japanse tuin. Werk dus altijd met oneven getallen en plaats de planten in een driehoek. Of creëer een vloeiende, organische stroming van 3, 5, of 7 planten.
2. Heilige drievuldigheid
Water, steen en groen zijn drie basiselementen die altijd terugkeren. Ze staan voor het leven, de natuur en de rust. In Japan zie je rotsblokken, bonsai-dennen en watervallen, maar voor je eigen Japanse tuin kun je gerust aansluiting zoeken bij het landschap om je heen. Maak bijvoorbeeld een bonsai-boompje van een streekgebonden boom en een watervalletje kun je gerust vervangen door een wadi.
3. Leeg versus vol
In een Japanse tuin staat het nergens echt vol. Lege ruimtes zijn net zo belangrijk als de plekken waar wel wat staat. De afwezigheid van visuele chaos zorgt voor een sereen gevoel. Bodembedekkende planten sparen ruimte doordat ze laag blijven en niet over andere planten hangen. In Japanse tuinen worden heel vaak mosmatten als grondbedekker gebruikt. Als dit op Vlaamse grond niet lukt, kun je mos bijvoorbeeld vervangen door een soort klimop of kruiptijm.
4. Showstoppers
Hoe wij verknocht zijn aan kleurrijke bloembedden, zo zijn Japanners helemaal gek van één soort spektakelstuk. Daar hangt ook vaak een symboliek aan. Denk bijvoorbeeld maar aan de kerselaars die één keer per jaar met hun kersenbloesem nieuw geluk en een nieuw begin weergeven. In een Japanse tuin kies je dus beter voor enkele speciale planten die uniek genoeg zijn om op zichzelf te kunnen staan.
5. Welke planten en bomen passen in de Japanse tuin?
In Japanse tuinen zie je ook af en toe kleur, dat zijn vaak struiken & bomen die korte maar hevige bloeiperiodes kennen. Hieronder lijsten we alvast enkele planten op die je vaak ziet terugkomen in Japanse tuinen (en die het ook zeer goed doen in Vlaanderen):
- Camelia
- Blauwe regen
- Irissen
- Azalea’s
- Rododendrons
- Grootbloemige kornoelje
- Pioenen
- Bamboe (die plant je best in een pot, want bamboe woekert snel)
- Varens
Wil je ook één showstopper? Dan zijn deze bomen een aanrader:
- Japanse sierkers
- Japanse esdoorn
- Japanse zwarte den
- Magnolia
6. Japans onderwaterleven
Wie Japanse tuin zegt, denkt ongetwijfeld ook aan koikarpers. Kois zijn in Japan levende symbolen van liefde en voorspoed. Volgens de leer van feng shui zijn de vissen in je tuin een manier om die voorspoed aan te trekken.
Wil je zelf koikarpers houden? Lees dan deze tips:
- Kois zijn grote vissen en stevige eters. Ze eten de meeste waterplanten met gemak op.
- Kois zijn kleurrijke vissen en dus een makkelijke prooi voor roofvogels. Leg daarom beter een net of gaas over de vijver.
- De vissen houden niet van te veel zon dus voldoende schaduw over je vijver is zeker aan te raden.
- Koikarpers hoeven geen kilometers te zwemmen, ze voelen ze prima in een kleinere vijver.
7. Tuinornamenten
Japanners houden van tuinornamenten, ook hier elk met een eigen symbolische betekenis.
- Bamboe: wordt vaak als vaste plant gebruikt, maar komt ook terug in allerlei accessoires. Zo worden bamboestokken vaak gebruikt als onderdeel van een waterfontein.
- Tsukubai: een kleine, eenvoudige stenen waterbassin die je vooral terugvindt in traditionele Japanse theetuinen. Zo’n bassin is bedoeld voor rituele wassingen.
- Zigzagbrug of zigzagpad: het zigzagontwerp dwingt de wandelaar tot aandacht voor het nu en niet verder.
- Keramische bellen: in Japan worden bellen traditioneel gebruikt om geesten op te roepen en negatieve energie te verdrijven.
- Ishidoro: traditionele Japanse stenen lantaarns die zorgvuldig worden opgebouwd uit allerlei losse elementen.
- Stenen vogelhuisjes
- Houten meubels van onbewerkt hout
- Grind: met grind kun je in de Japanse tuin veel meer doen dan een goed beloopbare ondergrond maken. Grind maakt het mogelijk om borders te laten vervloeien, patronen te maken en borders zachter en natuurlijker te laten overvloeien. Individuele planten waarvan de wortels volledig door grind worden omgeven, worden ook nog eens sierstukken op zich.
Aanrader: de Japanse tuin in Hasselt
België herbergt enkele prachtige Japanse tuinen. De meest gekenden zijn ongetwijfeld de Japanse tuin in Hasselt en in Brussel. De Japanse tuin in Hasselt is zelfs de grootste in zijn soort van Europa.
De start van de tuin kwam er in 1985 toen Hasselt een vriendenpact afsloot met de Japanse stad Itami. Zo werden ze zustersteden. Als teken van verbondenheid schonk Hasselt Itami een beiaardtoren en omgekeerd een Japanse tuin. Meer info voor een inspiratie-bezoekje vind je hier.
Veel succes met de aanleg van je Japanse (Vlaamse) tuin!
Nog meer mooie tuinen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!