Zelfverdediging: deze technieken moet je kennen

Vanaf dit schooljaar worden er op de middelbare school tijdens de lessen lichamelijke opvoeding ook weerbaarheidscursussen gegeven. Daarin komt het belang van assertiviteit aan bod, maar ook hoe je jezelf moet verdedigen in een gevaarlijke situatie. Eigenlijk zou iedereen technieken voor zelfverdediging moeten kennen, dus geven wij je er alvast enkele mee.  

Gevaar kan in veel vormen voorkomen, denk dan aan een zakkenroller of iemand die (met geweld) je tas probeert te stelen. Maar vaak is zo’n gebeurtenis zo snel voorbij dat zelfverdediging hier zelfs niet aan de orde is. Een situatie waarin zelfverdediging écht belangrijk is, is als je wordt aangevallen. Dat gaat dan vaak om een man die een vrouw of een andere man aanvalt op straat en/of probeert te betasten, aan te randen of verkrachten.

In een ideaal scenario vinden deze zaken natuurlijk nooit plaats en zijn het aanvallers die hun gedrag moeten aanpassen. Maar jammer genoeg is de wereld niet ideaal, en is het dus belangrijk dat je als potentieel slachtoffer weet wat te doen op die momenten om erger te voorkomen.

Alertheid is essentieel

De grootste tip om een gevaarlijke situatie te voorkomen, is om je steeds bewust te zijn van je omgeving. Loop daarom niet met oortjes of een koptelefoon rond en kijk ook niet constant naar je smartphone tijdens het wandelen. Zo kun je immers belangrijke signalen missen. Probeer als het donker is daarnaast voor verlichte straten te kiezen. Volg ook je instinct: als je je onveilig voelt, loop dan desnoods wat sneller of steek de straat over naar de andere kant als die veiliger lijkt.

Wat zeker niet de bedoeling is, is dat je uit angst zelf je gewoontes gaat aanpassen en dingen die je graag doet, laat. Jij hebt het recht om te gaan en staan waar je wilt. Kom je toch in een bedreigende situatie terecht? Dan is het wel belangrijk dat je enkele technieken onder de knie hebt zodat je weet wat te doen.

Zelfverdediging in drie stappen

Je hoeft gelukkig helemaal geen spierbundel te zijn om jezelf te verdedigen. Al ben je veel kleiner en/of lichter dan je aanvaller, het gaat erom de situatie slim aan te pakken en dan is kracht bijzaak.

1. Afleiden

Allereerst leid je je aanvaller af zodat je zelf ruimte hebt om te ontsnappen. Door te spuwen bijvoorbeeld, kan de aanvaller verrast zijn waardoor die even wat focus verliest. Dat is het moment om zelf zo snel mogelijk weg te lopen. Heeft je aanvaller je toch al vast? Dan is de volgende stap je proberen los te maken uit zijn greep.

2. Gevoelige punten raken

Als iemand je ongewenst vastgrijpt, speel je om los te komen best in op de gevoelige punten. Het meest voor de hand liggende gevoelige punt bij een man is het kruis. Een kniestoot van onderaf kan dus genoeg zijn om je vrij te krijgen. Terwijl je bewegingen maakt, roep dan zo hard je kunt. Het kan de aandacht trekken van andere mensen, maar het kan ook helpen om je bewegingen kracht bij te zetten.

Als je met je gezicht naar de aanvaller toe wordt gehouden, kun je daarnaast met je handpalm hard naar het gezicht, de nek of keel reiken. Ook de harde kant van de vuist (de kant waar je pink zit als je je hand tot een vuist maakt) kan heel hard aankomen als je daarmee slaat, bijvoorbeeld op de neus. Maak als onervaren persoon zeker niet de gewone boksbeweging: hierbij kun je zelf je vingers pijn doen en dat is niet de bedoeling.

Houdt iemand je langs achteren vast? Dan kun je met je elleboog sterk achter je zwaaien richting het hoofd van de aanvaller (na zelf een klein beetje naar links of rechts te leunen). Je elleboog is een hard punt waardoor dit je zelf geen pijn zal doen. Je kunt ook met je hiel op de tenen van de aanvaller stampen. Tenen zijn een gevoelig punt, maar de hiel is net sterk. Hieronder vind je een illustratie van deze bewegingen. Als één techniek niet volstaat, kun je ze ook na elkaar toepassen.

Verder zijn ook de ogen een gevoelige plek. Als je naar de ogen toe steekt of krabt, is het een automatische reactie dat de aanvaller zelf ook naar zijn ogen reikt. Op die manier laat hij je los en heb je tijd om te ontsnappen. Je kunt ook met je handpalm hard op het oor slaan. Dat veroorzaakt een druk op de gehoorgang waardoor de aanvaller je waarschijnlijk even loslaat. Hou je alleszins niet in: krab, bijt, knijp… wat er ook nodig is om jou veilig uit de situatie te halen.

Het kan zijn dat er iets in je handtas zit waar je denkt je mee te kunnen verdedigen, zoals een spray of een sleutel om mee te steken. Maar vaak verlies je kostbare tijd terwijl je daarnaar zoekt. Heb je al iets in je hand, gebruik het dan (zelfs een smartphone of paraplu kan hard aankomen als je ermee slaat). Maar als je weet dat het te diep in je tas zit, steek er dan geen tijd in.

3. Weglopen

Zodra je je hebt kunnen losmaken, loop je zo snel mogelijk weg. Blijf zeker niet in de buurt van diezelfde plek. Ga eventueel binnen bij een winkel of ga meteen naar het politiekantoor. Als de kans bestaat dat de aanvaller daar nog rondloopt, kun je ook meteen de nooddiensten bellen zodat ze hem eventueel direct kunnen vinden. Indien je zelf gewond bent, kunnen ze dan ook meteen een ambulance sturen.

Heb je er op dat moment nood aan meteen naar huis te gaan (eventueel door iemand te bellen om je ergens op een veilig, publiek punt op te halen)? Doe dan na de feiten wel nog zo snel mogelijk aangifte. Het is natuurlijk ook mogelijk dat thuis voor jou net geen veilige plek is. In dat geval kun je hulp inschakelen via de hulplijn 1712.

Cursus volgen

Het is mogelijk dat je in een gevaarlijke situatie bevriest en niet automatisch vlucht of terugvecht. Je lichaam reageert immers op een manier waarop het denkt dat het je het meest beschermt. Maar als je in je achterhoofd op z’n minst weet wat je kunt doen om terug te vechten, is het mogelijk dat je lichaam ook sneller die reflex heeft. Daarom is het dus echt van belang de basis van zelfverdediging te onthouden.

Heb je het gevoel dat je dit allemaal eens wilt oefenen? Dan kun je er altijd voor kiezen een cursus te volgen in zelfverdediging. In alle regio’s is er wel een aanbod op dat vlak. Soms zijn dat eenmalige workshops specifiek gericht op vrouwen, maar je kunt ook bij clubs voor Krav Maga terecht.

Bronnen: Knack Weekend, VRT NWS, Wewomen

Lees ook deze artikels over weerbaarheid en (on)veiligheid:

• Je tiener gaat uit: 9x goede raad voor jou als ouder
• Mijn verhaal: Ines heeft al jaren straatangst na een aanranding in haar jeugd
• Mijn verhaal: Els werd verkracht door een vriend

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!